წინასიტყვაობა
წინამდებარე მცირე წიგნი პარალელური ტექსტის შექმნის მცდელობას წარმოადგენს. ეს არის ცდა იმისა, რომ ავტორის მიერ შემოქმედი თავის საკუთარ ბედისწერაში, თავისივე ცნობიერების ჰორიზონტში იქნას ამოკითხული. აქედანვეა ტექსტის ფორმალური თავისებურებებიც. ამგვარ მცდელობაში ცნება კარგავს მკვეთრ საზღვრებს, მეტაფორად ამჟღავნებს თავს; იკარგება საზღვარი აღმწერსა და აღსაწერს შორის. საქმე ხომ სწორედ იმ ცნება-მეტაფორების მოძიებას შეეხება, რომლებიც ტექსტის კვანძებში უნდა განთავსდეს და მის კონტურებზე მიმანიშნებლად იქცეს. ამგვარი ფორმა სპონტანურად იბადება ტექსტთან ერთად. ფორმის ეს სპონტანურობაა სწორედ გამოცდილების ახალი ჰორიზონტის დაბადებაზე მიმანიშნებელი.
გონება ისევეა აღმქმელი, როგორც მხედველობა ან სმენა. ცხადია, ამგვარი აღქმა, როგორც არაერთხელ თქმულა, აქამდე დაფარული შინაგანი და გარეგანი გამოცდილებების შეხვედრას გულისხმობს. ეს არის მომენტი, როდესაც, შინაგანი და გარეგანი ცოცხალ კოჰერენციაში ექცევიან და დასაშვებია, რომ სხეული (არა აუცილებლად საგნობრივი აზრით სხეული) ჩემით გამჟღავნდეს. მე ვუშვებ, „შინაგანმა“ გამოცდილებამ მიიღოს „გარეგანი“ და – პირიქით. ერთხელ კიდევ: აღქმა ის მომენტია, როდესაც შინაგანი, იმთავითვე დაუმსახურებელ მადლად მოცემული ფორმა გამოცდილებისა ადასტურებს გარეგანს და, პირიქით, გარეგანი ცხოველმყოფელობას ანიჭებს შინაგანის წიაღში არსებულ, აქამდე მოუხელთებელ დინამიკას. სხეულთან (ამ თვალსაზრისით, აზრიც „სხეულია“) წამიერად დამყარებული მიმართება „მე შენ გიცანი“ ისევე ვრცელდება აზრზე, როგორც ნებისმიერ სხვა აღქმაზე. მთავარი აქ აზრის სხეულებრივი აღქმაა, მისი აღქმაა მთელ მის ფაქტობრივ ცხოველმყოფლობაში და, ცხადია – საკუთარი მნიშვნელობის დათმობაც, მისთვის ადგილის გამოთავისუფლებაც იმ სივრცეში, შენი საკუთრივი რომ არის. გონება, რომელიც თავისი გარდუვალობის მარტოობაში ცხოვრობს, ხელთუპყრობად იქცევა. თავისი უპირობო მნიშვნელობის აღიარება მასვე ადამბლავებს. მას იმდენად შეუძლია თავისი ფუნქციის შესრულება, რამდენადაც ამ, ერთი შეხედვით, უბრალო გარემოების განხორციელება ძალუძს: იქცეს აღქმის უნარად. ამით მე საკუთარ თავს ვიყენებ იმ მდგომარეობაში, როდესაც ყოფიერი ჩემი მეშვეობით იწყებს გამჟღავნებას და ჩემი მეშვეობით დასტურდება, როგორც არსებული, თავის თავს შესცინის იმ არსებასავით, ვინც პირველად იხილა სარკეში საკუთარი თავი. ამით მე ყოფიერთა მყოფობას ვადასტურებ და მათი მნიშვნელობის სანქცირებას ვახდენ. უფალმა მე ხომ შემქმნა „სახედ თ¢სად და ხატად ღმრთისა“. ეს იმას ნიშნავს, რომ, რაღაც აზრით, მეც კრეატორი ვარ და არა მხოლოდ ადრესატი, რომელსაც უფალი მიმართავს.
შემოქმედმა ჩემში აზრის ნებელობა უნდა დაბადოს. ამას გაგებას უწოდებენ ხოლმე, მაგრამ, ვფიქრობთ, ესაა იმდენად არა გაგება – ამ სიტყვის ტრადიციული მნიშვნელობით, არამედ თანაყოფნის ის იდუმალება, რომელიც, როგორც შედეგს, უკვე ნახსენებ პარალელურ ტექსტს და ახალ გამოცდილებას შობს.
გონების აღმქმელობა ყველაზე ნათლად სწორედ ხელოვნებასთან გადაყრისას ჩანს, როდესაც ჩნდება შანსი, დაიბადოს საკუთარი სულის ერთდროულად უცნობი და, ამავდროულად, ნაცნობი კონფიგურაცია, საკუთარი იდენტობისაკენ მავალი ახალი პერსპექტივა. ამ აზრითაა გონება აღმქმელი. მთელი ამოცანა ამ აღქმის ფაქტის დადგენა და აღიარებაა ერთდროულად ნაცნობი და უცნობი პერსპექტივისა, გამოცდილებისა, თვალსაწიერისა და ა. შ. ეს კი ღია იდენტობათა სივრცეში არსებობის უნარს ნიშნავს. და პარალელური ტექსტიც შესაძლებელია, ალბათ, მხოლოდ იმდენად, რამდენადაც შემოქმედს, რომელთან მიმართების დამყარებასაც ცდილობ, ღია იდენტობათა ამგვარ სივრცეში შემოუშვებ და მასთან თანამეტყველებას სცდი.
წარმოიდგინეთ, რომ ვინმე რაღაც საგანს გაწვდით. წარმოიდგინეთ წამი, როდესაც იგი ამ საგანს უკვე ხელს უშვებს და ცდილობ, ვარდნა შეაჩერო. ეს უკვე შენი ჟესტია, რომლითაც იმ მავანის ჟესტს ადასტურებ. შენ გარეშე მავანის ჟესტი განწირულია და საგნის მოწოდება არ შედგება. სიტუაცია შენგან მისი ჟესტის განმეორებას კი არ მოითხოვს, არამედ სწორედ რომ ვარდნის აღკვეთით მის დადასტურებას. ასე იქმნება შენი და იმ მავანის თანაზიარი სივრცე. ამ სიტუაციაში კიდევ ერთი რამ იმალება: ის, რაც ამ წამს ხდება, თითქოს თავისი მნიშვნელობით აღემატება ყოველივეს, რაც კი შეიძლება ოდესმე მომხდარიყო და ოდესმე მოხდეს. და მაინც, ეს აქტი ვერ იქნებოდა ასე მნიშვნელოვანი, თავისი უნივერსალური კონტექსტი რომ არ ჰქონდეს. ჩვენ, როგორც ადამიანები, ჩვენს ყოფნას ვადასტურებთ სწორედ იმის წყალობით, რომ ვარდნისაგან ვიხსნით სამყაროს, როგორც უფლის ჟესტს. ჩვენთვის, როგორც ადამიანებისათვის, მთავარი სწორედ ეს „აქ და ახლა“ გათამაშებული ხსნის აქტია, რომლითაც მომავლის სუბსტანციას ვქმნით (გავიხსენოთ, რომ დანტესათვის სამოთხე მარადი მომავალია), ხოლო იმით, რასაც ვერ ვიხსნით, წარსულის სუბსტანციას ვქმნით (ისევ დანტე გავიხსენოთ, რომლისთვისაც ჯოჯოხეთი მარადი წარსულია). ამოცანა ისაა, თუ რომელი სუბსტანციით ავაგებთ ჩვენს „აქ და ახლა“ სიტუაციურობას ანუ რითი ვუპასუხებთ ავტორის ჟესტს, შევეცდებით თუ არა, მის მიერ შემოთავაზებული ვარდნისაგან ვიხსნათ. ამ აზრით, ჩვენი აწმყო სხვა არაფერია არსებობის, როგორც ჟესტთა თანაყოფნის აქტი.
ასე ხდება,