პირველი ნაწილი
– ლიზა შმიდტი, – ამბობს მოქანდაკის პირისპირ მდგარი, ფოტოაპარატგადაკიდებული გოგო და ჩამოსართმევად გაწვდილი ხელი უხერხულად რჩება ჰაერში. ალექსანდრე ხოტივარი სავარძელში ჯდება და თეთრ ხელჯოხს კეცავს.
– დაბრძანდით, – მკაცრად ეუბნება ჟურნალისტს. ლიზა ჯდება.
– კიდევ ერთი დიდი მადლობა… დავიწყოთ. – მცირედი მღელვარება ეტყობა. ცდილობს სწორად გამოთქვას ქართული წინადადებები. – როგორც თქვენი აგენტი მითხრა, პრივატ ცხოვრებაზე არ არის კითხვები… – ამბობს და დიქტოფონს რთავს, – შემოქმედებაზე ყველაფერი არის საინტერესო, – ფოტოაპარატს იხსნის, მაგიდაზე დებს, თმას ისწორებს, იღიმება და იქვე ახსენდება, რომ მისი ღიმილი უმისამართოა. შავსათვალიან ალქსანდრეს სახე არ უტოკდება, – სულ თავიდან დავიწყოთ, თქვენი პირველი სკულპტურიდან... ქანდაკებიდან.… – ამბობს ლიზა და პასუხს სულგანაბული ელოდება.
* * *
6 წლის ალექსანდრე მაგიდას დედასთან ერთად უზის. ქალი ნერვულად ეწევა და კვამლს გვერდზე აბოლებს.
– ეს რა ასოა?
წიგნი ანბანზეა გადაშლილი, მეორე მხარეს კი ორმარცვლიანი სიტყვები წერია: „თი-თი, თუ-თა...“. ალექსანდრე უაზროდ უყურებს ნაწერს.
– რა ასოა-მეთქი? – ხმას უწევს ბავშვის დუმილით გაღიზიანებული ქალი. დედაენას უხეშად ფურცლავს, – ეს ერთი თვის წინ გაგივლიათ, ახლა აქა ხართ! – გრძელ ფრჩხილებს ფურცელზე აკაკუნებს, – დახედე და მითხარი, აქ რა წერია?!
თვალებმოჭუტული ალექსანდრე თითქოს რაღაცის თქმას დააპირებს, მაგრამ ისევ მდუმარედ ხრის თავს.
– აქ რა წერია, შვილო? სად იყურები? რა გჭირს? – მოთმინება ეკარგება დედას, – წაიკითხე! მითხარი, რა ასოა! – წიგნს აჩეჩებს. – რა ხარ ამისთანა დებილი? გ! მერე? ეს რა ასოა? – ქალი სიტყვა „გზაზე“ უთითებს. სიგარეტს აქრობს და კბილებში კვამლთან ერთად ცრის ასოებს: – გ! ზ! მერე? ეს ხომ მაინც იცი? ეს არ იცი, რა ასოა? ლენჩი ხარ, შვილო? დებილი ხარ? თუ ჩემს მოთმინებას სცდი? – ალექსანდრე სასოწარკვეთილი დასჩერებია წიგნს.
– ა! ა! – ყვირის დედა, – რა გამოვიდა? მითხარი, რა გამოვიდა, თორემ გავგიჟდები, იცოდე!
ალექსანდრე გაუბედავად ამბობს.
– ა...
– რა ა, შვილო, რა ა? სიტყვა მითხარი!
სიჩუმეა.
– ა-ზე იწყება ეს სიტყვა? „ა“ იქნება ახლა, თუ წამოვიდა ხელუკუღმა! – ქალი გაცეცხლებულია: – გამოფხიზლდი, თორემ ვერ გადამირჩები! – ალექსანდრეს მკლავში ავლებს ხელს და ძლიერად ანჯღრევს. მობუზული ბავშვი ცდილობს თავი დაიხსნას.
– არ ვიცი...
– ღმერთო, რა დავაშავე? სპეციალურად აკეთებ ამას? ჩემ გასამწარებლად გაჩნდი? – თავჩაქინდრულ ალექსანდრეს სახეში ძლიერად ხვდება სილა. ქალი ოთახიდან კარის გაჯახუნებით გადის. ალექსანდრეს ცრემლები გადაშლილ წიგნს ეცემა. სველდება ერთმარცვლიანი სიტყვები: „გზა“, „ტყე“, „მთა...“ – ასოთა შეთანხმებანი, რომლებიც ვერაფრით ამოეკითხა, ვერაფრით დაეკავშირებინა კონკრეტული ნიშანი ბგერასთან… მოკლესახელოებიან მაისურში ნაჩქმეტი წითლად ეტყობა, სახეზე დედის თითები ახატია.
ღამით ალექსანდრეს არ ეძინება. მკლავს ისრესს. მერე პირით სწვდება, ტუჩებს წურბელასავით ავლებს და ქაჩავს. სისხლი კანს აწვება, დედის ნაჩქმეტი უფრო წითლდება და თანდათანობით ლურჯდება. „ლენჩი ხარ, შვილო? დებილი ხარ? ჩემ გასამწარებლად გაჩნდი?“ – განუწყვეტლივ ჩაესმის დედის ყვირილი.
დილით ალექსანდრე სარკესთან დგას, სახეში ირტყამს. კანზე აშკარა კვალი რჩება. სამზარეულოში ლოყააწითლებული გადის. დედა კარაქიან პურსა და ჩაის ისე უდგამს, ზედ არ უყურებს. სიგარეტს უკიდებს და ფანჯარაში აბოლებს. მერე რაღაცის სათქმელად ტრიალდება და შეცბება.
– ეს რა არის?!
ალექსანდრე ჯიუტად უსწორებს თვალს. ქალი აღელვებული უახლოვდება, დაძაბული გადაუსვამს თავზე ხელს და მკლავზე სილურჯეს ამჩნევს. ჩაის სმისას თვალს არ აცილებს. ნატკენებზე მალამოს უსვამს და მაისურს უცვლის, გრძელსახელოებიანს აცმევს. სკოლის ავტობუსამდე უხმოდ აცილებს.
* * *
– ალექსანდრე, ადექი ფეხზე! – მასწავლებელი მის მერხთან დგება: – შინ არ სწავლობ… აქ მაინც გააკეთე რამე, – ქალი დაფისკენ მიდის, გრძელ ჯოხს იმარჯვებს და კედელზე მიმაგრებულ ფართო მუყაოზე სიტყვებს უმიზნებს: – წაიკითხე!
ალექსანდრე ზლაზვნით დგება.
– აბა, ალექსანდრე, გისმენ! გაგვაკვირვე ერთხელ!
ალექსანდრე მუყაოს უყურებს, თვალებს ჭუტავს. ვერ კითხულობს. ბავშვები იცინიან. მასწავლებელი დაფაზე აკაკუნებს: – სიჩუმე! – და პირველ ასოს კარნახობს: – გ….
ალექსანდრე ნერვიულობისგან ხელით მაისურს აწვალებს. ჩაესმის დედის ყვირილი: „ეს რა ასოა? გ! ეს? ზ! ეს ასო მაინც ხომ იცი? ა! რა გამოვიდა?“ ბავშვს სახე უნათდება და წამოიძახებს: „გზა!“
– ოჰ, როგორც იქნა! რა საოცრებას მივაწეროთ ეს ამბავი? გამონახა დედაშენმა შენთვის დრო? – ალექსანდრე სიძულვილით უყურებს მასწავლებელს, რომელსაც ჯოხი მუყაოს ბოლოში გადააქვს, სიტყვაზე „საათი“.
– აბა, აქ
ჩუქება
