ნიკუშა ანთაძე -
სათამაშოების გამყიდველი ქალაქი ჯადოსნური უნდა იყოს. ლისაბონში ორი კვირა გავატარე. მოხატული კაფელით გაწყობილი ფასადები, მთელ ქალაქზე გადაჭიმული ქვაფენილი, 28 ნომერი ტრამვაი, რომელიც ვიწრო ქუჩებში დაქრის, გრაფიტით გადაჭრელებული ისტორიული შენობები და საცხოვრებელი სახლები – ეს ყველაფერი მუდმივად გაგრძნობინებს ქალაქში გამეფებულ ჰარმონიას და რამდენიმე დღეში შენც ამ ჰარმონიის ნაწილი ხდები. ლისაბონი შენია.
ბოლო საღამო გვქონდა. ბიჭებს ქაშქაიში არ გავყევი და დავრჩი მარტო საბოდიალოდ.
„მე მქვია რომა. რომა, რომა, რო-მა, რ-ო-მ-ა, რომა!“ ასჯერ მაინც გამამეორებინა და მაინც ვერ თქვა. თან იცინოდა და მეკითხებოდა – ღიმა? ღმა? ღუმე? მსგავსი სასაცილო სახელი არ მსმენიაო. რომა, რომა, რომეო, ჯულიეტა, შექსპირი-მეთქი. რაო? რაო?
რომეო დამიძახე-მეთქი. „ღმეუ?“ – აი, როგორ გამოითქმის პორტუგალიურად რომეო. მოეწონა და შემრჩა ღმეუ. წამო, ღმეუ, რამე დავლიოთო. თვითონ ლიდია მორაეში ერქვა და ეს სახელი ისე სწრაფად გაჩემიანდა, თითქოს სადღაც თავში მქონდა ყოველთვის და გავიგე თუ არა, ამოტივტივდა. ლიდია მორაეშს საღამოს ცხრის ნახევარზე შევხვდი ძველი ლისაბონის ცენტრში, ბაირო-ალტოს ერთ-ერთ ხმაურიან ქუჩაზე მარტო მოსეირნეს. ღიმილიანი გაცნობა-გამოლაპარაკებისთანავე ორივე მივხვდით, რომ ამ საღამოს ერთად გავატარებდით. დავლიოთ და ბარემ ვივახშმოთ-მეთქი. რესტორან Vá ე Vოლტე-ს გარეთ გამოდგმულ მაგიდასთან დავსხედით. მე სტეიკი შევუკვეთე ცხარე სოუსით, შემწვარი ხორცის გემრიელი სუნი ქუჩამდე აღწევდა, ლიდიამ კი ნაციონალური ზღვის პროდუქტები არჩია. წითელ ღვინოზე შევთანხმდით. მოვუყევი, რომ აქ მეგობრებთან ერთად ჩამოვედი და შთაბეჭდილებები გავუზიარე. ცოტა საქართველოზეც მოვუყევი. ის კი მომიყვა როგორ არ ისწავლა იმდენი ინგლისური, რომ ახლა მეტი მოეყოლა საკუთარ თავზე. ამაზე ორივემ ვიცინეთ. დავლიეთ სანგრია. რას საქმიანობ-მეთქი და წაიმღერა. მივხვდი, ფადო-ს მშვენიერ მომღერალთან მქონდა საქმე და უკვე შემომიტია გულის წყვეტამ იმის გამო, რომ მეორე დღეს ჩემი თბილისში გამოსაფრენი ბილეთი არსებობდა. ცოტა შევთვერი. ენის ბარიერი გადაგვავიწყდა, ერთმანეთს ვგრძნობდით. გავისეირნეთ. სასიამოვნოდ გრილი საღამო იდგა, ოკეანიდან ოდნავ უბერავდა ქარი და ლიდია მოურიდებლად მხვევდა ხელს წელზე. მიხაროდა, რომ ქაშქაიში არ წავედი და ვხვდებოდი – სწორედ ამიტომ დავრჩი, რომ მას (უნდა) გადავყროდი. სხვანაირად არ შეიძლებოდა. ჩიადოზე ბარიგები გადაგვეკიდნენ. ლიდიამ უარი უთხრა პორტუგალიურად და მეც ვანიშნე, რომ არაფერი არ გვჭირდებოდა. ორ გრამზე მეტი საუკეთესო მოსაწევი მეგულებოდა შარვლის ჯიბეში. აქ ბარიგები ისე დაგდევენ, როგორც პეროვსკაიაზე ყვავილების გამყიდველი ბავშვები მუდარიანი თვალებით – იყიდე რა ცოტა კოკაინი შენი გოგოსთვის, ცოტა მარიხუანა იყიდე (ბებერ როდრიგესსაც მოვკარი თვალი. ალბათ ვერ მიცნო). ამასობაში მე და ლიდია უძველეს კაფე „ბრაზილიერასთან“ გავჩერდით. უგემრიელეს ყავას ხარშავენ და მეოცე საუკუნის ლისაბონური ბოჰემის შეკრების ადგილად არის ცნობილი. გარეთ ფერნანდო პესოას ძეგლი დგას. ერთ-ერთ მაგიდასთან ზის ჩაფიქრებული და რომ არ იცოდე, საღამოს ხალხმრავლობასა და ჟრიამულში ვერც კი იფიქრებ, რომ შეიძლება ძეგლი იყოს. გვერდზე მივუჯექი, ლიდია კალთაში ჩამიჯდა. დღემდე ვნანობ, რომ სამახსოვრო ფოტო არ გადავიღეთ. მოვწიოთ-მეთქი. მოვწიოთო.
ბაიშაზე, სამეფო მოედნის შუაგულში ჩამოვსხედით ჟოზე I-ის უზარმაზარი ქანდაკების კიბეზე. გავაბოლეთ. ვუყურებდით ოკეანეს, ტალღების მშვიდ მოძრაობას, გაკაშკაშებულ ხიდს, ქრისტეს ხელებგაშლილ ქანდაკებას, გამვლელებს. მსუბუქად გაბრუებულს სახეზე ნიავი მეცემოდა და ჟრუანტელი მივლიდა. ლიდიას თავი ჩემს მხარზე ედო. ვთხოვე პორტუგალიურად ელაპარაკა. მხრიდან თავი აწია და დაიწყო. იცინოდა, ემოციურ ნოტებს ურევდა, ცვლიდა ტემპს, ჩურჩულებდა, მერე ისევ ხმამაღლა აგრძელებდა. ჯერ ოკეანისკენ მზერამიშტერებული ვუსმენდი, მერე კი სახეზე მივაშტერდი. მსიამოვნებდა, რომ მისი ნალაპარაკებიდან არც ერთი სიტყვა არ მესმოდა. მომწონდა მისი ხმა, ჟღერადობა, მისი ტუჩების მოძრაობა. მომინდა ტუჩებში მეკოცნა. უეცრად სათამაშოების გამყიდველი მოგვიახლოვდა. გრძელთმიანი, გრძელწვერა მოღიმარი კაცი დახუნძლული იყო ფერადი ბუშტებით, აქსესუარებით, სუვენირებითა და სხვადასხვა სათამაშოთი. ჩემს გოგოს ამოუდგა გვერდით და დიდის ამბით შესთავაზა რამე აერჩია. ლიდიამ მხიარულად შეათვალიერა, რაღაც მოუვიდა თვალში და ფასი ჰკითხა. ოცი ევროო. ლიდია გაუჯავრდა, რა ამბავიაო, მერე კი ღიმილით აგრძნობინა, შეგვეშვიო. სათამაშოების გამყიდველი შეტრიალდა, თუმცა იმის ნაცვლად რომ წასულიყო, ქანდაკებას წრე დაარტყა და ახლა ჩემს გვერდით გაჩნდა. სიმპათიური კაცი იყო, კეთილი გამომეტყველებით. თვალი ჩავუკარი და ჩურჩულით ვკითხე, რა მოეწონა-მეთქი. ჩანაფიქრს მიმიხვდა, თავისი ავლადიდებიდან სასწრაფოდ გამოარჩია მოგრძო ფორმის სათამაშო და გაიქნია. სათამაშომ გაანათა. გამოვართვი და დავაკვირდი – ხელში კარგა დიდი რეზინის დილდო მეჭირა. ეჭვის თვალით ავხედე. ცერა თითი მაჩვენა და მხრები აიჩეჩა, თითქოს მანიშნებდა ეს მოეწონა და აბა მე რა ვიციო. კვლავ უნდობლად ვუცქერდი. შენთვის თხუთმეტად მემეტებაო წაიჩურჩულა და თვითონაც
ჩუქება
