ერთი - დედა!
არავის უპასუხია. არც ელოდა. დედა უკვე ოთხი დღის მკვდარი იყო და კირას შეეძლო ეთქვა, რომ მიცვალებულის სული უკვე ტოვებდა იქაურობას.
- დედა, - თქვა ისევ. ხმადაბლა დაუძახა იმას, ვინც იქ აღარ უნდა ყოფილიყო. გაიფიქრა: „შემიძლია ვიგრძნო ეს დამშვიდობება, როგორც სიოს ჩურჩული ღამით.“
ახლა მთლად მარტო იყო. სიმარტოვეს, გაურკვევლობას და დიდ სევდას გრძნობდა.
დედამისს - თბილ, ენერგიულ ქალს - კატრინა ერქვა. ხანმოკლე და მოულოდნელი ავადმყოფობის შემდეგ ის იქცა სხეულად, რომელშიც ჯერაც ყოვნდებოდა სული. ოთხი აისისა და დაისის შემდეგ კი სულიც წავიდა. დარჩა მხოლოდ სხეული. მთხრელები მოვიდოდნენ და მიწას მიაყრიდნენ ამ სხეულს, მაგრამ ღამით მოგროვილი მშიერი მხეცები მას მაინც ნაფლეთებად აქცევდნენ. მერე ძვლები გაიფანტებოდა, გამოიფიტებოდა და დაიფხვნებოდა, რათა მიწას შერთოდა.
კირამ სწრაფად შეიმშრალა თვალები, ცრემლებმა რომ აუვსო უცებ. უყვარდა დედა და ძალიან დააკლდებოდა. მაგრამ დედას წასვლის დრო დაუდგა. კირამ თავისი ხელჯოხი რბილ მიწაში ჩაარჭო, ზედ დაეყრდნო და წელში გაიმართა.
დაბნეულმა მიმოიხედა. ჯერ ძალიან ახალგაზრდა იყო, აქამდე სიკვდილი არ უნახავს. მათ პატარა, ორსულიან ოჯახში სიკვდილს ფეხი არასდროს შემოუდგამს. რასაკვირველია, ენახა, როგორ ატარებდნენ სხვები ამ რიტუალს. ზოგი ამყრალებულ განშორების ველზეც უნახავს, იმათ ირგვლივ შემოკრებილნი, ვის შეყოვნებულ სულებსაც მანამდე პატრონობდნენ. იცოდა, რომ იქ იყო ქალი, ჰელენა, რომელიც თვალს ადევნებდა სულის გასვლას ნაადრევად დაბადებული თავისი ჩვილის სხეულიდან. ჰელენა ველზე მხოლოდ ერთი დღით ადრე მოვიდა. ჩვილებს ოთხდღიანი გაცილება არ სჭირდებოდათ: სულ ცოტა ხნის წინ მოვლენილი მათი სულის ნაფლეთები სწრაფად მიფარფატებდა ზემოთ, ამიტომაც ჰელენა მალე დაუბრუნდებოდა სოფელს და თავის ოჯახს.
კირას კი ახლა ოჯახი აღარ ჰყავდა. არც სახლი ჰქონდა. ქოხი, რომელშიც დედასთან ერთად ცხოვრობდა, დაწვეს. ავადმყოფობას მუდამ ეს მოსდევდა. პატარა ნაგებობა - კირას ერთადერთი თავშესაფარი - აღარ არსებობდა. ცხედართან მჯდარმა, შორს კვამლი დაინახა. უყურებდა დედას მოფარფატე სულს და ხედავდა, მისი ბავშვობის ფერფლად ქცეული ფრაგმენტები ტრიალ-ბზრიალით როგორ მიიწევდა ცისკენ.
შიშნეულად შეაჟრჟოლა. შიში ადამიანთა ცხოვრების თანამდევია. შიშის გამო იშენებდნენ ისინი სახლებს, პოულობდნენ საკვებს, ზრდიდნენ რაღაცებს და ვიღაცებს. ამავე მიზეზით ინახავდნენ იარაღსაც, თავისი ჯერის მოლოდინში რომ მიყუჩებულიყო სადღაც. ეშინოდათ სიცივის, სნეულების, შიმშილის. ეშინოდათ მხეცების.
და ახლა ჯოხზე დაყრდნობილ კირასაც შიშმა უბიძგა. უკანასკნელად დახედა უსიცოცხლო სხეულს, რომელიც ცოტა ხნის წინ დედამისი იყო და დაფიქრდა, საით წავიდეო.
* * *
ახალი ქოხის აშენებაზე ფიქრობდა. თუ ვინმე დაეხმარებოდა (თუმცა, ამას არ ელოდა), ქოხს უცებ ააშენებდა, განსაკუთრებით - წლის ამ დროს, ზაფხულის დასაწყისში, როცა ხის ტოტები მოქნილია, ტალახი - სქელი, თან ბევრიც იპოვება მდინარესთან. ხშირად უნახავს, როგორ აშენებდნენ სხვები და მიხვდა, რომ თვითონაც შეძლებდა თავშესაფრის აგებას. ახალი საბინადროს კუთხეები და საკვამლე მილი, შესაძლოა, უზადოდ სწორი არ ყოფილიყო, სახურავის დახურვაც გაუჭირდებოდა, რადგან ზადიანი ფეხით რამეზე აცოცებას ვერ შეძლებდა, მაგრამ მაინც იპოვიდა გზას ცხოვრების გასაგრძელებლად.
დედამისის ძმამ ორი დღე დაჰყო მის გვერდით განშორების ველზე, თუმცა, კატრინას - თავის დას - კი არ დარაჯობდა, არამედ მდუმარედ იჯდა თავისი ცოლის - ფეთქებადი სოლორას - და შვილის ცხედრებთან. ბავშვი ისეთი ჩვილი გარდაიცვალა, სახელის დარქმევაც ვერ მოასწრეს. კირამ და დედას ძმამ ცნობის ნიშნად ერთმანეთს თავი დაუქნიეს, მაგრამ მერე ის კაცი წავიდა, რაკი განშორების ველზე ყოფნის დრო ამოეწურა. პატარები ჰყავდა მისახედი: მას და სოლორას კიდევ ორი შვილი დარჩათ. მესამის გაჩენამ შეიწირა დედის სიცოცხლე. ორივე პატარა იყო და სახელებიც თითომარცვლიანი ერქვათ: დენ და მარ. იქნებ მათთვის მეპატრონაო, გაიფიქრა კირამ, რომელიც ცდილობდა, წარმოედგინა თავისი მომავალი, მაგრამ ამ აზრის გაელვებისთანავე მიხვდა, რომ ამის უფლებას არ მისცემდნენ. სოლორას პატარებს მიაბარებდნენ ისეთ ოჯახებს, ვისაც ბავშვი არ ჰყავდა. ჯანმრთელ, ღონიერ პატარებზე უარს არავინ იტყოდა. კარგად თუ გაიწვრთნებოდნენ, ოჯახს მოემსახურებოდნენ და საჭირო ადამიანებადაც იქცეოდნენ.
კირა არავის მოუნდებოდა. არც აქამდე ნდომებია ვინმეს, დედას გარდა. ხშირად უყვებოდა კატრინა კირას მისი დაბადების ამბავს - ამბავს უმამო, ფეხმოღრეცილი გოგონასი და იმის, თუ როგორ იბრძოლა დედამ მის გადასარჩენად.
- შენს წასაყვანად მოვიდნენ, - ჩურჩულით უყვებოდა კატრინა ქოხში, აგიზგიზებული ღუმლის გვერდით მიყუჟულს, - ერთი დღის იყავი და ჯერ ერთმარცვლიანი საბავშვო სახელიც კი არ გერქვა...
- კირ.
- ჰო, კირ. მე საჭმელი მომიტანეს, შენ კი წაყვანას გიპირებდნენ განშორების ველზე...
კირას გააჟრჟოლა. ეს
ჩუქება
