ერთი
მატის ერთი სული ჰქონდა, ვახშმის სამზადისი დაემთავრებინათ. საჭმლის მომზადება, ჭამა და გასვლა ეჩქარებოდა. ინატრა, იმხელა ყოფილიყო, თვითონ გადაეწყვიტა, როდის ეჭამა ან საერთოდ შეეწუხებინა ჭამისთვის თავი თუ არა. რაღაც უნდა გაეკეთებინა, რაღაც ისეთი, რაც აშინებდა. ლოდინი კი ამ გრძნობას უმძაფრებდა.
მატი ბიჭუნა აღარ იყო, თუმცა, ჯერ - არც კაცი. ზოგჯერ, როცა თავისი სახლის წინ იდგა, ფანჯარაში თავის თავსაც ზომავდა. ოდესღაც მხოლოდ რაფას სწვდებოდა, შუბლს ფიცარს ადებდა, ახლა კი უკვე ისეთი მაღალი იყო, მინაშიც იყურებოდა. მაღალ ბალახებში უკუსვლისას ფანჯარაში თავის ანარეკლსაც ხედავდა. სახე თანდათან მივაჟკაცდებაო, ფიქრობდა, თუმცა, ჯერაც ბავშვურად სიამოვნებდა, საკუთარ გამოსახულებას რომ ეჭყანებოდა და უბღვერდა. ხმაც თანდათან უბოხდებოდა.
ცხოვრობდა ბრმა კაცთან, რომელსაც წინასწარმეტყველს ეძახდნენ და რომელსაც მატი ეხმარებოდა. სახლსაც ულაგებდა ხოლმე, თუმცა ეს საქმიანობა თანდათან ჰბეზრდებოდა. კაცი ამბობდა, ეს აუცილებელიაო. ჰოდა, მატიც ყოველდღე გვიდა ხის იატაკს და ასწორებდა ჩულოებს: კაცის საწოლზე კარგად ატკიცინებდა, თავისაზე - სამზარეულოს გვერდით ოთახში - სასხვათაშორისოდ. საჭმლის მომზადებაში ორივე მონაწილეობდა. კაცს აცინებდა მატის კულინარიული გამოგონებები და ცდილობდა, ესწავლებინა, მაგრამ მოზარდს მოთმინება არ ჰყოფნიდა და მწვანილის სიქორფე არ ადარდებდა.
- ერთად ჩავყაროთ ქვაბში, - თავისას არ იშლიდა მატი, - ჩვენს მუცლებში მაინც ყველაფერი ერთად ირევა.
ეს იყო ძველი მეგობრული კამათი.
წინასწარმეტყველმა ჩაიფხუკუნა.
- უყნოსე ამას, - უთხრა და გაუწოდა მქრქალმწვანე ყლორტი, რომელსაც ჭრიდა.
მატიმ იჭვნეულად დაყნოსა და მხრები აიჩეჩა:
- ხახვი... შეგვიძლია ჩავაგდოთ, - მერე დაამატა: - შეგვიძლია, არც კი მოვხარშოთ, მაგრამ ასე პირი აგვიმყრალდება. ერთი გოგო შემპირდა, გაკოცებ, თუ პირში კარგი სუნი გექნებაო, თუმცა, მგონი, მამასხარავებს.
ბრმამ თავი ბიჭისკენ შეაბრუნა და გაიღიმა:
- გამასხრება თავშექცევაა, რომელიც კოცნას უსწრებს წინ, - მატი შეცბუნდა და აჭარხლდა.
- შეგეძლო, კოცნაზე შევაჭრებოდი, - ჩაიცინა ბრმამ, - რას მისცემდი სანაცვლოდ? შენს ანკესს?
- ნუ ხუმრობ, ვაჭრობა არაფერ შუაშია.
- მართალი ხარ. არ უნდა მეთქვა. ჩვეულებრივ, ეგ სახალისო ამბავია, მაგრამ ამჯერად შენ მართალი ხარ. ეს სასაცილო აღარ არის.
- ჩემი მეგობარი რამონი ბოლო გაცვლაზე წავიდა მშობლებთან ერთად. მაგრამ ამაზე კრინტსაც არ დაძრავს.
- არც ჩვენ. ტაფაზე კარაქი გადნა?
მატიმ დახედა: კარაქი ოდნავ თუხთუხებდა ოქროსფერ-ყავისფრად.
- გადნა.
- მაშინ ხახვი ჩაყარე და მოურიე, რომ არ მიიწვას.
მატი დაემორჩილა.
- ახლა ეს დაყნოსე, - უთხრა ბრმამ.
ბბიჭმა შეისუნთქა: ნელ ცეცხლზე მოშუშული ხახვის არომატმა ნერწყვი მოადინა.
- უმზე უკეთესია, არა? - ჰკითხა წინასწარმეტყველმა.
- მაგრამ მომაბეზრებელია, - მოუთმენლად მიუგო მატიმ, - საჭმლის კეთება.
- ცოტა შაქარი მოაყარე, ორიოდე მწიკვი. ერთი წუთი იხარშოს, მერე კურდღელსაც ჩავდებთ. ნუ ხარ ასეთი მოუთმენელი, მატი. სულ ფაცხაფუცხით გინდა ყველაფერი, არადა, საჩქარო არაფერიც არ არის.
- დაღამებამდე მინდა გასვლა. რაღაც მაქვს შესამოწმებელი. უნდა ვივახშმო და მდელოზე გავიდე, სანამ დაბნელდება.
ბრმამ გაიცინა და მაგიდიდან კურდღლის ნაჭრები აიღო. როგორც ყოველთვის, მატი ახლაც გაოცდა, როგორ უცდომლად მოძრაობდნენ მისი ხელები, როგორ ზუსტად იცოდა ამ კაცმა, სად იდო ყველა ნივთი. უყურებდა, როგორ მოხერხებულად განგლავდა ბრმა ფქვილში ხორცის ნაჭრებს, მერე კი კურდღელი ტაფაში ჩააწყო. როდესაც დარბილებულ ხახვთან ხორცი აშიშხინდა, ჰაერში სხვა არომატი დატრიალდა. კაცმა ერთი მუჭა მწვანილიც დააყარა.
- შენთვის მნიშვნელობა არა აქვს, გარეთ დღეა თუ ღამე, - უთხრა მატიმ წარბშეჭმუხნით, - მე კი რაღაცის დასანახავად დღის სინათლე მჭირდება.
- მაინც რის? - ჰკითხა წინასწარმეტყველმა და განაგრძო: - როდესაც ხორცი შეწითლდება, ცოტაოდენი ბულიონი დაასხი, რომ ტაფას არ მიეწვას.
მატი დაემორჩილა და ტაფაში თასით ჩააპირქვავა ბულიონი, რომელშიც მანამდე კურდღელი იხრაკებოდა. მუქმა სითხემ ზედაპირზე მოიგდო ხახვის ნაჭრებიცა და დაჭრილი მწვანილიც და ხორცის ნაჭრების ირგვლივ დაატრიალა. იცოდა, რომ ახლა ხუფი უნდა დაეხურა და ცეცხლისთვის დაეწია. კერძი ათუხთუხდა და მატიც მაგიდაზე თეფშების დალაგებას შეუდგა. მალე ისინი ერთად ივახშმებდნენ.
მატის იმედი ჰქონდა, რომ ბრმას დაავიწყდებოდა თავისი შეკითხვა: „მაინც რის?“ მისთვის გამხელა არ უნდოდა. იგი საგონებელში ჩააგდო იმან, რაც მდელოზე დამალა; ეშინოდა, რადგან არ იცოდა, რა იყო. წამით ჩაფიქრდა, ხომ არ გამეცვალაო.
* * *
ნავახშმევს, როცა თეფშები გაირეცხა და თავის ადგილზე მიეწყო, ბრმა კი ბალიშიან სკამზე დაჯდა და აიღო სიმებიანი საკრავი, რომელზეც საღამოობით უკრავდა ხოლმე, მატი
ჩუქება
