როგორც ჩვენთან, გურიაში რომ იციან
გაიძვერა
ზამთარს, ნადია ბებია, ძირითადად, თბილისში ატარებდა ხოლმე. მით უფრო, იმის შემდეგ, რაც მეუღლე გარდაეცვალა. თებერვლამდე, ასე თუ ისე, ძლებდა, მაგრამ, მიილეოდა თუ არა, ყინვები, აწრიალდებოდა, გერვასევნაც, ჩიტივით. აღარ უჩერდებოდა გული, ქალაქურ ბინაში გამომწყვდეულს. საცხოვრებელ ადგილსაც უფრო ხშირად იცვლიდა. ხან ერთ შვილს მიეკედლებოდა, მცირე ხნით, ხან მეორეს. ვეღარც რძლებთან და შვილიშვილებთან მასლაათით ირთობდა თავს. მიუცუცქდებოდა, პატარა ბავშვივით, ფანჯრის რაფას და იჯდა, უხმოდ, საათობით. აქ მხოლოდ ხორცი იყო მისი, ფიქრით კი უკვე იქ იმყოფებოდა, სადაც ყველა გურულს წინ – წინ ეპარება სული. ერთი სიტყვით, გაზაფხულის დადგომისთანავე იზიდავდა სოფელი ანდამატივით.
– გეყოფათ, აწი, შემელიეთ, რამენაირად. – უყვარდა ხოლმე, ასეთ დროს, დუდღუნი, – მეიცალოს ვინცხამ და წამათრიოს სოფელში, თვარა...ამომძვრება, აქანა, სული.
– რას ჩქარობ, დედა, რომ ჩქარობ? – უთქვამს, ერთხელ, ზაურის, – ცოტა ხნით კიდევ მოგეცადა. რა დაგრჩენია, ნეტა მაინც, მაგ...სამებაში.
– ნენა, კი არ მინდა, მარა, რა ვქნა?..რა დამრჩენია, იმ დასაწვავში და...ყმაწვილქალობა. – შეუჩივლია, მოხუცს, შვილისთვის, – თითქოს მამაშენიც მიხმობდეს, იქიდან: სად ხარ, ამდენ ხანსო?!.არ მეჩქარება, იმასთან მისვლა, მარა, აქაც რომ ვერ ვძლებ!..აბა, თქვენ რა გენაღვლებათ? ქალაქში მყავხართ, ყველანი, გაჩენილები და ბუდეებიც აქ გაქვთ, მოწყობილი. ჩემი ბუდე კი, იქ არის, კოტაურის ძირში. დამიჯერეთ, აი ერთი და, პირობას ვდებ, რომ აღარ გამოვიხედავ, თბილისისკენ.
სხვათა შორის, ასეთ საუბრებს მეც ხშირად შევსწრებივარ და, როგორც წესი, მეც ყოველთვის გულწრფელად გამკვირვებია, – რა სოფელი აუტყდა, ამ ქალს?.. – მიფიქრია, ჩემთვის, – ზის კეთილმოწყობილ ბინაში, დედოფალივით. ყველა თავს ევლება; ყველა ეფერება და ცივ ნიავს არ აკარებს. ის კი ქარსა და ყინვაში მიიწევს, ორი მტკაველი მიწის დასამუშავებლად. მაგრამ არც ისე მარტივად ყოფილა საქმე, როგორც ბავშვობისას მეგონა. ამაში კი ზუსტად მაშინ დავრწმუნდი, როდესაც სხვამ ვერავინ მოიცალა და მე მომანდეს, პირველად, ნადია ბებიას გურიაში წაყვანა.
სამებაში ალიონზე ჩავედით. აპრილის დასაწყისი იდგა და უკვე გამოღვიძებული იყო ბუნება. ასეთ ფაციფუცში მყოფი არასოდეს მინახავს არც კაცი და არც მთლიანად, სოფელი. ჯადოსნური ყაისნაღით მოქარგულ ხალიჩებს ჰგავდა ჩემი სოფლის თვალწარმტაცი პეიზაჟები. ცისარტყელასავით მრავალფერადი იყო, უკვე, იმათი ხასხასა ქათიბი. ცისკიდურიდან ამოწვერილი მზე კი, ისევ აგრძელებდა, ამ სილამაზის ახალთახალი ჩუქურთმებით მოვარაყებას.
ავტობუსით რომ თემამდე ავაღწიეთ, იქ ნადია ბებიას თხოვით ბარგი ღობის ძირში მივდგი, აფთიაქის მხრიდან. იმან ხილაბანდი შეისწორა, რამდენიმე ცრემლი იქვე გადმოაგდო და სასაფლაოსკენ წავიდა. განზრახ ავითრიე ფეხი და, ასე, ათ ნაბიჯში მივყევი. მე რომ ბაბუაჩემის სასაფლაომდე მივედი, ის უკვე გისოსების შიგნით იყო შესული.
– რაფერ ხარ, ჩემო ოჯოია?.. – გადაუსვა, ნადია ბებიამ, მეუღლის სურათს, ცხვირსახოციანი ხელი, – ხომ არ მოიწყინე, უჩემოდ?..რაფერ გამოიზამთრე, ცივ მიწაში, შე საწყალო?..რაიო,..რას მეტყვი, ახალს?..კიდევ უფრო ხომ არ დამიბერდი, ყაზახო?..ვინ გივლის, მაქანა?..ვინ გიღიტინებს, ბანჯგვლიან მკერდზე?..გამეცი, პასუხი!.. – მოესიყვარულა, დიდი ხენის წინათ გარდაცვლილ მეუღლეს და თან საფლავის დასუფთავებას შეუდგა, – ჩემო იმედო და გამბევრებელო; ჩემო კუდიანო ბერიკაცო!..ვინ დაგაყარა, გულზე, აი გვანი?!.დაეყაროს იმას, მიწა. ცეცხლი ჭამოს და ნაცარი!..მეისპოს, მეისპოს და გადაშენდეს!..აი ერთი სისუფთავე გიყვარდა, შე საწყალო და, რას ჰგავს ეს?..ჩემო კოპწია კაცო, ჩემო სუფთა და ქათქათა ბიჭო!..რა იქნებოდა, გეცოცხლა, კიდევ და გეხარა, შენი ნაგრამით. გევლო, ამ დუნიაზე, ორი პარასკევი. პაწე გესვა და ბევრი გეჭამა; მიგეხედა, შენი თავიზა, უფრო მეტად. რა ძალა გედგა, ვინ გიჭერდა ყორყაში, ხელს?!.მარა... – შეწყვიტა, უცებ, ნადია ბებიამ, გულთბილი საუბარი და პირდაპირ ჩხუბზე გადავიდა, – ვის ათხოვე ყური?!.არავის, ანაგებად რომაა!..ძალით მოისწრაფე, სიცოცხლე!..რეიზა მედექი ჯინში?!.ვინ გყავდა, ჩემზე მეტი, ქომაგი და ჭირისუფალი?!.მეც მამწარებდი და, შენც იქოთებდი, პირს!..ვინაა, ახლა, დამშვიდებული?..იგი ვიცოდე, ნეტა, კიდევ თუ სვავ, მაქანა, ვოდკას?!.მეისპოს, მისი მომგონი, მეისპოს!..იყავი, ახლა, მაქანა და, კრინტი არ გავიგო, შენი!..არ მითხრა, მომენატრეო, თვარა...მოგაყრი, შავ მიწას!..
გული რომ მოიოხა, ჩემთვის მერეღა მოიცალა. ამოიწმინდა, აცრემლებული თვალები, გადაყარა, საფლავიდან მობოჭილი ნაგავი და მეუბნება:
– რავა შორებელივით იქცევი, ბებია? შემოი შით. დააბიჯე, ბაბუაშენს, ფეხი და მოთხარე, ორი ღერი
ჩუქება
