ქმედითი სულის მეგზური – Salto Mortale – „ მასეთი გზა და სავალი გარგუნა მაღალმა ღმერთმა, წამებაა შენი ადგილი! მაგრამ ცხოვრების მიზანი გაქვს ისეთი, რომ ღირს წამებად “ .
ჭ. ამირეჯიბი, „ დათა თუთაშხია “ , გვ. 596.
* * *
დათა თუთაშხიას ცხოვრებას სულისმიერი თვალი რომ გავადევნოთ, აღმოვაჩენთ, რომ ყოველ მის საქმეს, აზრსა თუ განცდას წინ უძღვის სასიკვდილო ნახტომი – Salto Mortale(1).
რაც იმას ნიშნავს, რომ ის (დათა თუთაშხია) უფრო მეტია, ვიდრე მისი ბუნებითი მოცემულობა.
მივყვეთ ტექსტს: „ – გაიტკაცუნა ხემ, გაიგონა დათამ ტკაცანი, შემატოვა ხელში ბირდაბირი და მიაშტერდა წიფელს. დაიძრა ხე, დაენარცხა მიწაზე. შევხედე დათას: ხეთქვის დროს რომ იყო მუხლებზე, ზის ისევ ისე, კაცის ფერი არ ადევს, ოფლი ნამივით აყრია სახეზე და, გეფიცები მაღალ ღმერთს, წამოხტომაზე და გაქცევაზეა. თუ არ გაიქცეოდა, არ მეგონა “ . (ჭ. ამირეჯიბი, „ დათა თუთაშხია “ , გვ. 26.)
ეს წამოხტომა და გაქცევა არის ნიშანი კასრის ბნელ ფსკერზე განთავსებული ვირთაგვების ორთაბრძოლის დაძლევისა, და მზადყოფნა ტკივილის სისავსით აღიქვას და გასცეს პასუხი სინამდვილეს: „ აქ და ამ დღეს, ამ სიტუაციაში “ .
ეს გაქცევა – არის „ მანძილი “ , რომელსაც ყოველთვის „ გაირბენს “ დათა ნებისმიერ საგნამდე,
რაც მიგვანიშნებს სულის მომპოვებელი „ მე “ -ს იმ მარცვალზე, საკუთარ სულში არსებულ ცას – მზეს, ვარსკვლავებს, მთვარეს ხელისგულზე რომ განათავსებს, რათა კაცმა ეს მარცვალი თავისი აზრითა და გრძნობით შეკრებილი იპოვოს.
რაზედაც ფრიდრიხ ნიცშე ასე წერს:
„ ბრძენი ასტრონომის ამპლუაში – ვიდრე გრძნობ, რომ ვარსკვლავები ჯერ კიდევ შენს ზემოთაა, შენთვის ჯერ კიდევ შორსაა შემმეცნებლის თვალსაწიერის საიდუმლოება და შესაბამისად ჩაუწვდომელიც “ (2) (ფრ. ნიცშე, „ სიკეთისა და ბოროტების მიღმა “ , გვ. 292.).
--------------------------------------
1. Salto Mortale (ლათ.) – სასიკვდილო ნახტომი.
2. Фр. Ницше, « По ту сторону добра и зла » , Перевод с немецкого Полиловой Н., Минск-Харвест, 2005. რუსულიდან თარგმნა ჟაკლინ სირაძემ (სულ სხვა საუბრის თემაა, რომ ფრიდრიხ ნიცშეს „ შემმეცნებელი “ , შორსმყოფი და „ მის თავს ზემოთ მყოფი “ ვარსკვლავების „ მძლევარი “ და დათა თუთაშხია სულ სხვა სამყაროს განეკუთვნებიან. ნიცშე ახალი მეტაფიზიკის შემოქმედი, ტრადიციული ღირებულებების უარმყოფელია, ხოლო დათა თუთაშხია კი პირიქით, ამ ღირებულებების ხელახლა დამფუძნებელი – შენიშვნა ჟ. ს.).
--------------------------------------
ჟაკლინ სირაძე
ჩუქება
