უცნობი ქალის წერილი როცა ცნობილი მწერალი რ. მთაში სამდღიანი მოგზაურობის შემდეგ დილაადრიან ვენაში დაბრუნდა, სადგურზე გაზეთი შეიძინა და თარიღს დახედა, უცებ აღმოაჩინა, რომ დღეს მისი დაბადების დღე იყო. „ორმოცდამეერთე“, – გაუელვა გონებაში და ამ აღმოჩენამ არც გული დასწყვიტა და არც შვება მოჰგვარა. სწრაფად გადაფურცლა გაზეთის შრიალა ფურცლები და დაქირავებული მანქანით სახლისკენ გაემგზავრა. მსახურმა მოახსენა, რომ მისი არყოფნისას ორი სტუმარი სწვეოდა და ტელეფონითაც დაერეკათ, თან ლანგარზე დალაგებული წერილებიც გადასცა. სასხვათაშორისოდ გადახედა ფოსტას, რამდენიმე კონვერტი გახსნა კიდეც, რომლის ავტორებმაც დააინტერესა: ერთ-ერთი წერილი, უცხო ხელით რომ იყო დაწერილი და უსასრულოდ გრძელი ჩანდა, გვერდით გადადო. ამასობაში ჩაიც შემოიტანეს. მოხერხებულად მოკალათდა სავარძელში, კიდევ ერთხელ გადაფურცლა გაზეთი და რამდენიმე კატალოგი; შემდეგ სიგარას მოუკიდა და გადადებულ წერილს მიუბრუნდა.
ეს იყო მიჯრით ნაწერი ოცდაათ გვერდამდე, უცხო, აკანკალებული ხელით დაწერილი, უფრო ხელნაწერს მიაგავდა, ვიდრე წერილს. უნებლიეთ კიდევ მოსინჯა კონვერტი, კიდევ რამე ხომ არ დევს შიგნითო, მაგრამ კონვერტი ცარიელი იყო. კონვერტს, ისევე როგორც ფურცლებს, არც გამომგზავნის მისამართი ეწერა და არც ხელმოწერა ჰქონდა. „უცნაურია“, – გაიფიქრა და ნაწერი ისევ აიღო „შენ, ვინც არც კი მიცნობდი“, – ეწერა ზემოთ როგორც მიმართვა, როგორც სათაური. გაოგნებულმა აღარ იცოდა, რა ექნა: მას ეკუთვნოდა წერილი თუ ვიღაც გამოგონილ პიროვნებას? უცებ ცნობისმოყვარეობა გაეღვიძა და კითხვა დაიწყო:
„გუშინ შვილი გარდამეცვალა – სამი დღე და ღამე ვცდილობდი სიკვდილისთვის გამომეგლიჯა ხელიდან ეს პატარა, ნაზი სიცოცხლე. ორმოცი საათი გავატარე ბავშვის საწოლთან, სანამ მის საბრალო, გავარვარებულ სხეულს სიცხე თანგავდა. გახურებულ შუბლზე ცივ საფენებს ვადებდი, დღე და ღამე მისი პატარა, მოუსვენარი ხელები მეჭირა. მესამე საღამოს დავნებდი. ჩემმა თვალებმა ვეღარ გაუძლეს, უნებლიეთ მეხუჭებოდნენ. სამი თუ ოთხი საათი მაგარ სკამზე მეძინა, ამასობაში კი ის სიკვდილმა გამომტაცა. და აი, წევს იქ, საყვარელი, საბრალო ბიჭუნა, თავის ვიწრო საბავშვო საწოლში, ზუსტად ისე, როგორც გარდაიცვალა; მხოლოდ თვალები დაუხუჭეს, ჭკვიანი, შავი თვალები, ხელები თეთრ პერანგზე დაუკრიფეს. ოთხი სანთელი ჯერ კიდევ ანთია, მაღლა, საწოლის ოთხივე კუთხეში. მე იქით გახედვას ვერ ვბედავ, რადგან, როცა სანთლები ალაპლაპდებიან, მის სახეზე და მოკუმულ პირზე ჩრდილები იწყებენ თამაშს. მეჩვენება, რომ მისი სახე შეინძრა და მგონია, რომ ცოცხალია, კვლავ გაიღვიძებს, და თავისი წკრიალა ხმით, რაღაცას ნაზად და ბავშვურად მეტყვის. მე კი ვიცი, რომ მოკვდა, აღარ მინდა იქით გავიხედო, აღარ მინდა, იმედი მომეცეს და გული გამიტყდეს. მე ვიცი, ჩემი შვილი გუშინ გარდაიცვალა. – ახლა მხოლოდ შენღა დამრჩი ამ სამყაროში, მხოლოდ შენ, ვინც არაფერი იცის ჩემ შესახებ, ვინც უდარდელად ეთამაშება საგნებსა და ადამიანებს, მხოლოდ შენ, ვინც არ მიცნობდა და ვინც ასე მიყვარდა.
მეხუთე სანთელი ავანთე და მაგიდაზე დავდე შენთვის წერილის მოსაწერად. რადგან არ შემიძლია ჩემს მკვდარ შვილთან მარტო დარჩენა, არ შემიძლია, არ ამოვანთხიო ყველაფერი, რაც სულში მაქვს და ვის უნდა მივმართო ამ სასოწარკვეთის ჟამს, თუ არა შენ, რადგან შენ იყავი და ხარ ჩემთვის მთელი სამყარო! ალბათ ვერ მოვახერხებ, საკმაოდ გასაგებად გელაპარაკო, შეიძლება ვერც გამიგო! თავი მისკდება, საფეთქლებზე ჩაქუჩივით მირტყამს რაღაც, სხეული მტკივა, მაცხელებს, ალბათ მეც გრიპი შემეყარა, ახლა კარიდან კარში რომ დაძვრება, ნეტავი ასე იყოს, რა კარგი იქნებოდა, მაშინ ხომ ჩემს შვილთან ერთად გავუყვებოდი გზას და თავის მოკვლაც აღარ დამჭირდებოდა. ხანდახან თვალთ მიბნელდება, ალბათ ამ წერილს ვერასოდეს დავასრულებ…... მაგრამ ვეცდები, ძალა მოვიკრიბო და ერთხელ, მხოლოდ ერთხელ გელაპარაკო. შენ, ჩემო სიყვარულო, შენ, ვისთვისაც სამუდამოდ უცნობი დავრჩები.
მხოლოდ შენ მინდა, გელაპარაკო, შენ გითხრა პირველად ყველაფერი: მთელი ჩემი ცხოვრება გაგაცნო, მუდამ შენ რომ გეკუთვნოდა და რომლის შესახებაც არაფერი იცოდი. მაგრამ, შენ ჩემს საიდუმლოს მხოლოდ ჩემი სიკვდილის შემდეგ გაიგებ, როცა იძულებული აღარ იქნები, პასუხი გამცე, როცა ის, რაც ჩემს სხეულს ციებ-ცხელებით ტანჯავს, ბოლოს მომიღებს. თუ ცოცხალი დავრჩი, ამ წერილს დავხევ და როგორც ყოველთვის, დუმილს გავაგრძელებ. თუ ხელთ გექნება, იცოდე, რომ მიცვალებული გესაუბრება თავის ცხოვრებაზე, პირველივე წუთებიდან სიცოცხლის ბოლომდე შენ რომ გეკუთვნოდა. ჩემი სიტყვები ნუ შეგაშინებს, მიცვალებული არაფერს ითხოვს, მას სიყვარული და თანაგრძნობა აღარ სჭირდება, არც დაიმედება. მხოლოდ ერთი რამ მინდა შენგან, რომ დაიჯერო, რასაც ჩემი გული გაგიმხელს. მხოლოდ ამას გთხოვ, ყველაფრის გწამდეს, რასაც გეტყვი: შვილის ცხედართან არ ცრუობენ.
მთელ ჩემს ცხოვრებას გაგანდობ, რომელიც ჭეშმარიტად, მხოლოდ
ჩუქება
