ლაზარე 1.
როდესაც ბეთანიაში, ზეთისხილის მთის ფერდობზე გაშენებულ ბაღში, გასავათებული, სურნელოვან ხეებს შორის დავეხეტებოდი, რათა ყურადღება შიმშილიდან რამე სხვაზე გადამეტანა, არ ვიცი, როგორ, - თითქოს არაფრიდან ამოიზარდაო, მზით შედედებული ჰაერის ნაპრალიდან კაცი დაიბადა, ჩემ წინ აისვეტა და ეჭვიანი, მოჭუტული თვალებით მომაჩერდა. თუმცა დაბალი არ მეთქმის, ჩემზე მთელი თავით მაღალი ჩანდა. ვერ მივხვდი, ვინ იყო და რა უნდოდა, ჩვენი უფალი რამდენიმე წლის წინათ აღესრულა და, რადგან იუდეის გამგებელს, რომის დავალებით, საგანგებო თვალთვალი ჰქონდა დაწესებული ქრისტიანებზე, ვფრთხილობდით. სახე მოვარიდე, შევბრუნდი, გზის გაგრძელება ვცადე. მოულოდნელად მკლავში ხელი ჩამავლო, ისეთი ძალითა და სიმტკიცით, ნაბიჯი ვეღარ გადავდგი. შემდეგ, ნდობის მოსაპოვებლად მარცხენა ხელი მაღლა აწია, ცხვირთან მომიტანა და საჩვენებელი თითის უცნაური მოძრაობით ჰაერში თევზის ფიგურა მოხაზა. თუმცა ეს ისე უხეიროდ და ნაძალადევად გააკეთა, ბრიყვიც კი მიხვდებოდა, ქრისტიანი რომ არ იყო. ვფიქრობ, არასდროს უნდა გამოიყენო ნიშნები, თუ ის გულიდან არ მომდინარეობს. თვალთმაქცობა ადვილად გამოსაცნობი მანკიერებაა. ქვაზე მიმითითა, - ჩამოვსხდეთო. ჩამოვსხედით. ახლაღა დავაკვირდი: ღმერთო ჩემო, საიდან მეცნობა ეს ადამიანი? ასეთი ლამაზი, ანგელოსის ხელით ნაშენი სახის ნაკვთები ახლოდან არასდროს მენახა. სხეული, ერთი შეხედვით, არანაირ ძლიერებას არ ავლენდა, მაგრამ ახლაც მახსოვს მისი მკლავის ძალა, რომელმაც ადგილზე გამაქვავა. წვერი წითური ჰქონდა, უცნაურად შევერცხლილი, თანაბრად შეჭრილი და დავარცხნილი; თმა და წარბები - შავი, ოდნავ გაჭაღარავებული. ეს შეხამება სახეს უბუნდოვანებდა, თითქოს ნისლშია შთანთქმულიო. ძნელია ასეთი გარეგნობის დამახსოვრება. ტუჩის მარჯვენა მხარეს ნაიარევს წვერიც ვერ უფარავდა. ეს ჭრილობა რაღაც უცნაური მოხაზულობით ერწყმოდა ცხვირის ნესტოებს, შემდეგ კი სადღაც იკარგებოდა. ამ კაცს მომნუსხველი გარეგნობა ჰქონდა, ადვილად დაგიყოლიებდა... ეჰ, როგორ განსხვავდებოდა მისი სხეული ჩემი დამჭკნარი, გაყვითლებული და დაუძლურებული სხეულისაგან!
- ქრისტიანი ხარ? - მკითხა.უნდობლად შევხედე. მიმიხვდა.
- აჰ, თევზი არ იყო საკმარისი, - თქვა და დაამატა, - რატომ არასდროს გამომდის სიცრუე? -და უცებ უბიდან ხმიადი ამოაძვრინა, - ალბათ, მშიერი იქნები, მსმენია, ქრისტიანებს უჭირთო, - შემდეგ საიდანღაც მის ხელშიპატარა, თავდახურული დოქი გაჩნდა, - ეს კი ლიბანის ღვინოა, პური გავტეხოთ.
არ ვიცი, რატომ, ინსტინქტურად ხელი ხმიადისკენ წავიღე. ვერ ვიტყვი, რომ - შიმშილის გამო, რადგან მადა უკვე დაკარგული მქონდა. გატეხა და მომაწოდა. შემდეგ დოქს მოხადა თავი, მოსვა და ისიც გამომიწოდა. როგორც კი ღვინო დავლიე, ზეთისხილის თავბრუდამხვევმა სურნელებამ მთელი ძალით დამიარა ტანში. ისე მსუბუქად ვგრძნობდი თავს, თითქოს ეს-ესაა ცოდვები მომეტევა...
- ვინ ხარ და რა გინდა-მეთქი? - ვკითხე.
- შენთან პეტრემ გამომგზავნა. აი, იმან, კლდეს რომ უწოდებთ.
- პეტრემ? - გამიკვირდა და შევცბი.
- ჰო, იერუსალიმის ტაძრის კარიბჭესთან ყური მოვკარი, ის და რამდენიმე ადამიანი ჯვარცმულზე საუბრობდნენ. მივედი და გამოველაპარაკე, რომში აპირებს წასვლას.
მართლა უნახავს. ვიცოდი, პეტრეს იმ დღეებში უფალი ეჩვენა და უთხრა, - რომში წადიო...
- რისთვის გამოგგზავნა?
- მითხრა, - ეგ ოთხი დღე მკვდარი იყო, მერე უფალმა აღადგინა, მასავით გააცოცხლებს სხვებსაც. თუ არ გჯერა, ჩადი და ჰკითხეო. თან ისიც მოაყოლა, სად უნდა მენახე. თევზის მოხაზვაც იმან მასწავლა და, თუ მაინც არ დაგიჯერებს, უთხარი, პეტრემ გამომგზავნაო...
განვრისხდი. ნუთუ პეტრე ასე წინდაუხედავად მოიქცა?..
- პეტრე რატომ გენდო?
- მიცნო.
საიდან მეცნობა ეს კაცი?!
- საიდან?
- მაგაზე მერე, ჯერ შეკითხვაზე მიპასუხე.
- რა შეკითხვაზე?
- მართლა მოკვდი და გაცოცხლდი?
- აბა, საიდან უნდა ვიცოდე?!
- რა?
- მოვკვდი თუ არა.
- როგორ, მოკვდი თუ არა, არ იცი?
- ადამიანმა, როდესაც კვდება, არ იცის, რომ მკვდარია.
- და, სანამ მოკვდება?
- სანამ მოკვდება, იცის, რომ უნდა მოკვდეს.
- ვერაფერი გავიგე. არ გჯერა, რომ მკვდრეთით აღგადგინეს?
- მჯერა, მაგრამ ამის დადასტურება არ შემიძლია. მეც, როგორც სხვებს, უფრო მწამს, ვიდრე ვიცი. სიკვდილის საიდუმლო მიუწვდომელია, მას ვერავინ გამოცდის. თუ ადამიანი თავის არსებობას ეჭვქვეშ დააყენებს, ის ღმერთს აუჯანყდება.
- ამბობენ, - გამოქვაბულიდან გამოვიდა საფენებში გახვეულიო?
- ეგ ეგრე იყო.
- და, მიცვალებულთა საუფლო?
- რა მიცვალებულთა საუფლო?
- შენ ხომ იქ იყავი?..
- გაინტერესებს, ვნახე თუ არა იქ ვინმე? გონიერი ადამიანი ხარ. მკვდარი ვიყავი, სიკვდილი კი არის არარა!
- ეგრეც ვიცოდი. - წამოდგა, წასვლა დააპირა.
ძალები მოვიკრიბე და შევძახე:
- ახლა შენ მიპასუხე!
- რაზე?
- ვინ