I
ვილა
ბაღში მოფუსფუსე გოგო წელში სწორდება და სივრცეს უშტერებს თვალს. უკვე უგრძვნია ამინდის მოსალოდნელი ცვლილება. ქარმა ერთხელაც წამოუბერა, ჰაერში თითქოს რაღაცამ გაიშრიალა და აწოწილმა კვიპაროსებმაც წვეტიანი თავები შეარხიეს. გოგო გამობრუნდა, ახლა გორაკზე მდგარი სახლისკენ მიუყვება ბილიკს. დაბალ ყორეზე გადადის, როცა შიშველ მკლავებზე წვიმის პირველი წვეთები ეცემა. ღია აივანს გაივლის და ფეხაჩქარებული შედის სახლში.
სამზარეულოში არ ჩერდება - ჯერ ჩაბნელებულ კიბეს აუყვება, მერე გრძელ დერეფანს გაივლის, რომლის ბოლოშიც გამოღებული კარიდან შემოსული სინათლე ჭიატებს.
ოთახში შედის, სადაც კედლები და ჭერიც კი ხეებითა და ბუჩქნარითაა მოხატული. საწოლზე კაცი წევს. ზეწარი გადაუხდია და შიშველ სხეულზე ნიავი ელამუნება. გოგოს ფეხის ხმა ესმის და ნელ-ნელა მისკენ აბრუნებს თავს.
გოგო ყოველ ოთხ დღეში ერთხელ ბანს კაცს დამწვარ სხეულს და საქმეს მუდამ კანდამსკდარი ტერფებიდან იწყებს ხოლმე. წყლით გაჟღენთილ ტილოს წვივებზე აწურავს, ის კი სიამოვნებისაგან ხვნეშის და იღიმება. ზემოთ, ბარძაყებისკენ, დამწვრობა კიდევ უფრო მეტია, მთლად ძვლებამდე უწევს.
უკვე რამდენიმე თვეა ასე უვლის და ამ სხეულსაც კარგად იცნობს - ზღვის ცხენივით მთვლემარე ასოს, წვრილ, ხმელ თეძოებს… ქრისტესაც ასეთი ექნებოდა, ალბათ. ეს კაცი წმინდანივითაა მისთვის. გულაღმა წევს, თავქვეშ ბალიში არ უდევს. ჭერზე ნახატ ფოთოლნარს ასცქერის, ტოტების ამ აბლაბუდას და მათ შორის გამოჭყეტილ ლურჯ ცას.
მკერდზე, სადაც დამწვრობა ნაკლებია და შეუძლია ხელითაც კი შეეხოს, მალამოს უსვამს ფრთხილად, ფრთხილად. მხრებს რომ უწევს, კისერში უბერავს სულს და კაციც ნაამები კრუტუნებს, კატასავით.
- რა იყო? - ეკითხება, უცებ ფიქრებიდან გამორკვეული.
კაცი მისკენ აბრუნებს დამწვარ-დაშაშრულ სახეს. ჩამქრალ მზერას უშტერებს ქალს. ის კი ჯიბეში იყოფს ხელს, ერთ ცალ ქლიავს იღებს, წინა კბილებით კვნეტს შუაზე, კურკას აცლის და მერე კაცს უდებს პირში.
ის კი ისევ რაღაცას ჩურჩულებს და მის გვერდით მოფუსფუსე, გულისხმიერ მედდასაც ექაჩება მოგონებების იმ ჯურღმულში, სადაც ნებაყოფლობით რჩებოდა მთელი ის თვეები, სანამ ჯერაც ცოცხალი ეთქმოდა.
ჩუმი ხმით, ხშირად უყვება სხვადასხვა ამბავს, ერთმანეთს რომ ენაცვლება მის ხსოვნაში - უფრო ღამღამობით, როცა მოულოდნელად გამოეღვიძება ხოლმე ყვავილებითა და დიდრონი ხეებით მოხატულ ამ ხელოვნურ ბაღში. ყველაზე ხშირად მაინც მავან ქალთან ერთად ბუნებაში ხეტიალი აგონდება და ისიც, როგორ უკოცნიდა მის ამ ახლა მთლად დამწვარ-დადაგულ სხეულს.
ყვება, როგორ გაუტარებია არაერთი კვირა უდაბნოში ისე, რომ მთვარისთვის ახედვა ერთხელაც არ გახსენებია - სწორედ ისე, როგორც ცოლიანმა კაცმა შეიძლება გაატაროს რამდენიმე დღე და ერთხელაც არ შეხედოს ცოლს სახეში, ოღონდ ამის მიზეზი გულგრილობა კი არა, მოუცლელობაა.
ჯიუტ მზერას არ აშორებს გოგოს სახეს. იმან თუ თავი შეარხია, მისი მზერაც ამ მოძრაობას მიჰყვება. ახლა გოგო მისკენ იხრება.
- მაინც, ეს როგორ მოგივიდა?
გვიანი შუადღეა. კაცი თითებით ზეწარს აწვალებს.
- ცეცხლმოკიდებული ჩამოვვარდი უდაბნოში. ჩემი დანახშირებული სხეულიც იქ იპოვეს, ჯოხებისგან საკაცე შეკრეს და ასე მათრიეს ქვიშებში. ქვიშის ზღვა გვერტყა გარშემო. ხანდახან მდინარის დამშრალ კალაპოტს გადავივლიდით ხოლმე. მომთაბარეები იყვნენ, ბედუინები. ციდან ალმოდებული დავეშვი და თავად ქვიშასაც ცეცხლი მოედო. დამინახეს, როგორ წამოვდექი ცეცხლმოკიდებული. ჩემს ტყავის ჩაფხუტსაც კი ცეცხლი ეკიდა. სახელდახელო საკაცეზე დამაწვინეს. არტახებით დამაბეს ზედ, როგორც ჩვილი აკვანში და სულ სირბილ-სირბილით გაუდგნენ გზას. ყურში იმათი ნაბიჯების ხმა ჩამესმოდა. მარტო ესღა არღვევდა უდაბნოს მდუმარებას. ასეთი ხანძარი ბედუინებს ადრეც ენახათ - 1939 წლის მერე, ვინ იცის, რამდენი ცეცხლმოკიდებული თვითმფრინავი ჩამოვარდნილა უდაბნოში. დამსხვრეული თვითმფრინავებისა და ტანკების ნაწილებისაგან იმათაც იხეირეს და სამზარეულო ნივთების კეთება ისწავლეს. ეს ის დრო იყო, როცა ზეცაშიც კი ომი მძვინვარებდა. წინდაწინვე ატყობდნენ, რომელი თვითმფრინავი იყო უკვე ჩამოსავარდნად განწირული და დაცემის ადგილის წინასწარ გათვლასაც უკვე იოლად ახერხებდნენ. თითოეულ პატარა ჭანჭიკსაც კი ოქროს ფასი ედო მათთვის. ოღონდ მე ალბათ პირველი ვიყავი, ვინც აფეთქებული თვითმფრინავიდან ცოცხალი გამოათრიეს. არადა, თავზეც კი ცეცხლი მეკიდა… იმათ ჩემი სახელი არ იცოდნენ, მე - მათი გვარ-ტომობა.
- და ვინა ხარ?
- არ ვიცი. ტყუილად მეკითხები.
- ადრე მითხარი, ინგლისელი ვარო.
იმდენად ვერ იღლება, ღამღამობით ძილი მოერიოს. გოგოც თავთით უზის და ზედიზედ უკითხავს რაც რამ წიგნს პოულობს ქვედა სართულზე, ბიბლიოთეკაში. სანთლის ალი წიგნის ფურცელზე და ახალგაზრდა მედდის სახეზე ციმციმებს; სუსტად ანათებს იმ ხეებსა და