თავი პირველი
სადაც ავტორი გარკვეულ მოსაზრებებს გვიზიარებს ტისტუს სახელის შესახებ.
ტისტუ უცნაური სახელია; ამ სახელს ვერ ნახავთ ვერც საფრანგეთის, და ვერც სხვა რომელიმე ქვეყნის კალენდარში. წმინდა ტისტუ არასოდეს არსებულა.
მაგრამ აი, იყო ერთი პატარა ბიჭუნა, რომელსაც ყველა ტისტუს ეძახდა... თუ რატომ ეძახდნენ ტისტუს, - ამას განმარტება სჭირდება.
ამქვეყნად მოვლენისთანავე, როცა ეს პატარა ბიჭუნა იყო არც თუ დიდი, ვიდრე მეფუნთუშის კალათაში ჩადებული პური, ერთმა გრძელსახელოიან კაბაში გამოწყობილმა და მეორე – შავქუდიანმა ნათლიამ ეკლესიაში წაიყვანეს და მღვდელს ამცნეს: ფრანსუა-ბატისტი ჰქვიაო. როგორც სხვა მრავალი მოსანათლი ახალშობილი, ეს ბიჭუნაც უარობდა, ყვიროდა, ჩაბჟირდა კიდეც. უფროსებმა კი, რომ არაფერი ესმით ახალშობილის პროტესტისა და ჯიუტად იცავენ მზამზარეულ შეხედულებებს, დაბეჯითებით განაცხადეს – ამ ბავშვს ფრანსუა-ბატისტი ჰქვიაო.
შემდეგ ნათლიებმა ბიჭი ისევ აკვანში ჩააწვინეს და სწორედ მაშინ მოხდა საოცრება: უფროსებს ბიჭის სახელის წარმოთქმა გაუჭირდათ და უეცრად, ენაზე მომდგარი სახელი – ტისტუ დაუძახეს.
სხვათა შორის, მსგავსი ამბავი არცთუ იშვიათად ხდება ხოლმე. რამდენი ბიჭუნა და გოგონაა ჩაწერილი მერიასა თუ ეკლესიაში ანატოლის, სიუზენის, აგნესისა თუ ჟან-კლოდის სახელით, მათ კი ტოლის, ზეტს, პუსს თუ მისტუფლეს ეძახიან!
როგორც ხედავთ, მზამზარეული შეხედულებები დიდი არაფრის მაქნისია. უფროსებს ჩვენი ნამდვილი სახელის გამოცნობაც კი არ შეუძლიათ; და არა მარტო სახელის. თუმცა, ისე მოაქვთ თავი, თითქოს მათთვის ყველაფერი ცხადი იყოს, სინამდვილეში ისიც კი არ იციან, საიდან, ან რისთვის გავჩნდით ამქვეყნად.
ეს ფრიად მნიშვნელოვანი შენიშვნაა და ცოტაოდენ განმარტებას კიდევ მოითხოვს.
თუ ქვეყნად მხოლოდ იმისთვის გავჩნდით, რომ ერთ მშვენიერ დღეს უფროსებად ვიქცეთ, მაშინ, ზრდასთან ერთად, მზამზარეული შეხედულებებიც ადვილად ისადგურებენ ჩვენს გონებაში. ეს დიდი ხნის წინათ შექმნილი შეხედულებები წიგნებში წერია. ესე იგი, თუ ბეჯითად ვიკითხავთ წიგნებს, ან ყურადღებით მოვუსმენთ იმათ, ვისაც ბევრი წაუკითხავს, სულ მოკლე ხანში უფროსებს დავემსგავსებით.
იმასაც დავძენდით, რომ არსებობს უამრავი მზამზარეული შეხედულება მთელ რიგ საკითხებზე, და ძალიანაც კარგია, რომ არსებობს, რადგან შეგიძლია უსასრულოდ ცვალო ისინი.
მაგრამ, თუ ამქვეყნად რაიმე მიზნით მოვედით და განსაკუთრებული საქმის შესრულება გვაკისრია, მაშინ საქმე ცოტა რთულდება. მზამზარეული შეხედულებები, სხვები ასე მოხერხებულად რომ იყენებენ, ჩვენს გონებაში ფეხს ვერ იკიდებენ. როგორც კი მარჯვენა ყურში შევუშვებთ, მარცხენა ყურიდან გამოფრინდებიან ხოლმე; მიწაზე ცვივიან და იმსხვრევიან.
ამრიგად, ბევრ უსიამოვნებას ვგვრით ჯერ მშობლებს და შემდეგ, ყველა უფროსს – ასე რომ ჩასჭიდებიან თავიანთ საოცარ შეხედულებებს!
სწორედ ასე დაემართა პატარა ბიჭუნას, რომელსაც ტისტუ დაარქვეს და არც კი დაფიქრებულან, მოსწონდა თუ არა მას ეს სახელი.
ჩუქება
