ეკონომიკის პრინციპები I

შესავალი  
ავტორის შესახებ
 
 

 
ნ. გრეგორი მენქიუ ეკონომიკის პროფესორია ჰარვარდის უნივერსიტეტში. ეკონომიკას სწავლობდა პრინსტონის უნივერსიტეტსა და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში. როგორც პედაგოგი, იგი უძღვება სხვადასხვა კურსებს, მაკროეკონომიკის, მიკროეკონომიკის, სტატისტიკისა და ეკონომიკის პრინციპების ჩათვლით. დიდი ხნის წინ ერთი ზაფხული მან ლონგ ბიჩ აილენდზეც კი გაატარა, როგორც აფროსნობის ინსტრუქტორმა.  
პროფესორი მენქიუ ნაყოფიერი მწერალიცაა. მისი ნაშრომები გამოქვეყნებულია ისეთ აკადემიურ ჟურნალებში, როგორებიცაა „ ემერიკენ იკონომიკ რევიუ “ , „ ჯორნელ ოვ პოლიტიკალ იკო ­ ნო ­ მიქს “ და „ კუორტერლი ჯორნელ ოვ იკონომიქს “ , აგრეთვე ისეთ პოპულარულ გამოცემებში, როგორებიცაა „ ნიუ-იორკ ტაიმს “ , „ ბოსტონ გლოუბ “ და „ უოლ სტრიტ ჯორნელ “ . მენქიუ მაკროეკონომიკის ყველაზე პოპულარული სახელმძღვანელოს ავტორია (უორსის გამომცემლობა). პედაგოგიურ საქმიანობას, სამეცნიერო კვლევასა და მწერლობას მენქიუ ეკონომიკური კვლევის ნაციონალური საბჭოს მონეტარული ეკონომიკის პროგრამის დირექტორისა და ბოსტონის ფედერალური სარეზერვო ბანკისა და კონგრესის საბიუჯეტო ოფისის მრჩევლის თანამდებობებს უთავსებდა. 2003-2005 წლებში იგი პრეზიდენტის ეკონომიკურ მრჩეველთა საბჭოს ხელმძღვანელი იყო.
პროფესორი მენქიუ ცხოვრობს უელსლიში (მასაჩუსეტსი) მეუღლე დებორასთან, სამ შვილთან კეტრინთან, ნიკოლასსა და პიტერთან და ტერიერ ტობინთან ერთად.
სწავლის ოცწლიანი პერიოდის მანძილზე საგანი, რომელმაც ყველაზე მეტად გამიტაცა, ეკონომიკის პრინციპების ორსემესტრიანი კურსი იყო, რომელიც კოლეჯში სწავლის პირველ წელს მოვისმინე. გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, რომ ამ კურსმა ჩემი ცხოვრება შეცვალა.
მე გავიზარდე ისეთ ოჯახში, სადაც სასადილო მაგიდასთან ხშირად კამათობდნენ პოლიტიკაზე. სხვა ­ დასხვა საზოგადოებრივ პრობლემებთან დაკავშირებული ურთიერთსაწინააღმდეგო აზრები ცხა ­ რე კამათს იწვევდა. მაგრამ სკოლაში საბუნებისმეტყველო საგნები მიზიდავდა. მაშინ, როცა პოლიტიკა ბუნდოვანი, უწესრიგო და სუბიექტური მეჩვენებოდა, ეს სფერო ანალიტიკური, სისტემური და ობიექტური იყო. სანამ პოლიტიკური დებატები დაუსრულებლად გრძელ ­ დებოდა, საბუნებისმეტყველო საგნები ვითარდებოდა.
ეკონომიკის პრინციპების კურსის მოსმენის შემდეგ თვალი ამეხილა და აზროვნების ახალ საშუალებებს გავეცანი. ეკონომიკა აერთიანებს პოლიტიკისა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერების ღირსებებს. ეს ჭეშმარიტად სოციალური მეცნიერებაა. მისი კვლევის საგანია საზოგადოება ის, თუ როგორ წარმართავენ ადამიანები თავიანთ ცხოვრებას და როგორ ურთიერთქმედებენ ერთმანეთთან. მაგრამ ეკონომიკა მეცნიერული მიუკერძოებლობით გამოირჩევა. პოლიტიკის საკითხებში მეცნიერული მეთოდების შემოტანით ეკონომიკა ცდილობს იმ ფუნდამენტური საკითხების გადაჭრას, რომლებიც ყოველი საზოგადოების წინაშე დგას.  
ამ წიგნის წერა იმ იმედით დავიწყე, რომ შევძლებდი გამომეხატა ის აღტაცება, რომელიც სტუდენტობის პირველსავე წელს, ეკონომიკის შესწავლისას დამეუფლა. ეკონომიკა იმ საგნებს მიეკუთვნება, სადაც მცირე ცოდნასაც კი შორს მივყავართ (რასაც ვერ ვიტყვით, მაგალითად, ფიზიკის ან იაპონური ენის შესახებ). ეკონომისტს ახასიათებს სამყაროს ხედვის უნიკალური სტილი, რომლის ათვისება ძირითადად ერთი ან ორი სემესტრის განმავლობაში შეიძლება. ჩემი მიზანია, აზროვნების ეს სტილი რაც შეიძლება ფართო აუდიტორიისათვის გავხადო მისაწვდომი და დავარწმუნო მკითხველები, რომ ეკონომიკა მათი გარემომცველი სამყაროს ბევრ ასპექტს აშუქებს.
მტკიცედ მწამს, რომ ის ფუნდამენტური იდეები, რომლებსაც ეკონომიკა გვთავაზობს, ყველამ უნდა შეისწავლოს. ზოგადი განათლების ერთ-ერთი მიზანია, მეტი ინფორმაცია მიაწოდოს ადამია ­ ნებს სამყაროს შესახებ, რათა ხელი შეუწყოს მათ მოქალაქეობრივ განვითარებას. ეკონომიკის, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა დისციპლინის შესწავლა, სწორედ ამ მიზანს ემსახურება. ამიტომაც არის ეკონომიკის სახელმძღვანელოს დაწერა დიდი პატივი, და, ამავე დროს, დიდი პასუხისმგებლობაც. ეს ერთ-ერთი საშუალებაა, რომლის დახმარებითაც ეკონომისტს შეუძლია, ხელი შეუწყოს უკეთეს ხელისუფლებასა და უკეთეს მომავალს. როგორც დიდმა ეკონომისტმა, პოლ სამუელსონმა თქვა: „ ნაკლებად მადარდებს, ვინ ქმნის ქვეყნის კანონებს ან ვინ აწარმოებს სახელმწიფოსათვის ხელსაყრელ მოლაპარაკებებს, თუკი მე ამ ქვეყნისთვის ეკონომიკის სახელმძღვანელოების დაწერა შემიძლია “ .
 
 
რა არის ახალი ამ გამოცემაში
 
ეს წიგნი, მსგავსი სახელმძღვანელოებისგან განსხვავებით, ძირითადად ეკონომიკის პრინციპების პრაქ ­ ტიკულ გამოყენებას ეძღვნება და არა ფორმალურ ეკონომიკურ თეორიას. თითქმის ყველა თავში მოცემულია ეკონომიკის პრინციპების გამოყენების რეალური მაგალითები. ამასთან ერთად რუბრიკაში „ ახალი ამბებიდან “ მოცემულია ნაწყვეტები საგაზეთო სტატიებიდან, სადაც ნაჩვენებია, თუ როგორ ხსნის ეკონომიკური იდეები საზოგადოებაში წარმოშობილ მიმდინარე პრობლემებს. ეკონომიკის საწყისი კურსის შესწავლის შემდეგ სტუდენტები სრულიად განსხვავებულად იწყებენ აზროვნებას და ახლებურად აღიქვამენ ახალ ამბებს.
მართალია, ეკონომიკის პრინციპები მარადიულია, მაგრამ დროთა განმავლობაში მათი გამოყენების წესი იცვლება. ეს იმაზეა დამოკიდებული, თუ როგორ ვითარდება მოვლენები და რა ნაბიჯებს დგამენ პოლიტიკოსები. იმისთვის, რომ ეკონომიკის სწავლებამ თავისი მნიშვნელობა და აქტუალობა შეინარჩუნოს სტუდენტთა ყოველი ახალი ნაკადისათვის, მასწავლებლებმა მუდმივად უნდა განაახლონ თავიანთი ცოდნა. ეს ახალი გამოცემაც, ახალი ჩანართებითა და