წიგნიდან „ყარიბი“
ტანსაცმელი
ერთ დღეს სილამაზე და სიმახინჯე ერთურთს ზღვის სანაპიროზე შეხვდნენ. ერთმანეთს უთხრეს:
– ხომ არ გვებანავაო?
მერე ტანსაცმელი გაიძვრეს და ტალღებში გადაეშვნენ. სიმახინჯე ცოტა ხანში ნაპირზე გამობრუნდა, სილამაზის ტანსაცმელი ჩაიცვა და გზას ბარაქა დაატანა.
სილამაზეც ამოვიდა ზღვიდან, თავისი ტანსაცმელი ვეღარსად ნახა, შიშვლად დარჩენისაც ძალიან შერცხვა, სიმახინჯის რიდე მოიბურა და გზას დაადგა.
იმ დღის შემდეგ, ქალები და კაცები, მუდამ როცა ერთურთს ხვდებიან, მწარედ ცდებიან ერთმანეთის ამოცნობაში.
თუმცა არის რამდენიმე ადამიანი, ვინც ამჩნევს სილამაზის სახებას და ცნობს მას, ტანსაცმლისდა მიუხედავად. ეს რამდენიმე ადამიანი ცნობს სიმახინჯესაც და ტანსაცმელი, რომლითაც ის იმოსება, მათ თვალს მის ნამდვილ ბუნებას ვერასდროს დაუმალავს.
ტრფობის საგალობლები
ერთხელ ერთმა პოეტმა სიყვარულის საგალობლები ლექსად გარდათქვა და მშვენიერი გამოუვიდა. რამდენიმე ცალად გადაწერა და ნაცნობ-მეგობრებს დაუგზავნა – ქალებსაც და კაცებსაც, განურჩევლად. მათ შორის, არც ერთი ახალგაზრდა ქალი დავიწყებია, რომელიც სულ ერთადერთხელ ენახა და იგი მთის გადაღმა ცხოვრობდა.
ცოტა ხანში ამ ახალგაზრდა ქალის მაცნე მოვიდა და კაცს წერილი გადასცა, რომელშიც ქალი იწერებოდა:
ნება მიბოძე, გაცნობო, რომ შენი ჩემდამი მოძღვნილი ლექსი ძალიან მომეწონა. ახლა, მოდი, დედაჩემსა და მამაჩემს შეხვდი და ნიშნობისთვის საჭირო ყველა საქმის თადარიგიც დავიჭიროთო!
პოეტმა წერილის საპასუხოდ ქალს მისწერა:
ჩემო მეგობარო, ეგ ლექსები, შენ რომ გამოგიგზავნე, მხოლოდ და მხოლოდ სიყვარულის საგალობლებია, პოეტის გულიდან მომდინარე, რომელთაც ყოველი კაცი ყოველ ქალს უმღერისო.
ქალმა კვლავ მისწერა:
– ქვეგამხედვარო პირუმტკიცო, შენ გამო დღეიდან სიცოცხლის ბოლომდე ყველა პოეტი მეძულებაო!
განდეგილი და ნადირნი
ერთი განდეგილი უღრან ტყეში ცხოვრობდა, გულკეთილი და ალალ-მართალი კაცი იყო, ქვეყნის ნადირნი და ზეცის ფრინველნი წყვილ-წყვილად მიდიოდნენ მასთან. კაცი ესაუბრებოდა და ცხოველებიც ყურს სიამოვნებითა და ღიმილით უგდებდნენ. სურდათ მასთან დაახლოება და ის, რომ კაცი მზის ჩასვლამდე მათთან დარჩენილიყო, მაგრამ განდეგილი ცხოველებს თავს არიდებდა და მათ ქარისა და უღრან ტყეთა ამარა ტოვებდა იმის შემდეგ, რაც რამდენიმე სიტყვას ეტყოდა და აკურთხებდა.
ერთ საღამოს ისე მოხდა, რომ განდეგილი სიყვარულის შესახებ საუბრობდა. ვეფხვმა თავი აწია და უთხრა:
– სიყვარულზე გვესაუბრები და ბარემ შენი თანამეცხედრის შესახებაც გვიამბე. სად არის და რას საქმიანობსო?
განდეგილმა უთხრა:
– ცოლი არა მყავსო!
ამის გაგონებაზე იქ მყოფ ნადირ-ფრინველთა უზარმაზარ ჯამაათს გაოცების ხაფი შეძახილი აღმოხდა. მერე ერთმანეთში ჩურჩული დაიწყეს: როგორ შეუძლია სიყვარულზე და ტრფობაზე გველაპარაკოს, როცა თვითონ ამის შესახებ არაფერიც არა სცოდნიაო!
მერე ნელ-ნელა გაიკრიფნენ და განდეგილი მარტოდმარტო დატოვეს.
მიბრუნდა კაცი იმ საღამოს თავის სენაკში, თვალები მიწისათვის მიეშტერებინა, მწარედ ტიროდა და მკერდში მჯიღს იცემდა.
მარგალიტი
ერთხელ ერთმა სადაფმა უთხრა მის გვერდით მოხვედრილ მეორე სადაფს:
– რაღაც ტკივილმა დამრია ხელი, შიგანს მიტრიალებს, მძიმეა და ისეთ ყოფაში მაგდებს, ლამის არის, ტანჯვა-ვაებით სული გავაცხოო.
მეორე სადაფმა გულახდილი მედიდურობით მიუგო:
– მადლობა ცათა და ზღვათა უფალს, თავში ვერანაირ ტკივილს ვერა ვგრძნობ. საღად ვარ და მრთელი გახლავარ შიგნით-გარედანო. ამ დროს გვერდით ერთმა კიბორჩხალამ ჩაუარათ, ყური მოჰკრა სადაფთა ბაასს და უთხრა იმ საღსა და შიგნით-გარედან მრთელს:
– დიახ, შენ ჯანსაღი და მრთელი ხარ, მაგრამ ტკივილი, რომელსაც შენი მეზობელი შიგანით დაატარებს, მარგალიტია, უსამანოდ მშვენიერიო.
მეფე
სადიკის სამეფოს ხალხმა ერთხელ მეფის სასახლეს ალყა შემოარტყა. გამძვინვარებული ბრბო ყვიროდა და ხელმწიფის ჩამოგდებას მოითხოვდა. ის კი გადმოდგა თავისი სასახლის სიმაღლიდან, ერთ ხელში გვირგვინი დაეჭირა, მეორეში – სკიპტრა. და აგუგუნდა ხალხი, როცა დაინახა, როგორ მედიდურად და შემაშინებლად დუმდა ხელმწიფე. ხოლო იგი დადგა მათ წინ და გადასძახა:
– მეგობრებო, დღეის შემდეგ თქვენ ჩემი ქვეშევრდომნი აღარა ხართ, სკიპტრაცა და გვირგვინიც თქვენთვის დამითმია! ახლა მინდა, მეც ერთი თქვენგანი ვიყო. ჩვეულებრივი კაცი ვარ და, როგორც ჩვეულებრივ კაცს, მსურს, თქვენთან ერთად ვიშრომო. ერთად გავისარჯოთ, რათა ჩვენი ყისმათი უფრო სრულქმნილი იყოს, უფრო დიდებული და მშვენიერი! ხელმწიფე კი საჭირო აღარ არის! ერთად გავეშუროთ ზვრებისა და ვენახებისაკენ და შრომაში მხარი მხარს მივცეთ. ერთადერთი, რასაც გთხოვთ, მიჩვენეთ ვენახი ან ზვარი, სადაც უნდა საშრომად წავიდე! მეფე კი ამის შემდეგ თითოეული თქვენგანი იყოსო!
გაოცდა ხალხი და სიმშვიდე კარავივით გადაეფარა. მეფე, რომელსაც მთელი თავისი უბედურების სათავედ მიიჩნევდნენ, უარს ამბობდა ძალაუფლებაზე, სკიპტრა-გვირგვინს მათ აბარებდა და ერთი ჩვეულებრივი მათგანი ხდებოდა.
მერე ყველა თავის გზით წავიდა და მეფემაც ერთი მათგანის თანხლებით მინდვრისაკენ გასწია.
მაგრამ სადიკის სამეფოს
ჩუქება
