ლიტერატურული გაზეთი #160

ნაწერები ვარდის და ბულბულისა სუმბუქი საგაზეთო სერიალი
 

ადგილი - ესე არს ნაკვეთი რა ¡ მე ქვეყანისაგან, გინა სამყოფი,
გინა დასადგომელი და დასაჯდომელი, დათქმული ვისიმე;
ადგილად ითქმის ლახვართა კოდილობისა ნაჩენი.
და ესეთი მცირე რა ¡ მე.

საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული

პირველი სერია - ზამთარი არ მოდის
 

1.

სწორედ ქვაბლიანის გაბატონების წელს, უნივერსიტეტის მიხურვის გამოისობით, ფილოლოგიის ფაკულტეტის მესამე კურსი სხვათა დარად მიატოვებინეს ახალგაზრდა პოეტს, რომელსაც ძველი სტუდენტური ხიფთანის საყელოს ერთთავად მეწამული შარფი უმშვენებდა.
ეს იყო რატომღაც თვალდარდიანი ნიკაპშეღინღლული მოაზროვნე, ილია   აბულასანი. ყრმა პოეტი ცდილობდა, გარკვეულიყო პოეზიის ყოვლისმომცველობაში. მისი მეწამული შარფისთვის თითქოს ზეციდან დაევალებინათ ბარიკადებზე ფრიალი.
იმ შემოდგომის ხანისთვის სტუდენტ აბულასანს უკვე გამოექვეყნებინა რამდენიმე ლექსი ჟურნალ ზღვისფერ ვარდებში, რომელსაც შემდგომში მიხვრეტილი პოეტი კანდიდ მარაველი რედაქტორობდა. სიმბოლიზმზე მოლაპარაკე ახალგაზრდა ხალხი საჯარო ან კერძო საუბრისას მოიხსენიებდა ხოლმე მის ორ ლექსს, მერიჰიპუსის ელეგიას და მენესტრელ ჟაკობ დე ბარბანდუას სტვირს. თავად სტუდენტი უკვე ეძებდა გულკეთილ ქველმოქმედს, რომელიც ერთ რასმე ხარჯს გაიღებდა მის ოცნებებში მოფრთხიალე ალმანახის, დარდის ფარდების გამოსაცემად.
ილია აბულასანი დაეხეტებოდა მტვრიან ქალაქში და ფიქრობდა ედგარ პოსა და თავისუფლების მრავალგვარობასა და უკიდეგანობაზე, რაიც მისი გონით განფენილიყო ასკეტ ბერის ყოფიდან თავაშვებულ მუსტანგობამდე. მას ელანდებოდა კუზიანი მზეთუნახავი და დანდი გემი სკოტლანდიის - მშფოთვარე ევროპის სიმბოლო.ერთხელაც კი, დილის მერვე საათი იყო და აბულასანი ბედნიერი გამოვიდა ბინიდან და დაუყვა მინდობილი სუნთქვით იწრო ქუჩას. ეს იყო მისი უკანასკნელი ჩამოსეირნება ამ თავდაღმართში. სტუდენტმასიმბოლისტმა ჯერ არ უწყოდა, რომ გამთენიისას, ფეხსალაგიდან ბოლომდე ვერგამოსული, მოეკლათ პრეზიდენტი სირიუს ამირბარი და მისი ერთგული ადიუტანტი ვერძელდვინელი.   ჭაბუკ ილიას ვერც კი წარმოედგინა, რომ იმ დღეს გამართულ ოცდაცხრა მიტინგიდან ოთხის მომწყობი თავად შეიქნებოდა და ხალხს პირშავ მეამბოხეთა წინააღმდეგ საბრძოლველად მოუწოდებდა.   პოეტმა აბულასანმა არ იცოდა, რომ ეს დღე გადაასხვაფერებდა მთელ მის ცხოვრებას და მოლივლივე ლექსთა წყობანი გზას უტევდნენ შარავანდს დიდი მებრძოლისას.ჯერ მხოლოდ მეკურტნეები სჭამდნენ თავიანთ ხაშს ფეხზემდგომელად დუქნების წინ და ნაქეიფარი ჯეელები იკრიბებოდნენ აბანოებთან.   ნაშუადღევს კი ილია აბულასანს გრძელი, მბზინავი სავაზნე დაეხვია წელზე და შაშხანამომარჯვებული იდგა უნივერსიტეტის კიბეზე სხვა სტუდენტებთან ერთად. მისმა ექსპრომტმა მიტინგის გვირგვინად ივარგა. იქ იყო ტაში და გვარდიელთა შეძახილი. ეს ლექსი როდი გახლდათ მოთქმა ისეთი, მეტად სევდიან პოეტებს რომ სჩვევიათ. იგი უფრო იყო შაითანბაზრული მარსელიეზა, რომელიც ვერ იქცა მარსელიეზად შემდგომდროინდელ მოვლენათა გამო.ოდეს დაღამდა, დაიწყო ის, რასაც შაითანბაზრის სიკვდილი დაერქვა. სტუდენტები და შვიდი გვარდიელი უნივერსიტეტის წინ ჩაწვნენ, მთვარიან ღამით შეცისფრებული, ამოუცნობად მიმზიდველი ულამაზო შენობის დასაცავად. ამათ შორის იყო ილია აბულასანიც.რომელიც იმ ექსპრომტს იმახსოვრებდა: ირწევა ჩემი წითელი ნავი, ამ რევოლვერში ხუთი ტყვიაა,   ოთხით წავიმძღვარ იმქვეყნად   მკვლელებს, მეხუთე ჩემი გულის ჭიაა...
ამბობენ, რომ მერედამერე სწორედ ეს შაირი, რაღაც მანქანებით ზეპირად გავრცელებული, ჩურჩულით წარმოითქმებოდა ხოლმე გულჯავრიან მამულიშვილთა ღამეულ შეკრებებზე. უნივერსიტეტი კი ისე დაეცა,
როგორც სხვა ყველაფერი. იქ იყო მწარე და ულმობელი ჩვეულებრივობა, რიმელსაც ჰყვებიან ხოლმე სამოქალაქო ომის შესახებ: კიბეზე დაგორებული, შუბლგახვრეტილი და თეთრპერანგა სტუდენტი, თავგანწირული, აკივლებული ბოზი გოგო და სროლაში გართული დინჯი გვარდიელი: დენთი და ცეცხლი, დაცხრილული, ნაჭურვალი შენობა, სანთლებად აბრიალებული წიგნები დიდი ცოდნისა. გამთენიისას კვამლიდან გამოაღწია
ცხრა კაცმა.ქალაქის განაპირას გასულ ოთხ გვარდიელს მიჰყვებოდა ხუთი სტუდენტი. მათგან ერთი, ილია აბულასანი, რომელსაც მხარზე მოეგდო კვლავაც ლულაგახურებული შაშხანა და უკვე გვარდიული ქუდი ეხურა.
- ყველას სასახლე უნდა დაგვეცვა, - ბურტყუნებდა სათვალიანი ბიჭი, ალბათ ისტორიკოსი, - რად გვინდოდა ცალკე შენობები...
- ამირბარის ჭკუაზე... გავრჩი წალდის ყუაზე, - ამბობდა ხნიერი გვარდიელი. სასახლის აივანზე კი უკვე გადმოეკიდათ უფალ ამირბარის დაცხრილული გვამი. ულვაში მაინც აწკეპილი ჰქონდაო, იხსენებდნენ მერე, რაც სარწმუნო აღარ იყო.ილიას ფეხები უკან რჩებოდა. უნდოდა, რომ მოესწრო, გამოთხოვებოდა მაინც. რა მოხდებოდა? როდისღა შემოაღწევდა, ჰა?
 
 

2.

ოჰ, ამალია საოცარი ქალი იყო: ორმოცს მიტანებული და თითქოს არმიტანებულიც. სქელტუჩება და მკერდდაფენილი. მისი ხითხითი განაქარვებდა მთელი შაითანბაზრის დარდებს და იმედებს, სიყვარულსა და სიკვდილსა. ამალიამ ისეთი გემრიელი ჭამა იცოდა, რომ მასზე თვალმისული ხალხი ქელეხშიაც კი მშიერი რჩებოდა. შეაშტერებდნენ თვალს და სუფრას აღარც კი დახედავდნენ. ამალიას წვრილი თითები ჰქონდა და მოქნეული გავლაგამოვლა იცოდა. ის თითები მზესუმზირით გაშავებოდა და მზიან ამინდში ქუჩა მოჰქონდა ხოლმე. მისი თვალები სევდას და ხალისს