მოკლე დღე 1. ფულების დათვლა
– ასე გეეყინა კირილეს გვერდები, – ისე ხმამაღლა წამოიძახა დავით წულუკიძემ, რომ თვითონვე შეკრთა და აქეთ-იქით მიმოიხედა. ბანკის სალაროში ის და სამსონ კილაძე ფულს ითვლიდნენ. თუ შეეშინდებოდა, სამსონისა უნდა შეშინებოდა, მაგრამ სამსონს მშვენივრად მოეხსენებოდა, დავითი და კირილე იმდენად ახლობლობდნენ, მწარე-მწარეებსაც არ აკლებდნენ ერთმანეთს, ის კირილეს უცოლშვილობის გამო დასცინოდა, ეს, დავითს, ქალაქისგან მოშორებით რომ დასახლდა; თანამედროვეებისაგან არისტიდედ სახელდებული, თუ კარგ გუნებაზე გახლდათ, – რა ხდება გეგუთშიო – აუცილებლად ჰკითხავდა, ესეც არ რჩებოდა ვალში – საშინელი ქარია, ცოლ-შვილი არ წამოიყვანო, გაგიცივდებაო! შეხუმრებულობა სულაც არ აძლევდა დავითს იმის უფლებას, სხვების თანდასწრებით ეთქვა აუგი კირილეზე, ამიტომ შეაკრთო თავისივე ნათქვამმა და სამსონს გახედა.
მაღალმა და ზორბა მოლარემ თითქოს ტანით იგრძნო დავითის მზერა და კაი ხნის მერე გაეპასუხა.
– იცი, რას გეტყვი, რას ერჩი ამ კირილეს? რავა ქალივით წყევლი, ერთმანეთს დაცინით, უერთმანეთოდ ვერ ძლებთ, ის, ბანკში ფეხის შემოდგმისთანავე, შენ გკითხულობს, შენ იმას დაეძებ!
სამსონისთვის რომ გეკითხათ, ეს „ იცი, რას გეტყვი “ რას ნიშნავდა, მხრებს აიწურავდა, არადა, ამ ფრაზის გარეშე ლაპარაკს არ იწყებდა.
– მიკითხ-მოკითხვა, ჩემო სამსონ, რა მოსატანია, კირილესნაირი ურჯუკის მეტი იატაკზე მარსელის აგურის დაგებას ვინ მოიფიქრებდა, გემეყინა ყველაფერი. – ფეხზე წამოდგა და ადგილზე დაიწყო სიარული.
– იცი, რას გეტყვი, – კაი ხნის მერე ამოიბუყბუყა სამსონმა – აგური იმიტომ დააგეს, სისუფთავე რომ დაეცვათ და ხანძარსაც ვერაფერი დაეკლო, თორე უაღრესად ხანძარი, მერე სიბინძურე დაგვრევდა ხელს და ორივეჯერ დავიღუპებოდით. – თქვა და ხარივით ფართო და აწყლიანებული თვალებით ყინვისაგან გალიგვულ ვიწრო სარკმელში გაიხედა.
თოვდა წვრილად. ყინავდა დათოვლილს. ქვენაქარი საფანტივით ფიფქებს ჰაერში ატრიალებდა და თვალსახილველს ანისლისფერებდა, ოდნავ ჩამყუდროებულზე კარგად ჩანდა წვრილი ფიფქების მიჟინებული ცვენა.
– კირილეს პეწენიკობას უნდა შევეწიროთ. სასახლეებში ხის იატაკი თუ აქვთ, ჩვენზე ნაკლებად იცავენ ვითომ სისუფთავეს, – თავისთვის ჩაილაპარაკა საშუალოზე ტანმაღალმა დავითმა (სამსონთან დაბალი ჩანდა) და უფრო ხმამაღლა განაგრძო:
– გადაირია ეს ზამთარი, თუ ასე ითოვა, ხვალიდან ბანკშიც გამიჭირდება მოსვლა.
– გადაშუადღდა, ეს-ესაა გადაშუადღდა. გადაიკარებს, სულ ვერ ითოვებს, გამოელევა ზეცას ფიფქები... –
„ იცი, რას გეტყვი “ , არც თავში, არც ბოლოში უთქვამს, თვითონაც და დავითსაც ერთობ გაუკვირდათ, თუმცა, რაც თქვა, როგორც ჩვეოდა, დაყოვნებით, ზოზინით... ლაპარაკისას ტორივით თითს ნერწყვით ისველებდა და ფულებს ითვლიდა. დავითი ათეული წლები იყო, ისმენდა და ახლა მიხვდა, „ იცი რას გეტყვი “ , ერთგვარი სასტარტო, ნათქვამის მოსაფიქრებელი სავარჯიშო ფრაზა იყო სამსონისთვის.
– იხუმრე, რა გენაღვლება, სახლი ბანკის ყურის ძირში გაქ, მე ვიკითხო, რაფერი მისასვლელ-მოსასვლელია გეგუთის ქუჩამდე და პირუკუ, სხვა ვინმე რომ ყოფილიყო კირილ ბეჟანიჩის ადგილას, დაგვითხოვდა ყიამეთი ამინდის გამოისობით, ხვალიდან გამოდარებამდე აღარ მოხვიდეთო, გვეტყოდა, ყოველ შემთხვევაში, დღეს მაინც გაგვიშვებდა ადრე. – თქვა და ფეხზე წამოდგა.
– იცი, რას გეტყვი, – ისევ წამოიწყო სამსონმა, – რაც არასდროს მოხდება, იმაზე ოცნებაც უაზრობაა. ხომ ხედავ, ერთადერთი კლიენტი – აბრამა მოშიაშვილია ბანკში, რამ მოიყვანა მაგ უბედური ამ მეორედ მოსვლაში. – დავითის გარდა, არც არავინ უყურებდა, არც არავინ უსმენდა, მაგრამ მაინც ჩაღუნა თავი და ახლა ამან წამოიწყო კირილეს საყვედური – კირილე ისე მშვიდად ზის და მუშაობს, მისი შემხედვარე ვერც იფიქრებ, გარეთ ქვეყანა თუ იქცევა.
– რა ენაღვლება, ცოლი მაგას არ უჭყავის და შვილი, სახლში რომ წავიდეს, გამოპრუტუნებულ მსახურებსა და ცივ კედლებს უნდა უყუროს, მეც ვამბობ რაღა, სახლიც აქვე აქვს, დამთავრდება სამუშაო დღე და წაბაჩუნდება, მაგის სახლამდე რაც მანძილია, ამნაირ ქართოვაშიც ფეხით გავლა უჯობს ჯანმრთელ კაცს.
– იცი, რას გეტყვი, – სამსონმა კარებამდე გაჭიმა გრძელი ფეხები, – რაც მალე დავითვლით, მალე წავალთ.
დავით წულუკიძეს იმღამინდელი სიზმარი გაახსენდა. ბანკზე უფრო გველესიანის სახლს ჰგავდა ის ადგილი, სადაც უამრავი ადამიანი მოგროვილიყო, წინ მაგიდები ედგათ და ფულებს ითვლიდნენ. დავითსაც უნდოდა, მათ მარაქაში გარეულიყო, უარს ეუბნებოდნენ, შენ ცოცხლებში აღარ წერიხარო.
დადიოდა საქელეხო სუფრასავით გაწელილ მწკრივში და ნაცნობსა და უცნობს ეხვეწებოდა – არა ვარ მკვდარი, ცოცხალი ვარ, ცოცხალი, ბანკში ვმუშაობ, გეხვეწებით, მეც დამათვლევინეთო.
ზოგს სიტყვის თქმაც ეზარებოდა, – ზურგს აქცევდნენ და ფულის თვლას აგრძელებდნენ.
ფულის ერთნაირ კუპიურებს ერთად ალაგებდნენ, ოქროსა და ვერცხლისას – ცალკე, ქაღალდისას – ცალკე, თამასუქებს
ჩუქება
