იყო და არა იყო რა

სამი მეგობარი
 
იყო და არა იყო რა, ღვთის უკეთესი რა იქნებოდა. იყო სამი   ჯარისკაცი - ნიკო, ტატო და კოკო. ჯარში სამსახური რომ   დაამთავრეს, შინისკენ გამოეშურნენ. მათ ერთმანეთი ძალიან უყვარდათ, ამიტომ განშორება უძნელდებოდათ, გული სწყდებოდათ, რომ სხვადასხვა მხარეს უნდა გადახვეწილიყვნენ. ნიკოს სოფელში სახლი ჰქონდა, ტატოს და კოკოს კი სრულიად არაფერი ებადათ.
- ჩემთან წამოდით! - უთხრა ნიკომ მეგობრებს. - დაგეხმარებით, რომ ჩემს სოფელში სახლები აიშენოთ, დაოჯახდეთ და ბედნიერად იცხოვროთ, მეც თქვენს გვერდით მარტოხელად არ ვიგრძნობ თავს. ტატო და კოკო სიხარულით დასთანხმდნენ, რადგან წასასვლელი მართლაც არსად ჰქონდათ.
    ომის შემდეგ ამ სოფელში ძირითადად მოხუცებული ადამიანები ცხოვრობდნენ. მის განახლებას და შენებას დიდი შრომა და გარჯა სჭირდებოდა, ეს საქმე კი ახალგაზრდა და ჯანღონით სავსე ვაჟკაცებს უნდა ეთავათ. ნიკო თავისი ძველი ქოხის განახლებას შეუდგა, მას ტატოც მიეშველა, შეაკეთეს სახურავი, გაამაგრეს იატაკი, გამოცვალეს ფარღალალა კარფანჯარა, შელესეს კედლები, არც ბოსტნის გაშენება დაავიწყდათ, გაიჩინეს საქონელი და ფრინველი. ნიკომ ტატოს და კოკოს შორიახლოს სახლის ადგილიც მოუზომა, ასწავლა საძირკველის ჩაყრა და მშენებლობაც გაჩაღდა. ტატო ძალიან ბევრს შრომობდა, წელი   სწყდებოდა ქვის და ხის მორების თრევით, მაგრამ რა ექნა, სახლი უშრომელად ხომ არ აშენდებოდა! როცა დრო რჩებოდათ, მეგობრები სოფლის უმწეო მოხუცებსაც აკითხავდნენ, რითაც შეეძლოთ, ეხმარებოდნენ. კოკოს სახლის კედლები ძალიან ნელა იწევდა ზევით, რამდენიმე ქვას რომ დადებდა, ერთ საათს ისვენებდა, ხის ქვეშ წამოგორებული ღრუბლებში იყურებოდა. საქმეს წინ ისევ ნიკო და ტატო თუ წაუგდებდნენ. ჩქარა ტატოს სახლიც დასრულდა და მეგობრები ავეჯის დამზადებას შეუდგნენ. ზამთარი ახლოვდებოდა, ადრე ბნელდებო   და, ამას ცივი ქარი და წვიმაც დაემატა, კოკოს სახლი კი ჯერ კიდევ გადაუხურავი იყო. ტატოს და ნიკოს აუარებელი საქმე ჰქონდათ, ამიტომ ზარმაცი მეგობრის სახლისათვის ვე ღარ იცლიდნენ. ჩქარა ზამთარიც კარს მოადგათ. თოვლმა ბარდნა დაიწყო, მეტი რა გზა იყო, მეგობარს ქუჩაში ხომ არ დატოვებდნენ! ამიტომ ნიკომ იგი თავის სახლში საცხოვრებლად წაიყვანა.
    ერთ მშვენიერ დღეს, როდესაც ნიკო და ტატო ტყეში შეშის   მოსატანად იყვნენ წასულები, სასწაული მოხდა: კოკო აგიზგიზებული ბუხრის წინ დაგებულ ლოგინში გორაობდა. უეცრად ბოლი გაიფანტა და ნაკვერჩხალზე მდგარი პატარა, დიდყურა და რქებიანი კაცუნა გამოჩნდა. კოკო უცებ ვერ გაერკვა, სიზმარი იყო თუ ცხადი. თვალები მოიფშვნიტა, მიხვდა, რომ არ ეძინა, შიშისაგან აკანკალდა და ძლივს წაილუღლუღა: - ვინ ხარ, აქ რისთვის გაჩნდი? კაცუნამ გრძელი, ყვითელი კბილები გამოაჩინა და წვრილი   ხმით წარმოთქვა:
- ნუ გეშინია, კოკო, მე აქ იმიტომ მოვედი, რომ გაგაბედნიერო, სიკეთის, ერთგულების და ბოროტების გარჩევა გასწავლო.
- მაინც, როგორ უნდა მასწავლო? - შეეკითხა კოკო.
- ახლა კარგად მომისმინე, ადექი და სოფლის შარას დაადექი, გზაჯვარედინთან რომ მიხვალ, მარჯვნივ აღმართულ მთას დაინახავ. ერთ მხარეს დიდი ქვებია მიყრილი, გადაყარე ის ლოდები. გამოჩნდება დიდი ხვრელი. იქ ტომარას იპოვი.   წამოიღე შინ და მხოლოდ მაშინ გახსენი. სწორედ ამ ტომარაში იპოვი იმას, რომელმაც მთელი შენი ცხოვრების წესი უნდა შეცვალოს. კაცუნამ ეშმაკურად ჩაიხითხითა და გაუჩინარდა. თავზარდაცემული კოკო წამოხტა, გონს რომ მოეგო, გარეთ გამოვარდა და შარაგზას დაადგა. ჩქარა მთის ძირას გაჩნდა. მართლაც, იქ ქვების გროვა დახვდა, როცა გადაყარა, ხვრელიც გამოჩნდა. შეძვრა შიგ და იქიდან ტომარა გამოათრია. წამოიკიდა ზურგზე და სახლისაკენ გამოიქცა. ნიკოს და ტატოს რომ არ დაენახათ, თავის გადაუხურავ ქოხში შევარდა, გახსნა ტომარა და რას ხედავს, თვალებს აღარ უჯერებდა. ტომარაში ძვირფასი სამკაულები და უამრავი ოქროს ფულები ეყარა. კოკოს გაოცებისა და სიხარულისაგან ენა ჩაუვარდა. კარგა ხანს გონს ვერ მოეგო. როდესაც გამოერკვა, სახლის კუთხეში ორმო ამოთხარა და განძით სავსე ტომარა მიწაში ჩაფლა. ნიკოს და ტატოს რომ არაფერი შეენიშნათ, მიწა ზევიდან კარგად დატკეპნა. მეგობრებმა შეამჩნიეს, რომ კოკო რაღაც უცნაურად იქცეოდა, მაგრამ ყურადღება არ მიაქციეს, რადგან თვითონ უამრავი საზრუნავი ჰქონდათ. მეორე დღეს კოკო სადღაც წავიდა და მხოლოდ საღამოხანს   დაბრუნდა შინ. როდესაც კოკოს გაუჩინარება რამდენჯერმე განმეორდა, ნიკო და ტატო დაეჭვდნენ და ჰკითხეს:
- კოკო, ყოველ დღე დილიდან საღამომდე სად მიდიხარ და არაფერს გვეუბნები?
- სამსახურს ვეძებ, ძმებო, აბა, სულ თქვენს კისერზე ხომ არ ვიჯდებიო! მოატყუა კოკომ მეგობრები. მეორე დღეს კოკო ისევ სადღაც წავიდა და შინ   აღარ დაბრუნდა. გავიდა ხანი, კოკო არა