პროლოგი
დევიდს
საყვარელ ვაჟიშვილს, ამხანაგს
დორაბელა (განზე): Nel petto unVesuvio d’avere mi par.(ასე მგონია, მკერდში ვეზუვი მაქვს)
Così fan tutte, (ასე იქცევა ყველა ქალი.) II აქტი
ესეც ძველი ნივთების ბაზრობაზე შესასვლელი. შესვლა უფასოა. აჩაჩული ადამიანები. ფლიდი, ლაზღანდარა. რად გინდა შესვლა? რის ნახვას ელი? ვათვალიერებ. ვამოწმებ, რა არის ქვეყნად. რა დარჩენილა. რას იშორებენ თავიდან. რას აღარ უფრთხილდებიან. რას შელევიან. რაზე იფიქრა ვინმემ, სხვას უფრო გამოადგებაო. მაგრამ ეს ყველაფერი ძველმანებია. აქ თუ რამე მოხვდა, უკვე გადარჩეულიდან, გაცხრილულიდან იქნება. მაგრამ შეიძლება, რამე ფასეულიც მოიძებნოს. მართლაც ფასეული არა, მაგრამ ისეთი, მე რომ მომეწონებოდა. რისი დახსნაც მომინდებოდა. რამე ისეთი, რაც რამეს მეუბნება. ჩემს ლტოლვასა და წყურვილს ეუბნება რამეს. ეუბნება და მასზეც ამბობს. ოჰ...
რად გინდა შესვლა? გაქვს ამის დრო? დაათვალიერებ. იბორიალებ. დრო გაგეპარება. გგონია, მაგის დრო გაქვს. ამას ყოველთვის მეტი დრო მიაქვს, ვიდრე გგონია. მერე კი დაგაგვიანდება. საკუთარ თავზე გაბრაზდები. დარჩენა მოგინდება. რაღაც გაცდუნებს. რაღაც შეგზიზღდება. ჭუჭყიანი ნივთებია. ზოგი გატეხილია. უხეიროდ დაწებებული ან საერთოდაც ისე დატოვებული. ისინი მიამბობენ გრძნობებსა და მიჯაჭვულობებზე, რომლებზეც სულ არაფერი მინდა, ვიცოდე. მინდა. არა, არა. არაფერი ასეთი არ მინდა. ზოგს მზერას შევავლებ. ზოგს ავიღებ, ხელს გადავუსვამ. ამასობაში გამყიდველები თვალს არ მაცილებენ. ქურდი არ ვარ. ალბათ, მყიდველიც არ ვარ.
რად გინდა შესვლა? რომ წავითამაშო. „ცნობობანა“. გავიგო, რა არის, რა ღირდა, ახლა რა უნდა ღირდეს, მომავალში რა ეღირება. მაგრამ ალბათ ფასს არ შევთავაზებ, არ შევევაჭრები, არ შევიძენ. მხოლოდ დავათვალიერებ. გავიბოდიალებ. არხეინად ვარ. არაფერს ვაპირებ.
რად გინდა შესვლა? ამნაირი ადგილი უამრავია. მინდორზე, მოედანზე, გადახურულ ქუჩაზე, იარაღის საწყობში, ავტოსადგომზე, ნავსადგურზე. სადაც გინდა, იქ შეიძლება იყოს, თუმცა ეს აქაა. აქაც ზუსტად იგივე იქნება, რაც ყველგან, მაგრამ მე აქ ვარჩევ შესვლას. მაცვია ჯინსი, აბრეშუმის ბლუზა და სპორტული ფეხსაცმელი – მანჰეტენზე ვარ, 1992 წლის გაზაფხულია. წმინდა შემთხვევითობის განცდის დაკნინებული სახესხვაობა. ამ კაცის კინოვარსკვლავებიანი ღია ბარათები, იმ ქალის ნავახოური რგოლებით სავსე სინი, ამის „პილოტური“ ქურთუკებით გავსებული საკიდი, იმის დანები. ამ კაცს მანქანების მოდელები გამოუტანია, იმ ქალს – ბროლის ლანგრები, იმას – ჭილის სკამები, ცილინდრი-ქუდები, რომაული მონეტები, და სადღაც... მარგალიტი, განძი. შეიძლება, ასეც მოხდეს; შეიძლება, დავინახო; შეიძლება, მოვისურვო. შეიძლებოდა, საჩუქრად მეყიდა, ჰო, ვინმესთვის, სხვისთვის. იმას მაინც გავიგებდი, რომ ის არსებობს და აქ აღმოჩნდა.
რად გინდა შესვლა? ეს ყველაფერი მიზეზად კმარა? შეიძლება, აღმოჩნდეს, რომ ის აქ არ არის. რომც იყოს, ხშირად დარწმუნებით ვერც ვცნობ, შეიძლება, ხელში აღებული, ისევ მაგიდაზე დავაბრუნო. სურვილი მიმიძღვის. თავს იმას ვეუბნები, რის გაგონებაც მინდა. დიახ, კმარა მიზეზად.
შევდივარ.
* * *
ნახატების აუქციონი სრულდება. ლონდონში 1772 წლის შემოდგომა დგას. უზარმაზარი ოთახის ბოლოსკენ კედელზე მიყუდებული, ამობურცულ ოქროს ფოთოლწნულის ჩარჩოში ჩასმული სურათი – „ვენერა მშვილდს ართმევს კუპიდონს“, სავარაუდოდ, კორეჯოს დახატული – არ გაყიდულა. არაა მართალი, თითქოს ის კორეჯოს დახატული იყოს. ოთახი თანდათან იცლება. ორმოცდაორი წლის მაღალი, გრძელსახიანი მამაკაცი (იმ დროისთვის მაღალი) ნელი ნაბიჯით გამოდის წინ; მას თავაზიან მანძილზე მოსდევს ერთიორად ახალგაზრდა მამაკაცი, რომელსაც აშკარად ეტყობა პირველთან ნათესაური მსგავსება. ორივე თხელია, ფერმკრთალი, ცივი არისტოკრატული მზერით.
ჩემი ვენერა, ამბობს უფროსი, დარწმუნებული ვიყავი, გაიყიდებოდა. იმდენი დაინტერესდა.
მაგრამ, სამწუხაროდ... აღნიშნავს ახალგაზრდა.
არ მესმის, ფიქრიანად წარმოთქვამს უფროსი, სურათის ღირსება ხომ თვალსაჩინოა. გულწრფელად საგონებელშია ჩავარდნილი. ახალგაზრდა უსმენს და თანდათან შუბლს კრავს.
რადგან მასთან განშორება მაღონებდა, ალბათ, უნდა მიხაროდეს, რომ ვერ გაიყიდა, განაგრძო უფროსმა, მაგრამ იძულებული გავხდი, და არა მგონია, რომ ზედმეტად ძვირი დავაფასე.
თვალმოუცილებლად დააცქერდა ვენერას.
ძალიან ძნელია, განაგრძო უფროსმა კაცმა და ახლა გულისხმობდა არა იმას, რომ ძნელი გასაგები იყო, რატომ არ გაიყიდა სურათი (არც მევალეების დაშოშმინების სიძნელეს), არამედ გაყიდვის გადაწყვეტას. მე ხომ გაგიჟებით მიყვარდა ეს ნახატი. მერე მივხვდი, რომ უნდა გამეყიდა და ამიტომ თავი შევამზადე მასზე უარის სათქმელად. ახლა, როდესაც არავინ შემომთავაზა იმდენი, რაც ვიცი, რომ ღირს, და ის ისევ ჩემია, წესით, ისევ ძველებურად უნდა მიყვარდეს, მაგრამ არ გამომივა, თავს დავდებ. რაკი გადავიყვარე იმისთვის, რომ გამეყიდა, ის ძველებურად ვეღარ გამახარებს; მაგრამ თუ მისი გაყიდვა არ შემიძლია, მართლა მინდა, ისევ მიყვარდეს. უმადურობა იქნება, მისი მშვენება შებღალული მომეჩვენოს მხოლოდ იმიტომ, რომ ვერ გაიყიდა.
რა ვქნა? რამდენად მიყვარდეს?
ჩუქება
