წინასიტყვაობა
- როგორ ფიქრობ, როცა მოვკვდებით და ამქვეყნად აღარ ვიქნებით, ისევ ისე თუ გეყვარები? - იკითხა პატარამ. დიდმა პატარა გულში ტკბილად ჩაიკრა და ორივემ ღამის ცაზე მოკიაფე მთვარესა და ვარსკვლავებს ახედა.
- პატარავ, ხედავ ამ კაშკაშა ვარსკვლავებს? ბევრი მათგანი დიდი ხნის წინ მოკვდა, მაგრამ ღამის ცას დღემდე შემორჩა მათი ციმციმა შუქი. ჰოდა, იცოდე, სიყვარულიც, ვარსკვლავის შუქივით,არასოდეს ქრება“.
ნნაწყვეტი დები ლიორის რომანიდან
„რაც გინდა, იყოს“.
ალბათ, ქარის ჩურჩული უნდა გაგვეგონა, ტანში ჟრჟოლა უნდა შეგვდგომოდა, ეთერში რაღაც იდუმალი ხმები უნდა დარხეულიყო, მხოლოდ ჩვენს გასაგონად... მოკლედ, რაღაც იმდაგვარი უნდა განგვეცადა, ცუდი წინათგრძნობის დროს წიგნის პერსონაჟებს რომ მოსდით ხოლმე...
უბედურებაც არის და უბედურებაც. ზოგჯერ ცუდ ამბავს თითქოს წინასწარ ელი (მაგალითად, ჩემი მშობლების შემთხვევაში ასე იყო), მაგრამ ზოგჯერ სხვანაირადაც ხდება: უბედურება ძალადობის სახით მოდის, უცებ გატყდება თავს და ყველაფერს ყირაზე აყენებს. ავიღოთ ჩემი ცხოვრება ტრაგედიამდე და მის შემდეგ. ორი სხვადასხვა რამეა, საერთოს ვერაფერს უპოვით...
იმ დღეს მორიგ წლისთავს აღვნიშნავდით. ელიზაბეთი გატრუნული იჯდა მანქანაში, რაც სხვა დროს სრულებით არ მიკვირდა. აარ მიკვირდა იმიტომ, რომ ეს მელანქოლია ბავშვობიდან მოჰყვებოდა. ადრეც ასე სჩვეოდა - უცებ გაისუსებოდა ხოლმე და ან ღრმა ფიქრში გაიპარებოდა, ან კიდევ რაღაც უსაშველო სევდა შემოაწვებოდა. ოღონდ ვერასოდეს ვარჩევდი, როდის რა იყო... იმ დღეს კი რაღაც იდუმალი მიზეზით პირველად ვიგრძენი ჩვენ შორის ნამდვილი გაუცხოება. ჩვენმა ურთიერთობამ ბევრ რამეს გაუძლო და მაინტერესებდა, იმ სიმართლეს თუ გაუძლებდა, რომელიც ახლა ან უნდა გამემხილა, ან უნდა დამემალა მისთვის...
მანქანის კონდიციონერი მთელი დატვირთვით მუშაობდა და ღმუილით გვიკლებდა. ნოტიო, დახუთული საღამო იყო. ასე იცის ხოლმე აგვისტოში... დელავარის ხეობას მილფორდის ხიდით გავცდით და პენსილვანიაში გადავედით. მებაჟე თბილი ღიმილით შეგვხვდა. კიდევ ათი მილი გავიარეთ და ქვაზე ამოტვიფრული წარწერაც გამოჩნდა:
ტბა ჩარმეინი. კერძო საკუთრება.
მტვრიან შარაგზაზე გადავუხვიე და საბურავებით ისეთი ბუღი დავაყენე, თითქოს იმ ადგილას არაბული ცხენების რემას ჩაექროლოს. ელიზაბეთმა მაგნიტოფონი გამორთო. ცალი თვალი მისკენ გავაპარე და დავინახე, რომ გვერდიდან მათვალიერებდა. ნეტავ რას ხედავს-მეთქი, გავიფიქრე და გული ამიკანკალდა.
იქვე, ხესთან, ორი ირემი იდგა, ფოთლებს წიწკნიდნენ. რომ მივუახლოვდით, ყურები ცქვიტეს, მაგრამ მიხვდნენ, რომ არ ვერჩოდით და ისევ აცმაცუნდნენ. ცოტაც გავიარეთ და უცებ თვალწინ ტბა გადაგვეშალა. მზე უკვე სულს ღაფავდა და ცას იისფრად და ნარინჯისფრად თხუპნიდა. ხის კენწეროებს თითქოს ცეცხლი ეკიდა.
- წარმოიდგინე, მაინც არ ვიშლით... - ვუთხარი ცოლს.
- პირველად შენ არ დაიწყე?
- კი, ასე იყო, მაგრამ მაშინ თორმეტი წლის ვიყავი.
ელიზაბეთს ჩაეღიმა. ეს იშვიათად ხდებოდა, მაგრამ თუ გაგიღიმებდა, შიგ გულში მოგარტყამდა.
- რა გინდა, რომანტიკულია...
- ჩერჩეტულია.
- მიყვარს რომანტიკა.
- ჩერჩეტობა გიყვარს.
- რა ვიცი, უცებ კი ავარდები ხოლმე, როცა აქ მოვდივართ...
- ამიტომ დღეიდან მისტერ რომანტიკოსი დამიძახე.
გაიცინა და მკლავზე ხელი მომითათუნა.
- იჩქარეთ, ბატონო რომანტიკოსო, უკვე ბნელდება.
ტბა ჩარმეინი. ეს სახელწოდება ამ ტბას თავის დროზე ბაბუაჩემმა შეურჩია. ბებიამ სულ ცოფი ყარა თურმე, ჩემს სახელს რატომ არ არქმევო. თვითონ ბერტა ერქვა.
ანუ, ტბა ბერტა...
ბაბუამ ყურიც არ შეიბერტყა. ორი ქულა ჩაგეთვალა, ბაბუ...
დაახლოებით ორმოცდაათი წლის წინ ამ ტბაზე შეძლებული ოჯახის შვილებისთვის საზაფხულო ბანაკები იყო მოწყობილი. მეპატრონე ცოტა ხანში გაკოტრდა და ბაბუაჩემს ეს მიწა ძალიან იაფად ჩაუვარდა ხელში. ჯერ დირექტორის სახლი განაახლა, მერე ტბის ნაპირზე რაც შენობები იყო, სულ დაშალა, პატარა ფიცრულები კი შორს, ტყის სიღრმეში გაიტანა და იქ დაყარა. მე და ლინდას გვიყვარდა იმ ნანგრევებში ძრომიალი. სულ გადაქექილი გვქონდა იქაურობა. ხან განძს ვეძებდით, ხან დამალობანას ვთამაშობდით; სადღაც იქვე ჩასაფრებული გუდიანიც გვეგულებოდა და ჩვენი ჭკუით იმასაც ვედექით კვალში. ელიზაბეთი არასოდეს აგვყოლია. ზუსტად უნდა სცოდნოდა, სად რა იყო. დაფარული ყველაფერი აშინებდა.
როცა მანქანიდან გადმოვედით, აჩრდილების ხმა გავიგონე. ყველა იქ იყო; ბევრნი იყვნენ, ტრიალებდნენ, ბზრიალებდნენ და ჩემი ყურადღების მიპყრობას ერთმანეთს არ აცლიდნენ. ბოლოს სხვებს მამაჩემმა აჯობა. ტბაზე ისეთი სიჩუმე იყო, სუნთქვა შეგეკვრებოდათ, მაგრამ შემიძლია დავიფიცო, რომ გარკვევით გავიგონე მისი მხიარული ღრიალი; ასე ღრიალებდა ხოლმე, როცა მკერდზე მუხლებმიკრული და შერეკილივით გაღიმებული, ზარბაზნის ჭურვივით სწყდებოდა ასახტომ ბაქანს და წყალში
ჩუქება
