როგორც შენ იტყვი
– ისმაილ, მამას გაფიცებ, სეითი ნახე, უთხარი, ლოცვა გააღოს! – გასძახა ხახამმა (რაბინი ებრაულად) იქვე, სინაგოგის წინ თანატოლებთან მოსაუბრე ოცი-ოცდაორი წლის ბიჭს, რომელიც უმალვე მოსწყდა ადგილს, გეგონება ნათქვამს ელოდებოდაო, და ვიდრე ვეებერთელა, მზის სხივებით დასერილი ხეივანი, სალოცავსა და მოსახლეობას შორის საზღვარივით რომ მიიგრაგნებოდა, კუდს მოიქნევდა, მანამდე გაუჩინარდა სქელვარჯიანი, მაღალი ხეების მიწაზე არეკლილ ტოტებსა და მოშრიალე ფოთლებს შორის.
თითქოს ქარს წაეღოს სეითისთვის ხახამის გახმოვანებული მემრა (ლოგოსის არამეული შესატყვისი).
– აქ დაიცადეთ. ახლავე მოგხედავენ, – მერე ისევ მეტეს მიუბრუნდა ხახამი, გამომშვიდობების ნიშნად ნელა დაუკრა თავი და ისე, რომ მის რეაქციას არც დალოდებია, მშვიდი ნაბიჯით განაგრძო გზა. შეუმჩნევლად წინ და უკან იხრებოდა, როგორც ლოცვისას იციან ხოლმე ებრაელებმა.
შურით სავსე მზერას არ აშორებდა მეტე ხეივნის ხახას, საიდანაც სულ რამდენიმე წუთის წინ თვითონ გამოვიდა, და წარმოიდგენდა, რა სიხარულით შეასრულებდა ისმაილის ნაცვლად ხახამის ამ დავალებას. გულდასაწყვეტი რა იყო, მაგრამ სწყინდა მაინც, რომ წეღან, აქეთობისას, სეითის სახლს, ანუ იმ ადგილს, სადაც თურმე სალოცავის გასაღები ინახებოდა, სადღაც აქვე, შორიახლოს, როგორც ეს ხახამის დროის მაჩვენებელმა „ახლავემ“ თავისთავად განსაზღვრა, ისე ჩაუარა გვერდი, რომ ვერაფერი იგრძნო.
ისედაც ხვდებოდა, რომ სეითის სახლი, მაქსიმუმ, ათას მეტრზე თუ იქნებოდა სინაგოგიდან დაშორებული, რადგან შაბათობით, წესით, ებრაელს მხოლოდ ამ მანძილის გავლის უფლება აქვს, და ფიქრობდა, რომ ვინაიდან სეითი ასეთი მნიშვნელოვანი ადამიანი იყო, ის, ალბათ, სინაგოგასთან უფრო ახლოს ცხოვრობდა, ვთქვათ, ორასი, სამასი მეტრის მოშორებით, ალბათ, აი, სწორედ იმ ადგილას, სადაც ხეივანი, ვიდრე ის აქეთობისას კუდს მოიქნევდა, ერთ ადგილას თითქოს განზრახ ისე მეჩხერდებოდა, რომ მახვილი თვალი უკვე იქიდანვე შეამჩნევდა სინაგოგის გუმბათს. მეტემაც შეხედა გუმბათს, არა იმიტომ, რომ წინასწარ იცოდა ეს ადგილი, არა, ნამდვილად შეხედა, მაგრამ არ დაუნახავს, მიუხედავად იმისა, რომ შეჩერდა კიდეც ცოტა ხნით იმ ადგილას, მაგრამ არ იცოდა რატომ. წამით შეეცადა გაეხსენებინა, რამ აიძულა იმ ადგილას გაჩერება, რა გაიფიქრა სულ რაღაც ათი-თხუთმეტი წუთის წინ იქ მდგარმა. ვერ გაიხსენა. აღარ ეწვალა, თავისით გამახსენდებაო, მალევე შეეგუა აზრს და გადაწყვიტა, სინაგოგის წინ მდგარ ისმაილის თანამეინახეებთან დაეზუსტებინა, ისე, სხვათა შორის, სად ცხოვრობდა სეითი. თან, ირიბად, ნიშნიც უნდოდა მოეგო მათთვის, რადგან წეღან, ვიდრე მათთან საუბრისას, სრულიად მოულოდნელად, ხახამი ჩამოივლიდა, აშკარად თავიდან მოიშორეს ბიჭებმა, არაო, უთხრეს, ვერაფრით დაგეხმარებითო, სინაგოგა დაკეტილია უკვე და არც ვიცით ვის მივმართოთ, რომ გაგიღონ, ხვალ მოგიწევს მოსვლაო. ისმაილი აქტიურობდა განსაკუთრებით, ისეო, ამბობდა, ვისაც რა დროს მოუნდება მოსვლა სინაგოგაში, მაშინ რომ მოვიდეს და კარის გაღება ითხოვოს, როგორ იქნებაო...
ბიჭებს გახედა მეტემ. გრძნობდა მათ პერიფერიულ, მოუსვენარ მზერას და იმასაც, რომ მიუხედავად მათი წეღანდელი სურვილისა, თავიდან მოეშორებინათ მეტე, ახლა მზად იყვნენ, თავიანთი ნების საწინააღმდეგოდ, ხელი გაემართათ მისთვის. ეს კიდევ უფრო მეტად აქეზებდა მას, სეითის სახლის ადგილმდებარეობა ეკითხა მათთვის, დავალება მიეცა, რომელსაც ისინი აუცილებლად შეასრულებდნენ და ის იყო მისვლა დააპირა, რომ უცებ გაახსენდა, რატომ შეჩერდა ხეივანში, როგორ შეუნელა ჯერ ნაბიჯს, თითქოს უკნიდან ვიღაცის თუ რაღაცის მოახლოება იგრძნო... არ მიუხედავს... როგორც წეღან, როცა სახლიდან გამოსულმა ჭიშკარი გამოიხურა, ერთი შეავლო თვალი მეზობლის ქალს, რომელსაც ბურთი ეჭირა ხელში და ღობესთან ატუზულ ბავშვებს უკიოდა: „სანამ არ დაგიჭრით ამ უპატრონოს, მანამდე არ დაანებებთ თავს აქ თამაშსო“, და გზა იმის საპირისპირო მიმართულებით განაგრძო, საითაც წასვლას აპირებდა, თან ბურთის ჯერ ხტუნაობის და მერე უკვე უკან, მისი თითქმის ფეხებთან გორაობის ხმაც სწვდებოდა მის ყურს ერთხანს, გამწარებულმა ქალმა, ალბათ, ბავშვებს რომ აღარ მისცა და მისი მიმართულებით ისროლა. თითქოს აედევნაო, იმ დაგორებული, უპატრონო ბურთის მოახლოება იგრძნო წეღან ხეივანში აშკარად, რომელმაც, თითქოს რომ დაემრგვალებინა წეღანდელი სიუჟეტი, ბავშვის ნაივური გამოსარჩლება დააწია მეტეს, წეღან რომ გაიგონასავით, მაგრამ გაატარა, ყურადღება არ მიუქცევია: „უპატრონო არ არის, ჩემია ეგ ბურთი“.
დაკარგულივით იდგა მეტე ერთხანს, ვიდრე ამ ბავშვის ხმით ნათქვამი ხახამის წეღანდელი სიტყვები არ ჩაესმა: „ისმაილ, მამას გაფიცებ, სეითი ნახე, უთხარი, ლოცვა გააღოს!“ ახლა უფრო სხვა ძალა ჰქონდა ამ სიტყვებს, მნიშვნელობაც შეეცვალა თითქოს, უფრო სწორად, კი არ შეეცვალა, დაზუსტდა, უფრო გაიშალა მისი არსი, მერე ნელ-ნელა აღიმართა თითქოს და სიტყვის სვეტებად შეუდგა ჩამოსაქცევად გამზადებულ ცის კაბადონს. რას იფიქრებდა მეტე, რომ ოდესმე ისევ სიტყვა უპატრონებდა, ის დაუდგებოდა თავდებად, სიტყვა, რომელმაც თავის
ჩუქება
