ლიტერატურული გაზეთი #181

პაატა ნაცვლიშვილი
შეხვედრა   ფსევდონიმთან ანუ   ტრი-ტრუ-ტრა
ზესტაფონელი   ბაკუნინის   პოსტანარქიზმი   და
ქართული კვალი   რუსულ   ლიტერატურაში  
 
 

– ზესტაფონელი ხარ, ბიჭო, შენე? – დარბაზიდან შესძახებდა ალბათ ლადო არსენაძე, ცოცხალი რომ ყოფილიყო და გრიგორი ჩხარტიშვილის მონათხრობი მოესმინა ილიაუნში, როგორც მოფერებით ეძახიან ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტს, სადაც 18 ოქტომბერს ბორის აკუნინთან შეხვედრა გაიმართა.
    დიახ, აფიშისა და წინასწარი განცხადებების მიხედვით, ეს გახლდათ მკითხველთა შეხვედრა სწორედაც ფსევდონიმთან, რომელიც „ ქართული წიგნის ეროვნული ცენტრის მოწვევითა და ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ორგანიზებით “ გამართულიყო.
    ხოლო ეს ლადო არსენაძე ჩემი ჯგუფელი იყო უნივერსიტეტში, ნამდვილი, საპლაკატე ზესტაფონელი, მომლხენი და დარდიმანდი, ზესტაфონსკის რომ ეძახიან, ისეთი. ადრე გარდაიცვალა საწყალი. სტუდენტობისდროინდელ ერთ ლექსში მოვიხსენიე როგორღაც და მერე, მოგვიანებით, სანამ ავადმყოფობა მოერეოდა, რაია, ბიჭო, ლუდის მეტი რო არაფერი დამალევინე იმ შენს ლექსში, წამო, მე ვიცი, რაც უნდა დავლიოთო, – სიცილით მეუბნებოდა ხოლმე. ლექსს „ პარიზის მონატრება “ ჰქვია და მასში პარიზული ამბების და იქაური მჩქეფარე არტისტული ცხოვრების „ გახსენებას “ ასეთი ნოველური ფინალი აქვს:
„ მე კი ვიპოვნე ძმაკაცები –  
  საშკა, მალხაზა, გოცო და ლადო, მერე ვიშოვეთ სადღაც თუმანი,  
  „ ივერიაში “ მიუღიათ ჩეხური ლუდი “ .
    შვილების თაობისთვის ალბათ ძნელი გასაგებია ჩეხური ლუდისა და პარიზის შედარება-დაპირისპირებაც და ისიც, როგორ უნდა ყოფნოდა ოთხ კაცს ჩეხური ლუდის დასალევად თუმანი, მაგრამ მართლა სხვა დრო იდგა – „ ივერიის “ მე-16 სართულზე მოულოდნელად გამოჩენილი ჩეხური ლუდი მთელი თბილისისთვის პარიზიც იყო   და იერუსალიმიც, ხოლო 10 მანეთი კაი ფული გახლდათ. აკი ყველას პირზე აკერია, რომ თურმე 37 მანეთად ჩავდიოდით მოსკოვში და იქ რუს ქალებს ვხმარობდით ლამის მათი ქმრების ცხვირწინ! დაბადებით ლადოს თანაქალაქელმა და აღზრდა-განათლებით მოსკოველმა გრიგორი ჩხარტიშვილმა კი 37-მანეთიანი საბჭოთა კავშირის დანგრევიდან ათიოდე წელიწადში რუსი ქალები ხომ იხმარა და იხმარა დასტა-დასტა, მათი ქმრებიც, ძმებიც და მამა-ბიძაც ზედ მიაყოლა და მერე არარუსებზეც გადავიდა. ამდენი ხალხის ხმარას კი კაი ჯანი და მოცალეობა სჭირდება – ერთი ადამიანი ვერანაირად ვერ გასწვდება და ამიტომაც ზესტაფონელმა გრიგორი ჩხარტიშვილმა თვითკლონირება გადაწყვიტა და რუსული ლიტერატურის მკითხველებს, რომლებიც ათასწლეულთა გასაყარზე მისი წიგნების გარეშე პურს არა სჭამდნენ და ლოგინში არა წვებოდნენ, ჯერ ბ.აკუნინად,   მერე ბორის აკუნინად, უფრო მერე ალა ბორისოვად, სულ მერე კი ანატოლი ბრუსნიკინად მოევლინა. ამ ალა ბორისოვამ როგორღა იხმარა ის იმდენი ხალხიო, იკითხავს ალბათ დაკვირვებული მკითხველი. სანთელი მე არ მჭერია, მაგრამ იხმარა კია და შეეცილე, თუ გინდა! მთლად ისე ვერა, როგორც აკუნინებმა, მაგრამ იხმარა! და კვლავაც აგრძელებს ხმარ(ებ)ას. აგრძელებს ანატოლი ბრუსნიკინთან და ბორის აკუნინთან ერთად.
    გრიგორი ჩხარტიშვილი კი გვერდიდან უყურებს ამ ყველაფერს და კვდება სიცილით! ხანდახან აკუნინ ჩხარტიშვილს დაირქმევს, ეს არის და ეს. გრიგორი ჩხარტიშვილი 1956 წელს დაბადებულა ზესტაფონში არტილერიის ომმოვლილი ოფიცრის შალვა ჩხარტიშვილისა და რუსული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლის ბერტა ბრაზინსკაიას ოჯახში. ვიკიპედიის მიხედვით, 1958 წელს ოჯახი მოსკოვში გადასულა საცხოვრებლად. არა მგონია, გრიგორი ჩხარტიშვილმა, რომელიც ინტერნეტმედიაშიც იშვიათი აქტიურობით გამოირჩევა, არ იცოდეს, რა წერია ვიკიპედიაში მის შესახებ, მაგრამ იმ დღეს ილიაუნში რატომღაც რამდენჯერმე გაიმეორა, ზესტაფონში ჩემი ცხოვრების პირველი დაუვიწყარი ერთი თვე გავატარე და მერე მოსკოვში წამიყვანესო. ეს ერთი თვე ინტერნეტსაიტ „ სნობის “ ანკეტაში წელიწადნახევარს უდრის. ერთი სიტყვით, ორი წლისა იყო თუ ორი თვისა თუ წლინახევრისა, ზესტაფონიდან მოსკოვში ადრეულ ბავშვობაში წასულა. წავიდა და წავიდა.
არ ვიცი, ჩაითვლება თუ არა ზესტაფონელად ადამიანი, რომელიც ამ ქალაქში კი დაიბადა, მაგრამ ძალიან პატარა წაუყვანიათ აქედან, აგერ 60 წლისაც მოიყარა და ზესტაფონი რუკაზე თუღა უნახავს. – ჩაითვლება, აბა, არა? – მეტყოდა ალბათ ლადო არსენაძე,   ცოცხალი   რომ ყოფილიყო, – ისედაც ცოტანი ვართ ზესტაфონსკები! შემთხვევით არ არის განთავსებული გრიგორი ჩხარტიშვილის პროფაილი ზესტაფონი.გე.-ზე, თუმცა იქ მას ბორის აკუნინი ჰქვია. მას მერე გრიშა ზესტაфონსკი დღემდე ერთადერთხელ ყოფილა საქართველოში. იმავე „ სნობის “ ანკეტაში იხსენებს: „ წლი
ნახევრიდან მოსკოვში ვცხოვრობ. საქართველოში მხოლოდ ერთხელ ვიყავი, ძალიან დიდი ხნის წინათ. და, ვაი რომ, ვერავითარი ნათესაობა ვერ ვიგრძენი. მხოლოდ ტურისტული ცნობისმოყვარეობა იყო. მე ეროვნებით მოსკოველი ვარ. როცა