მოსახვევი პირველი
მანქანა ხევში დატოვა და მთიან ვიწრობს აუყვა; საკმაოდ მაღალი ფერდობი უნდა აევლო; მდინარის შხუილი ფეხდაფეხ მოსდევდა; მთაში უჩვევი ჩანდა, თუმცა ისე მარდად მიაბიჯებდა, აქაურობა კარგად უნდა სცოდნოდა.
წინ ცამეტი ნაპრალი და ბექობებს შორის გახლართული ცამეტი მოსახვევი ელოდა; თითებში გაჩრილ სიგარეტს შეგნებულად არ უკიდებდა, ციცაბო აღმართთან შეჭიდებულს ფილტვის ნაიარევი თავს ახსენებდა. გზადაგზა შეისვენებდა. სიგარეტსაც მაშინ გააბოლებდა და კვამლს წარსულის დარდს ამოაყოლებდა.
უზარმაზარი ქვაბულის თავზე გაზაფხულის მზე თვალისმომჭრელად ჟაჟღაჟებდა; ხეობის ხახადაღებული უბიდან ზლაზვნით ამდგარი ნისლი სივრცეში ნება-ნება იფანტებოდა.
კორდებზე ხვლიკები დაშლიგინებდა, ტყის სიღრმიდან ჩხიკვების ჩხავილი აღწევდა.
მაღლა, დაბურვილ ხეებს შორის, აგერ-ეგერ შერჩენილი სახლები, გაღმა ფერდობზე ახოებში სოკოსავით ამოჩრილი რამდენიმე ნალია ჩანდა.
მგზავრს კუშტი გამომეტყველება და ნაღვლიანი თვალები ჰქონდა; თითქოს მოთმინების ფიალას კბილებით იჭერდა - წინაპართა ხსოვნასა და მათ სამკვიდროს წამით ვერ ივიწყებდა, გონებით შორეულ წარსულს აცოცხლებდა და გენეტიკურ ტკივილს გულ-ღვიძლით ატარებდა, სინდისი ქენჯნიდა, საკუთარი გვარის წინაშე თავს დამნაშავედ გრძნობდა და ამსოფლიური ავბედობა სულში უკიოდა.
არც ევროპელი იყო და არც აზიელი, თუმცა სხეულში კაცობრიობის ასაკს მალავდა და ძარღვებში უკვდავი გენი უდუღდა, მარადიულობასთან შერკინებას ზეციური ძალებით უმკლავდებოდა - წინაპართა ცოდვის ტვირთს ადამიანური ნებისყოფით ეზიდებოდა და გადაშენებას აფთარივით ებრძოდა.
ლეონიდე ერქვა და გვარად შიმშელიძე იყო.
ორმოცს გადაცილებული იქნებოდა.
ვიდრე გათითოკაცებულ დასახლებამდე ააღწევდა, კორტოხებითა და უღრანი ტყით შემოჯარულ ხეობასთან საკუთარი არსებობა უნდა შეეგრძნო, სულის წიაღიდან შიმშელიძეთა საიდუმლო ამოეზიდა, გონებით განეჭვრიტა და მოსალოდნელ უსიამოვნებას ღირსეულად შეგებებოდა...
...პაპამისმა, დავით შიმშელიძემ, მეფის რუსეთის არმიაში შვიდი წელი იმსახურა, ავსტრო-უნგრეთის ომში იბრძოლა - იმპერიაში შეუპოვარი ოფიცრის სახელი დაიგდო, მეფის მადლობა დაიმსახურა და მის კარზე წელიწადში ორჯერ აუდენციის უფლება მოიპოვა; სამშობლოში კაპიტნის წოდებითა და საბრძოლო მედლებით მკერდდამშვენებული დაბრუნდა.
მეფის რუსეთის ოფიცერი ჩოხატაურის მაზრიდან მთიან სოფლამდე სამოხელეო ფაეტონით ააცილეს და ტრიუმფალური დახვედრა მოუწყეს: სოფლის ცენტრში მოსახლეობა ყვავილებითა და ოვაციებით შეაგებეს.
თვალებს არწივივით აბრიალებდა, გადაწკეპილ ულვაშს მიღმა დიდი ხნის მოლოდინით გაწბილებული ღიმილი უკრთოდა; ჩქარობდა, ერთი სული ჰქონდა, ცამეტ მოსახვევსა და ნაპრალს როდის აათავებდა - მოთრის უბანში ააღწევდა.
მეცამეტე მოსახვევთან ღამის ბინდი წამოეწია.
მეზობლები ორღობეში ელოდნენ და ღია ცის ქვეშ პურ-მარილი გაეშალათ.
ღრეობამ დილამდე გასტანა, კაცები ღვინოს უმოწყალოდ სვამდნენ და ომიდან დაბრუნებულ ოფიცერს გულით ლოცავდნენ.
დათიკო მოუსვენრად წრიალებდა, ქსენიას გამოჩენას მოუთმენლად ელოდა, სოფლელები კი საეჭვოდ დუმდნენ.
ღელავდა, უსიამო წინათგრძნობას შეეპყრო.
ქალი თითქოს განგებ არ ჩნდებოდა - ხანგრძლივი განშორებისთვის სჯიდა.
ჯარში გაწვევის დღე ახსენდებოდა და სახეზე სინანულის ღიმილი დასთამაშებდა: ბორძაღელესთან შეხვდა, ქალიშვილს კოჭებამდე დაშვებული კაბა ეცვა და მიმზიდველ სხეულზე მღელვარება შემოგზნებოდა, მკერდი აუდ-ჩაუდიოდა, გული საცაა ბუდიდან ამოუვარდებოდა... ვაჟი ცალი ფეხით კბოდეს დაყრდნობოდა და უჩვეულო დაძაბულობას ყმაწვილბიჭური თმენით ფარავდა, ხელში მოკლე სახრე ეჭირა და სათქმელს წონიდა, დამუნჯებისა და გაშეშების იდუმალ ძალას ასე არასდროს შეუპყრია - არ იცოდა, რა ეთქვა და როგორ მოქცეულიყო... ქალიშვილიც დუმდა და ადგილიდან ფეხს არ იცვლიდა... ამ დროს მწვანე ბალახი უჩვეულოდ შეირხა... ქალმა შიშისგან წამოიკივლა და უნებლიეთ ვაჟის მკერდს მიაწყდა... დათიკო წამოენთო, ტანში სასიამოვნო ჟრუანტელმა დაუარა, მიწას დააკვირდა და უაზროდ გარინდებულ გომბეშოს სახრე მოუღერა: ნუ გეშინია, საყვარელო... დამდუღრულივით გამოცრა; გოგონამ ხაკისფერ არსებას შემწყნარებლურად დახედა, დამშვიდდა, - არ ქნა, დათიკო!.. - ვაჟს ვედრებით უჩურჩულა და სახრე დაბლა დააშვებინა, თავმიძალებით გაერიდა... შეყვარებულები პატარა, უწყინარ ცხოველს რაღაცნაირი უხერხულობით დასჩერებოდნენ; გულივით მფეთქავ ამფიბიას მძივივით თვალები უნდობლად გაშტერებოდა და გაუაზრებელი ნახტომისთვის ემზადებოდა... მომნუსხველი დუმილის ტყვეობას წყვილი დიდხანს ვერ გაუძლებდა, ძარღვებში მოწოლილ სიმხურვალესა და განშორების სინანულს ვერსად გაექცეოდა, უბიწოებას ვეღარ შეინარჩუნებდა და წმინდა გრძნობას ანაზდეულად შებღალავდა... გომბეშო თითქოს მხსნელად მოევლინათ, გულში აგიზგიზებული ცეცხლი უნდა მიენავლათ და ვნება დაეცხროთ... ვიდრე ცხოველი ისკუპებდა და გაურკვევლად მოჩერებულ წყვილს გაეცლებოდა, დათიკომ სახრე მიწას დაჰკრა და განზრახვაზე ხელი ააღებინა... გომბეშომ მაღლობისკენ ისკუპა, თითქოს ვაჟის იდუმალ ბრძანებას დაემორჩილა... გოგონა მსწრაფლ გამოცოცხლდა, მომცრო ჯოხს დასწვდა და შეყვარებულს წაბაძა: საპირისპირო მხარეს მიწას მსუბუქად დაჰკრა. გამხიარულდა... წყვილი მოლიან აღმართზე ხალისიანად ადიოდა, ჯოხებს მიწაზე მონაცვლეობით უკაკუნებდა და მოსალოდნელი განსაცდელით დამორჩილებულ გომბეშოს გორაკისკენ მიიდენიდა... უაზროდ იცინოდნენ, თვალებიდან სიყვარულსა და ალერსს აფრქვევდნენ და მათ შორის მომწყვდეულ ცხოველს მომთვინიერებლებივით უცაცხანებდნენ... დიდძალი აღმართი აათავეს, „სახლების გორამდე“ ააღწიეს და დატყვევებული გომბეშო სინანულნარევი
ჩუქება
