ლეგენდა პიანისტზე ყოველთვის ასე , რაღაც წუთს თავს სწევდა და... მას ხედავდა. რთულია ამის გაგება... მინ ეთქვა, რომ ამ გემზე ათას კაცზე მეტი ვიყავით: მდიდარი მოგზაურები, ემიგრანტები, უცნაური ჯურის ხალხი და ჩვენ... ამდენ ადამიანს შორის ყოველთვის იყო ვიღაც... ერთი არაფრით გამორჩეული, რომელიც პირველი დაინახავდა მას.
ზოგჯერ ის ვიღაც სადილობდა, ან უბრალოდ გემბანზე სეირნობდა, შეიძლება შარვალს ისწორებდა კიდეც... ერთი წამით ასწევდა თავს, ზღვას მიაშტერდებოდა და დაინახავდა... იქვე შეშდებოდა, იმავე წერტილს აშტერდებოდა და ყოველ ჯერზე, გეფიცები ყოველ დაწყევლილ ჯერზე ჩვენსკენ მოაბრუნებდა თავს, ყველას გადახედავდა და დაიღრიალებდა (ნელა და გარკვევით): ამერიკა!
შემდეგ ისე შეშდებოდა, თითქოს ფოტოს უღებდნენ, თან ისეთი სახით, გეგონება ამერიკა თვითონ შეექმნას. გეგონებოდა საღამოობით თავის ყოჩაღ მშენებელ სიძესთან ერთად იჯდა და ნელ -ნელა, ცოტა ხელის წაკვრით ამერიკას თლიდა.
ყველა კრუიზის დროს არსებობდა ვიღაც, ვისაც ამერიკა უნდა აღმოეჩინა. არ იფიქროთ, რომ ეს შემთხვევითობა იყო, თუმცა ამ ყველაფერში არც ღვთის ხელი ერია და არც ბედისწერის.ეს წამი ამ ადამიანს ცხოვრებისგან წინასწარ ჰქონდა განსაზღვრული. ბავშვობაში მათ თვალებში კარგად რომ ჩაგეხედა, ამერიკას დაინახავდი.ამერიკა უკვე მათ თვალებში იდგა და მოთმინებით ელოდებოდა იმ წუთს, როდესაც სისხლძარღვების გავლით ჯერ ტვინამდე მივიდოდა, ბოლოს კი, აი, იმ ყვირილით ამოხეთქავდა. (ყვირის ამერიკა).
ეს დენი ბუდმან ტი. დეი. ლემონ ნოვეჩენტომ მასწავლა. ოკეანის ყველაზე დიდმა პიანისტმა. მეუბნებოდა, ადამიანების თვალებში ის ჩანს, რაც უნდა დაინახონ, ის კი არა, რაც უნახავთო.
მე ამერიკა არავის თვალებში არ დამინახავს. ექვსი წლის განმავლობაში ამ გემზე ვუკრავდი და წელიწადში ხუთჯერ, ექვსჯერ გავდიოდი ევროპა-ამერიკის მარშრუტს. გემიდან რომ ჩავდიოდი, უნიტაზში სწორად ვერც კი ვშარდავდი. უნიტაზი კი იდგა მყარად, მაგრამ მე ვირწეოდი აქეთ-იქით. იმიტომ, რომ გემიდან კი ჩახვალ, მაგრამ ოკეანიდან ვერა.
პირველად გემბანზე ფეხი 17 წლის ასაკში დავადგი, იმ დროს ერთადერთი რამ, საყვირზე დაკვრა მაინტერესებდა. პორტში ხმა გავარდა, გემ “ ვირჯინიანზე ” მუსიკოსებს ეძებენო. ჩვენც რიგში დავდექით, მე და ჩემი საყვირი.
იანვარი იყო, 1927 წელი, ამბობდნენ, მუსიკოსებს ორკესტრის ბიჭები ირჩევენო. დაკვრა დავიწყე, ერთ ერთი გამომცდელი გაუნძრევლად იდგა და თვალს არ მაშორებდა სანამ ვუკრავდი, ხმა არ ამოუღია, მერე მკითხა:
– რას უკრავ?
– არ ვიცი.
– როცა არ იცი რას უკრავ, ესე იგი ჯაზია – თვალები გაუბრწყინდა, შემდეგ ტუჩებით რაღაც უცნაური მოძრაობა გააკეთა, გაიღიმასავით. ოქროს კბილი ისეთ გამოსაჩენ ადგილას ჰქონდა ჩასმული, გეგონებოდა გასაყიდად გამოეტანოს, - ამ მუსიკაზე იქ გიჟდებიან.
„ იქ “ ალბათ გემი იგულისხმა, ამ ღიმილისნაირი მიმიკით კი მიმანიშნა, რომ სამსახური ვიპოვე.
დღეში ოთხჯერ ვუკრავდით. სამი კაცი. ჯერ პირველ კლასში მდიდარი მგზავრებისთვის, შემდეგ მეორე კლასში ჩავდიოდით, ზოგჯერ გაღლეტილ ემიგრანტებს შევუვლიდით მესამე კლასში, მაგრამ ფორმებსაც არ ვიცმევდით ხოლმე. ვუკრავდით როგორც შეგვეძლო, ზოგჯერ ისინიც გვეხმარებოდნენ, ჩვენთან ერთად უკრავდნენ. ვუკრავდით იმიტომ, რომ ოკეანე დიდია, თან გეშინია...ვუკრავდით იმიტომ, რომ დრო მოულოდნელად გაპარულიყო და ხალხს არც გახსენებოდა ვინ იყო, ან სად . ვცდილობდით მგზავრები აგვეცეკვებინა, რადგან ცეკვისას ადამიანი უკვდავი ხდება, თან ღმერთის სიახლოვეს გრძნობს.
ვუკრავდით რეგთაიმს, ამ მუსიკაზე ხომ ღმერთი ცეკვავს, როდესაც არავინ ხედავს. თუ ღმერთი ამ მუსიკაზე ცეკვავს, გამოდის, რომ შავკანიანია... (მსახიობი სცენიდან გადის და სცენაზე ელეგანტური პიანისტის ჩაცმულობით ბრუნდება, შემდეგ ისე იქცევა, თითქოს მუსიკალურ ჯგუფს ხელმძღვანელობდეს. ისმის მსუბუქი, თითქმის მოტივის გარეშე მუსიკა).
– კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება გემზე - ამ წყალზე მოსრიალე ქალაქში, რომელიც ყველაფრით გავს ტიტანიკს. წყნარად, ბატონებო! ნუ შეშინდებით! არც ხეზე სამჯერ დაკაკუნებაა საჭირო. მოკლედ, ოკეანე მოგესალმებათ. ისე, სხვათა შორის, აქ რას აკეთებთ? ალბათ კარზე მოვალე მოგადგათ, თან ოცდაათ წელს რახანია გადააბიჯეთ, გემით კი აქამდე არასდროს გიმგზავრიათ. სახლიდან, ერთი წამით გახვედით, სიგარეტის საყიდლად და ჰოი, საკვირველებავ! უცბად აქ ამოყავით თავი. თქვენი ცოლი, კი ხმელეთზე დარჩა, საწყალი პოლიციაში დარბის, ამბობს, „ არაფრით გამორჩეული მამაკაცი იყო, აგერ უკვე 30 წლის განმავლობაში ერთხელაც არ გვიჩხუბიაო. “
ახლა ზიხართ და ფიქრობთ, რა ჯანდაბას აკეთებთ მიწიდან 300 მილის სიშორესა და შემდეგი გულის არევიდან 2 წუთის სიახლოვეში. უკაცრავად, მადამ, ვიხუმრე. ჩვენი