გაკვირვებული და გახარებული ვწერ ამ სტრიქონებს.
ნამდვილად!
ტალანტის, ნიჭიერების უამრავი საკვირველება გაგვიგია მეცნიერებასა თუ ხელოვნებაში, მაგრამ ჭეშმარიტი პოეზია, ელვარე ნიჭიერებასთან ერთად, სიტყვასთან ჭიდილის დიდ გამოცდილებასაც მოითხოვს და აი, ათი წლის ეკა ბაქრაძეს ეს გამოცდილება გააჩნია.
საიდან, როგორ!
„მე არ ვიცი საიდან, როგორ, რატომ და რისთვის გესაუბრებითო“...
ათი წლის გოგონა, ათი წლის ბავშვი!
მეც არ ვიცი, რა დავარქვა ამ მოვლენას! ოდესღაც მას „ღვთაებრივ ინსპირაციას“ ეძახდნენ.
წაიკითხეთ, წაიკითხეთ ეს ლექსები.
ირაკლი აბაშიძე
1986
26 თებერვალს მთელმა საქართველომ იზეიმა უხუცესი ქართველი მეცნიერის აკაკი შანიძის საუკუნოვანი იუბილე, მისი დიდი ღვაწლი საქართველოს წინაშე უმაღლესი ეროვნული ჯილდოთი – რუსთაველის სახელობის პრემიით აღინიშნა. რუსთაველის პრემიამდე ალბათ ბევრი აკლია ჩვენს მეორე იუბილარს – აკაკი შანიძეზე ათჯერ უმცროს ეკა ბაქრაძეს. ეს ორი სახელი დღეს ერთმანეთს დავუკავშირეთ იმიტომ, რომ აკაკი შანიძე და ეკა ბაქრაძე ეროვნული ენერგიის ორ უკიდურეს გამოვლინებად გვესახება, მათ, პრაქტიკულად, მაქსიმუმამდე გააფართოვეს საქართველოს სულიერი თუ ინტელექტუალური ცხოვრების ასაკობრივი საზღვრები.
სრული ერთი წელიც არ გასულა, რაც ეკა ბაქრაძე გაიცნო ქართველმა მკითხველმა. „ბეღურების ორკესტრი“ – ასე ჰქვია მისი ლექსების პირველ კრებულს, რომელიც ძალზე ხარისხიანად და ოპერატიულად გამოსცა გამომცემლობა „ნაკადულმა“. ამ ცოტა ხნის წინათ გამომცემლობის თანამშრომლებმა შეხვედრა მოუწყვეს თავიანთ ავტორს, ეკას წიგნის გამოსვლა მიულოცა და დიდი ლიტერატურის გზა დაულოცა გამომცემლობის დირექტორმა პოეტმა მორის ფოცხიშვილმა. წიგნს ერთვის პოეტ-აკადემიკოს ირაკლი აბაშიძის წარდგინება.
გუშინ კი ეკა ბაქრაძის დაბადების დღე იყო. იგი 11 წლის გახდა.
ეკა ბაქრაძის ფენომენის ახსნა მომავლის საქმეა. ჩვენ კი, მის თანამედროვეებს, რაკიღა, გვერგო ბედნიერება, თვალყური ვადევნოთ, როგორ იძენს ჩვენ თვალწინ ლექსის ფორმას დროისა და სივრცის უსასრულო სამყარო, ისღა დაგვრჩენია, დავუჯეროთ ეკა ბაქრაძეს, დავუჯეროთ და დავაცადოთ.
პაატა ნაცვლიშვილი
1987
როცა ეკა ბაქრაძის პირველი ლექსები წამაკითხეს, გაოცებული დავრჩი, რაც მთავარია, მომეჩვენა, რომ ბავშვობადაკარგული პოეტი წერდა ყველაფერ ამას. მერე და მერე მივხვდი, რომ კი არ მომეჩვენა, არამედ ნამდვილად ასე იყო.
ჩემი აზრით, სწორად მოიქცა ეკა ბაქრაძის ხელდამსხმელი პაატა ნაცვლიშვილი, რომელმაც მწვანე გზა მისცა პოეტის პირველ წიგნს.
ეკა ბაქრაძეს თავისი კალაპოტი აქვს, თავისი მდინარება, თავისი მქუხარება, თავისი ანკარა თუ მღვრიე ტალღა.
რაოდენ ხმამაღალ ნათქვამადაც უნდა ჩამითვალონ, მაინც ვიტყვი, რომ ეკა ბაქრაძეს გზის ჩვენება უკვე აღარ სჭირდება, მოსწორებულია მისი სავალი პოეტური ბილიკიც. ახლა მთავარია, ვაცალოთ და შევძახოთ, იგრძნოს რომ გვიხარია.
ჯანსუღ ჩარკვიანი
1989
მადლობა უფალს! ჩემი აღფრთოვანების საგანი მაღლივ ზეთცხებული და პოეტად დაბადებული ქალბატონია, რომელსაც დრო იყო, მთელი საქართველო განცვიფრებითა და აღტაცებით უთვალთვალებდა.
გამოხდა ხანი, ეკა ბაქრაძე დღეს კიდევ აბარებს თავისი ბედის გამოცდას თავის საყვარელ ერს, რომლის მრავალსაუკუნოვანი პოეზია მსოფლიო საგანძურის კუთვნილებაა.
პირადად ჩემთვის, არ არსებობს „საშუალო პოეტი“, „კარგი პოეტი“. პოეტი ან ხარ, ან – არა!
მე წინ მიდევს, ჯერ ისევ ხელნაწერში, ჭეშმარიტი პოეტის წიგნი, ქალის ღვთაებრივი ალღოთი დაწერილი, ვნებითა და სინაზით სავსე და, რაც მთავარია, შიგადაშიგ იგრძნობა დიდი ოსტატის ხელი, რაც იმის უფლებას მაძლევს, თამამად განვაცხადო: – ეკა ბაქრაძე ქართული ლიტერატურის ისტორიის, მისი დღევანდელობის კუთვნილებაა!
მე არ ვიცი, ქართული ლიტერატურული კრიტიკა (თუკი არსებობს დღეს) რას იტყვის დღევანდელი ეკა ბაქრაძის შესახებ.
მე კი ხმამაღლა ვაცხადებ:
– ბედნიერი ვარ შენი ფერით, შენი სტრიქონით, მაგ სევდიანი სამყაროთი, შენი ლოცვებით! ბედი და ცის მანანა არ მოკლებოდეს შენს რთულსა და უნაზეს სულს.
რეზო ამაშუკელი
2009
მშვენიერი პოეტია ეკა. დახვეწილი გემოვნების, ბრწყინვალე ორგანიზატორი, მოყვასის მოყვარული და სხვათა ნიჭის დამფასებელი. ჩვენს დროში, ეს თვისებანი იშვიათობაა ისევე, როგორც ეკას მაღალ სულიერებასთან შერწყმული, მისი ფიზიკური მომხიბვლელობა.
თენგიზ არჩვაძე
2009
ნუთუ ის არის – კაფანდარა და საყვარელი ვუნდერკინდი, რომელიც ადრე გაზაფხულზე გაშლილი ენძელასავით გვილამაზებდა ცხოვრებას მაშინ, როცა ერთფეროვნება იყო ჩვენი თითქმის ერთადერთი სატკივარი.
რამდენი დრო გასულა... რამდენი ტკივილი მოსულა... რამდენი დარდი და ნაღველი დაგროვებია პოეტის ფაქიზ სულს, თუმცა რაღა გასაკვირია, ეს არის ცხოვრება, ეს არის პოეზია, ეს არის მოქალაქეობა ქვეყნისა, რომელსაც თვალწინ გიკლავენ.
არის მიზეზი, ეკა ბაქრაძე ისევ გვიყვარდეს, ისევ ველოდეთ, ისევ ვუსმენდეთ, როგორც მაშინ – სიწრფელისათვის, ისე ახლა – ტკივილისათვის.
პოეზიაში თუკი არსებობს კოლექტიური ემოცია, ამის გამოხატვა ეკა ბაქრაძის მუზასაც ძალუძს, მას შეუძლია გრძნობათა განზოგადება, საერთო ტკივილის გამოხატვა და მისი აყვანა ხელოვნების სიმაღლემდე, სადაც თანაარსებობს ორი საწყისი –
ჩუქება
