პირველი ნაწილი -
თანამდევი წარსული -
1 ჩემი მოხუცი დედა - ლენა ხუბოვი იჯდა სკამზე, სადარბაზოში, მერვე სართულზე, ზურგით ლიფტისკენ და სახით გაუქმებული ნაგვის ბუნკერისკენ. ორივე ხელით სკამის საჯდომს ჩაჭიდებული, ძლიერ ტკივილს განიცდიდა და ამიტომაც ბოლომდე გარინდული იყო. თვალდახუჭულს, არა მგონია გახსენებოდა, ქვედა ორ მეზობელს შორის რამხელა დავის საგანი გახდა ნაგვის მილის ამოღების შედეგად გამოთავისუფლებული სივრცე. ცხადია, იმ ორიდან ერთი უფრო მარიფათიანი აღმოჩნდა და რკინის კარითა და ბოქლომით გადაჭრა სადავო საკითხი. რაც აქტუალური იყო დედასთვის ჯერ კიდევ გუშინ, დღეს გამქრალიყო მისი ცნობიერებიდან და ტკივილისგან გაბრუებული, ვეღარც ამჩნევდა ცხვირწინ ინსტალირებულ მეზობლის სითავხედეს. თვალი რომც გაეხილა, მაინც ვერ დაინახავდა იმ კარს, რომელიც ცარიელ სივრცეს კეტავდა.
დედა ოდნავ წინ იყო გადახრილი, თავს არ ანძრევდა, ნაზად სუნთქავდა და, მთლიანობაში, ქალურ ჩვევებს არ ღალატობდა. ცდილობდა, ისედაც გასწორებული ქვედაკაბა შეუმჩნეველი მოძრაობით კიდევ უფრო გაესწორებინა. ამ მოძრაობით სურდა გადაეფარა იმედგაცრუება, ამგვარმა არამყარმა ვითარებამ რომ წარმოშვა მის გულში. ორმოცდაათი წელი იცხოვრო სახლში, ზეპირად იცოდე მისი ყოველი კუთხე-კუნჭული, ფიქრობდე, რომ დაცული ხარ მშობლიურ კერაში და მოულოდნელად ასეთ ყოფაში აღმოჩნდე - მონჯღრეულ სკამზე, გაზის მრიცხველების გვერდით, უცხო ხალხის ყურადღების ცენტრში…
დედას მარჯვნიდან ედგა მაღალი კაცი - სანიტარი. ზემოდან კიბეზე მე ჩავდიოდი და თან ვფიქრობდი, რომ ადამიანის მდებარეობით სივრცეში და მისი სხეულის ამა თუ იმ პოზიციით, გაჭირვების ხარისხის ამოცნობა შეგვიძლია.
როცა ვუყურებთ საკონცენტრაციო ბანაკების პირველი თვეების ფოტოებს, სადაც ქალები და მამაკაცები, ჯერ კიდევ ფერხორციანი, დედიშობილა პატიმრები - შიშით იცქირებიან ობიექტივში და არ რცხვენიათ არც ერთმანეთის, არც ობერშტურმბანფიურერების და არც მათი ნაგაზების, ხვდები, თუ რა მძიმე ყოფაში არიან. ერთი-ორი წლის მერე, აწ უკვე ჩონჩხადქცეულ პატიმრებში, ეს შიში ქრება. მათ თვალებში ახლა სასოწარკვეთა იკითხება. არა, სასოწარკვეთაც არა, რაღაც სხვა - გულგრილობა. შიშმა და შიმშილმა ისინი გამოაცარიელა. კითხვაზე კი, რომელი სჯობს: მუდმივი შიში წლების განმავლობაში, თუ შინაგანი გამოცარიელება - ცალსახა პასუხი არ არსებობს.
კადრში ესესელის ყოფნა მიზანმიმართულს ხდის ვითარებას, იკითხება აუცილებლად მწვალებლური მომავალი. მიუხედავად იმისა, რომ ომისდროინდელ ფოტოებში მოქმედება უკვე დასრულებულია და დიდიან-პატარიანად, ყველანი მრავალგზის ნაწამებნი არიან, გარდუვალი საშიშროების გრძნობა მაინც არ გტოვებს ადამიანს. აღარ გინდა, ეს ფოტოები არსებობდეს, სიამოვნებით გაანადგურებდი ყველას ერთად.
შიში ფიტავს ადამიანის ცნობიერებას.
დედას შემთხვევა მეტად უცნაური გამოდგა: თავის საძინებელში იდგა და, როგორც თვითონ თქვა, ლოცულობდა, როცა მოულოდნელად მარცხენა ფეხი წვივში გადაუტყდა. ძლიერი ტკივილის გამო მარცხნივ გადავარდა, თეძოზე დაეცა და მეორე მოტეხილობა ბარძაყის ძვალზე მიიღო. ორი მოტეხილობა - და მოტეხილობა, ძირითადად, ყოველთვის გაუთვალისწინებელია - სულ რაღაც წამებში. თანაც ასეთი რამ ორმაგად მტკივნეული უნდა ყოფილიყო მისთვის, რადგან ეს ლოცვისას მოხდა. ერთმა ძველმა თანამშრომელმა მოგვიანებით ჰკითხა: - ლენა, რას სთხოვდი ასეთს ღმერთს?
ლენა თავიდან ვერც კი მიხვდა, რა დაემართა. ორმაგი მოტეხილობის შესახებ სასწრაფოს ექიმისგან შეიტყო. არც კი წამოუკივლია, როცა წაიქცა. ასე ეგდო რაღაც დროის განმავლობაში და თავისთვის კვნესოდა. მის ადგილას ვინმე მამაკაცი ალბათ უშვერი სპონტანური გინებით აიკლებდა იქაურობას და საკუთარ თავში გამოიწვევდა იმ დამანგრეველ კონფლიქტს, მხურვალე ლოცვის ლანძღვით ჩანაცვლება რომ იწვევს.
ადამიანი ყოველთვის ეძებს მოტივს და დამნაშავეს. ვინ იყო დამნაშავე მოცემულ შემთხვევაში? დედა ხომ ლოცულობდა, მეტი რა ექნა?
ალბათ იატაკი გაინძრა, სხვა რა უნდა ყოფილიყო? იქნებ მიწისძვრა მოხდა? იატაკი თუ არ განძრეულა, მაშინ მოღალატე ძვალია, უბრალო დატვირთვასაც რომ ვერ გაუძლო კალციუმგამოცლილმა. ამ ვერსიით, დამნაშავე მაინც ლენა გამოდის, დროზე ვერ მიაწოდა ძვალს კალციუმი. თუმცა, ორ ბავშვს რომ გააჩენ და გაზრდი, მერე ვიღას მოუბრუნდება ენა, რამეში დაგადანაშაულოს? მაშასადამე, შვილები გამოდიან დამნაშავენი, დედას მთელი სასიცოცხლო ენერგია რომ გამოაცალეს. თუმცა შვილებსაც ვერ დავადანაშაულებთ. აბა, რა მაგათი ბრალია: სადაც ჩასახეს, იქ იწყეს ზრდა.
დედას ფეხი სწორედ იმ ადგილებში მოტყდა, მოხუცებს რომ სტყდებათ ჩვეულებრივ: ერთი - წვივში და მეორე - ბარძაყის ძვლის თავში. არის ამაში რაღაც სისტემური. დედამ მაგიდიდან ტელეფონი რის ვაი-ვაგლახით გადმოათრია. ჯერ მეზობელს დაურეკა და მერე მე. ბოლო ათი წელი მისგან შორს ვცხოვრობდი, ქალაქის გარეუბანში. ვნახულობდი კვირაში ერთხელ, ან ორ კვირაში ერთხელ. იმ დღეს ერთი საათის დაშორებული ვიყავით, როცა დამირეკა. არასდროს ჰქონია ასეთი ხმა. ხმამ მითხრა: არ ვიცი, როგორ, მაგრამ ფეხი მომტყდა. შენი წასვლის მერე წავიქეციო. მიუხედავად იმისა, რომ პირველივე სასწრაფო