ქურდები და მეძავები -
1 ღამისპერანგიანი გამიყვანეს.
როდესაც უკან ვიყურები, ვიხსენებ ნიშნებს: ბუხარში ჩამწვარ ოჯახურ ფოტოსურათებს, დედას, რომელიც გვიან ღამით თავის საუკეთესო ვერცხლსა და ძვირფასეულობას პალტოს სარჩულში აკერებდა, მამა კი ჯერაც არ დაბრუნებულიყო სამსახურიდან. ჩემი უმცროსი ძმა, იონასი, შეკითხვას შეკითხვაზე სვამდა. კითხვები მეც მქონდა, თუმცა შეიძლება უარს ვამბობდი - მეღიარებინა ნიშნები. მხოლოდ მოგვიანებით მივხვდი, რომ დედა და მამა აპირებდნენ, გავქცეულიყავით.
ვერ გავიქეცით.
აგვიყვანეს.
1941 წლის 14 ივნისი. ღამის პერანგი გადავიცვი და ჩემს მაგიდასთან დავჯექი, რათა ბიძაშვილ იოანასთვის წერილი მიმეწერა. გავაღე ახალი სპილოსძვლისფერი საწერი დაფა და კალმებისა და ფანქრების ყუთი - დეიდაჩემის საჩუქარი მეთხუთმეტე დაბადების დღეზე.
ღია ფანჯრიდან საღამოს სიო უბერავდა და ფარდას აქანავებდა. ვიყნოსავდი შროშანის სუნს, მე და დედამ რომ დავრგეთ ორი წლის წინ.
ძვირფასო იოანა.
ეს არ იყო კაკუნი. ეს იყო გაბმული ბრახუნი, რომელმაც სკამზე შემახტუნა. შემოსასვლელ კარს მუშტები ასკდებოდა. სახლში არავინ შერხეულა. მაგიდას მოვცილდი და წინკარში გავიჭყიტე. დედაჩემი კედელს აკვროდა ჩარჩოში ჩასმული ლიტვის რუკის პირდაპირ, თვალდახუჭული... მღელვარებისგან ჩამოგრძელებული სახით, უწინ რომ არასოდეს მენახა.
ლოცულობდა.
- დედა, - თქვა იონასმა, მხოლოდ ცალი თვალი რომ მოუჩანდა კარის ღიობში, - გააღებ? ისეთი ხმაა, შეიძლება შემოამტვრიონ.
დედამ თავი მოაბრუნა და მე და იონასს გამოგვხედა, ჩვენ-ჩვენი ოთახიდან ვიმზირებოდით. ნაძალადევად გაღიმება სცადა.
- ჰო, საყვარელო, გავაღებ. არავის დავანებებ ჩვენი კარის შემომტვრევას.
მისი ფეხსაცმლის ქუსლები წინკარის ხის იატაკზე გახმიანდა, გრძელი და თხელი კაბა კოჭებთან უფრიალებდა. დედა ელეგანტური და ლამაზი იყო, არსებითად - ბრწყინვალე. მისი უჩვეულოდ ფართო ღიმილი ირგვლივ ყველაფერს ანათებდა და აციმციმებდა. იღბლიანი ვიყავი, რომ დედას ასეთი თაფლისფერი თმა და ხასხასა ლურჯი თვალები ჰქონდა.
წინკარიდან აგრესიული ხმები მოისმა.
- НКВД(НКВД - შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატი, ОГПУ-ს მემკვიდრე და КГб-ს წინამორბედი.)! - დაიჩურჩულა გაფითრებულმა იონასმა, - ტადასმა თქვა, ჩვენი მეზობლები სატვირთო მანქანით წაიყვანესო. ეგენი ხალხს აპატიმრებენ.
- არა, აქ არა, - ვუპასუხე მე.
საბჭოთა საიდუმლო პოლიციას არაფერი ესაქმებოდა ჩვენს სახლში. წინკარში გავედი მოსასმენად და კედლის კუთხიდან გავიჭყიტე. იონასი მართალი იყო: დედას НКВД-ს ოფიცრები შემოხვეოდნენ. ლურჯი ქუდები ეხურათ წითელი მაქმანითა და კიდის ზემოთ მიმაგრებული ოქროსფერი ვარსკვლავით. მაღალ ოფიცერს ჩვენი პასპორტები ეჭირა.
- მეტი დრო გვჭირდება. დილით მზად ვიქნებით, - თქვა დედამ.
- ოცი წუთი გაქვთ. თუ არადა, დილამდე ვეღარ იცოცხლებთ, - უთხრა ოფიცერმა.
- ხმას დაუწიეთ, გეთაყვა. ბავშვები მყავს, - დაიჩურჩულა დედამ.
- ოცი წუთი! - დაიყეფა ოფიცერმა, ანთებული სიგარეტი ჩვენს გაწკრიალებულ ხის იატაკზე დააგდო და ჩექმით დაასრისა.
ჩვენ სიგარეტებად გადაქცევა გველოდა.