თავი 1
„ყველაზე საშიში ის დაავადებებია, რომლებიც გვაიძულებს, გვჯეროდეს, რომ ჯანმრთელნი ვართ.“
„უჯბს“-ის 42-ე მუხლი.
სამოცდაოთხი წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტმა და კონსორციუმმა სიყვარული დაავადებად გამოაცხადეს, ორმოცდასამი წელი კი მას შემდეგ, რაც განკურნების საშუალებას მიაკვლიეს. ჩემს ოჯახში, ჩემ გარდა, ყველამ იმკურნალა. ჩემი უფროსი და, რეიჩელი, უკვე ცხრა წელია, ჯანმრთელია. აღარც კი ახსოვს სიყვარულის სნეულების სიმპტომები. ჩემი განკურნების პროცედურა ზუსტად ოთხმოცდათხუთმეტი დღის შემდეგ, სამ სექტემბერს, ჩემს დაბადების დღეს არის დაგეგმილი.
ბევრს ამ პროცედურის ეშინია. ზოგი წინააღმდეგობასაც კი უწევს, მაგრამ მე - არა. ვეღარც კი ვითმენ. ჩემი ნება რომ იყოს, ხვალვე ჩავიტარებდი, მაგრამ მეცნიერებმა რომ განგკურნონ, თვრამეტი წლის მაინც უნდა იყო, ზოგჯერ - მეტისაც. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მოსალოდნელია ტვინის დაზიანება, სხეულის ნაწილობრივი პარალიზება, სიბრმავე ან რამე უარესიც კი.
მაწუხებს იმაზე ფიქრი, რომ ჯერ კიდევ დაავადებული სისხლი მაქვს. გეფიცებით, ხანდახან ვგრძნობ, როგორ მოძრაობს ჩემს ძარღვებში ბინძური სისხლი, რომელსაც ამჟავებულ რძეს ვადარებ. თავი უწმინდური მგონია. თვალწინ მიდგებიან ჩაბჟირებული ბავშვები ან დაავადებული გოგონები, რომლებიც განკურნებას ეწინააღმდეგებიან, როდესაც მიათრევენ, ფრჩხილებით ასფალტს ფხაჭნიან, თმას იგლეჯენ, პირიდან ნერწყვი მოსდით.
და, რა თქმა უნდა, მახსენდება დედაჩემი.
პროცედურის შემდეგ ვიქნები ძალიან ბედნიერი და საფრთხე აღარსაიდან დამემუქრება - ამას მიმეორებს ყველა: მეცნიერები, ჩემი და, დეიდაჩემი კეროლი. პროცედურას ჩავიტარებ თუ არა, იმ ბიჭთან დამაწყვილებენ, რომელსაც შემფასებლები შემირჩევენ. რამდენიმე წელიწადში კი დავქორწინდებით. ამ ბოლო დროს ჩემი ქორწილიც კი მესიზმრება. თითქოს თეთრი ხეივნის ქვეშ ვდგავართ, ხელიხელჩაკიდებულები. თმაში ყვავილები მაქვს ჩაწნული. მინდა, შევხედო, მაგრამ როცა მისკენ ვტრიალდები, თითქოს ნისლი ეფარება და მის ნაკვთებს ვეღარ ვარჩევ. გრილი და მშრალი ხელები აქვს. მე საკუთარი გულისცემა მესმის და სიზმარშიც ვიცი, რომ მისი რიტმი არასდროს დაირღვევა: არ შეხტება, არც შეკრთება, არც გადაქანდება და არც აჩქარდება. მხოლოდ მონოტონური: დუგ, დუგ, დუგ... და ასე, სიკვდილამდე.
ვერც გულის ტკივილს ვიგრძნობ ვერასოდეს.
ადრე ყველაფერი სულაც არ იყო ასე კარგად. სკოლაში ვისწავლეთ, რომ ადრე, სიბნელის ხანაში, ხალხი ვერ აცნობიერებდა, თუ რაოდენ მომაკვდინებელი სენი იყო სიყვარული. კარგა ხანს ადამიანებს იგი მშვენიერიც კი ეგონათ, ამაღლებული, ამაღელვებელი, რომელსაც უნდა დაემორჩილო, ბრმად მისდიო. სწორედ ამიტომ არის ის ასეთი სახიფათო. იგი შენს გონებაზე მოქმედებს, საღად ვეღარ აზროვნებ, ხელს გიშლის გონივრული გადაწყვეტილებების მიღებაში, ამას კი შესაძლოა, შენი კეთილდღეობა ემსხვერპლოს („უსაფრთხოების, ჯანმრთელობისა და ბედნიერების საძიებელში“ ეს მეთორმეტე სიმპტომია, მარტივად რომ ვთქვათ, „უჯბს“, მე-12 შევსებული გამოცემა, „ამორ დელირია ნევროზას“ ნაწილი). ადრე ხალხი ცალკეულ დაავადებებად აღიქვამდა სტრესს, გულის უკმარისობას, აღგზნებულობას, დეპრესიას, ჰიპერტენზიას, ინსომნიას, ბიპოლარულ მოშლილობას და არავის უფიქრია, რომ ეს ხშირად „ამორ დელირია ნევროზას“ სიმპტომები იყო.
რა თქმა უნდა, ამერიკის შეერთებულ შტატებში დელირია ჯერ ვერ დავამარცხეთ და საბოლოოდ ვერც დავამარცხებთ, ვიდრე პროცედურებს თვრამეტ წლამდე ასაკის მოზარდებისთვისაც არ შემოიღებენ. ის ჩვენში უჩინრად მოძრაობს, საცეცებს გვხვევს და გვახრჩობს. არაერთი ადამიანი მინახავს პროცედურაზე ძალით მიყვანილი, რომელიც, სიყვარულისაგან გაგიჟებულ-გაავებული, მზად იყო, საკუთარი თვალები დაეთხარა, ლაბორატორიის მავთულხლართიან ღობეზე სხეული დაესახიჩრებინა, ოღონდ სატრფოს არ მოშორებოდა.
რამდენიმე წლის წინ, პროცედურის დღეს, ერთმა გოგომ ლაბორატორიას რაღაცნაირად თავი დააღწია, შენობის სახურავზე აძვრა და იქიდან უხმაუროდ გადმოეშვა. ამ ამბის მერე, რამდენიმე დღის განმავლობაში, ამ გოგოს ტელევიზიით აჩვენებდნენ დელირიის სახიფათო ზემოქმედების შესახსენებლად. თვალები გახელილი ჰქონდა, კისერი - არაბუნებრივად მოგრეხილი, ლოყა კი იმგვარად ედო ტროტუარზე, იფიქრებდი, დაწვა და ჩაეძინაო. გასაოცარია, მაგრამ ირგვლივ სისხლი თითქმის არ ჩანდა, მხოლოდ პატარა, მუქად მიმხმარი ლაქები ჩამოღვენთოდა ტუჩის კუთხეებთან.
ოთხმოცდათხუთმეტი დღეც და მერე უსაფრთხოდ ვიქნები. რა თქმა უნდა, ვნერვიულობ. მაინტერესებს, პროცედურა მტკივნეულია თუ არა. მინდა, იოლად გადავიტანო. ძნელია, იყო მომთმენი. ძნელია, არ გეშინოდეს, როდესაც ჯერ განკურნებული არ ხარ, თუმცა, მე დელირია ჯერ არ დამმართნია.
და მაინც განვიცდი. ამბობენ, ადრე სიყვარულს ხალხი სიგიჟემდე მიჰყავდაო. ეს ცუდია. „უჯბს“-ი გვიამბობს ისტორიებს მათზე, ვინც ან სიყვარულის დაკარგვას ვერ გაუძლო, ან უსიყვარულოდ ცხოვრებას და გარდაიცვალა. ეს ყველაზე მეტად მაშინებს.
სიყვარული, ყველაზე მომაკვდინებელი ყველა მომაკვდინებელ სენთაგან - კვდები მაშინაც, როდესაც გიყვარს და მაშინაც, როცა უსიყვარულოდ ცოცხლობ.