„სამწერლო-საოჯახო ამქრის“
ღირსეული წევრი ირლანდიიდან ინგლისში გადმოხვეწილი ანგლიკანური ეკლესიის მღვდლის პატრიკ ბრონტესა და მისი ცოლის, მარიას, ექვსი შვილიდან (ხუთი ქალიშვილი და ერთი ვაჟი ჰყავდათ) ოთხი საქვეყნოდ ცნობილი მწერალი გახდა და ადრეულ ასაკში გარდაცვლილი ორი უფროსი გოგონაც არ იქნებოდა მათზე ნაკლები, რომ დასცლოდათ.
შეუძლებელია, ემილი ბრონტეზე, მით უმეტეს, მის ბიოგრაფიაზე წერდე და მისი არანაკლებ სახელგანთქმული და-ძმების (განსაკუთრებით კი ყველაზე ცნობილი დის - შარლოტ ბრონტეს) ცხოვრებას აუარო გვერდი.
სხვათა შორის, როდესაც შარლოტი მამამისმა სკოლაში მიიყვანა, სადაც უფროსი დები უკვე წარჩინებით სწავლობდნენ (სწორედ ისინი, რომლებიც მალე გარდაიცვალნენ. ემილი მოგვიანებით მივიდა იმ სკოლაში), მასწავლებელს მის პირად საქმეში ჩაუწერია: „შარლოტ ბრონტე. მივიღეთ 1824 წლის 10 აგვისტოს. წერს გაუგებრად. ცოტა თვლაც იცის. კარგად კერავს. არაფერი იცის გეოგრაფიის, გრამატიკის, ისტორიის ან ეტიკეტის შესახებ“.
ის სკოლა კოვან-ბრიჯში მდებარეობდა და შეღავათიან ფასში ასწავლიდნენ სასულიერო პირების ქალიშვილებს. შარლოტმა მხოლოდ ერთი წელი დაყო იქ, ემილიმ - ნაკლები, მაგრამ ამის მიუხედავად, ისე კარგად დაამახსოვრდათ გოგონებს, იმდენი ნიუანსი ჩაებეჭდათ გონებაში, რომ შემდეგ ძალიან შთამბეჭდავად აღწერეს თავიანთ რომანებში (მაგალითად, შარლოტმა ლოვუდის პანსიონის პროტოტიპად გამოიყენა „ჯეინ ეარში“).
მამამ ორი უფროსი და შინ დააბრუნა, რადგან იქაურმა ჰავამ დააავადა ისინი, თუმცა დანარჩენი სამი ჯერ კიდევ სკოლაში იყო.
უფროს გოგონებს შინ დაბრუნებამ და მკურნალობამაც არ უშველა და მალე ორივე გარდაიცვალა. შეშინებულმა მამამ (ბავშვებს დედა კიბოთი მაშინ მოუკვდათ, როდესაც ემილი სამი წლისა იყო) დანარჩენი გოგონებიც სასწრაფოდ წამოიყვანა კოვან-ბრიჯიდან.
ტუბერკულოზი წყევლად თუ გენეტიკურ დაავადებად ექცათ პატრიკ ბრონტეს შვილებს: ხუთი მათგანი, მათ შორის ემილიც, ამ სენს ემსხვერპლა, ხოლო როდესაც საკმაოდ ახალგაზრდა, 38 წლისა, შარლოტ ბრონტეც გარდაიცვალა, იმის მიუხედავად, რომ შინაურები სიკვდილის მიზეზად ტოქსიკური ფეხმძიმობის პრობლემებს, მუცლის ტიფს (გადაედო მოახლისგან, რომელიც ცოტა ხნით ადრე გარდაიცვალაო) და გაუწყლოებასაც ასახელებდნენ, ექიმმა დასკვნაში მაინც ტუბერკულოზი ჩაწერა, თითქოს ბრონტეები მხოლოდ ამ დაავადებით უნდა დახოცილიყვნენ.
ისევ დასავლეთ იორქშირში დავბრუნდეთ, ჰაუორთში, სადაც სამმა დამ: შარლოტმა, ემილიმ, ენმა და მათმა ძმამ - ბრენუელმა ძიძის, მამისა და აღმზრდელი ქალის მეთვალყურეობით განაგრძეს ცხოვრება. ოთხივემ 8 თუ 10 წლის ასაკიდან გამოავლინა ლიტერატურული ნიჭი: თხზავდნენ ამბებს თავიანთ გამოგონილ ქვეყნებზე, მოიგონეს ინგლისის არარსებული კოლონია აფრიკაში, რომლის დედაქალაქშიც სულ შუშის შენობები იდგა და ასევე ერქვა - გლას-თაუნი, წერდნენ ლექსებს.
დებში უფროსი შარლოტი იყო და 15 წლისა რომ შესრულდა, პირველი სწორედ იგი გაგზავნა მამამ როუ-ჰედის საკმაოდ კარგ სკოლაში და როდესაც ოთხ წელიწადში სწავლა დაასრულა და იმავე სკოლის მასწავლებელი გახდა, ჯამაგირის ნაწილით შუათანა და - ემილი წაიყვანა როუ-ჰედში, მაგრამ ისევ და ისევ ნესტიანი ჰავის გამო ჯანსუსტი ემილი უკან დააბრუნა და მის მაგივრად უმცროსი - ენი ჩარიცხა სკოლაში.
ცხადია, ემილიც, მისი დებიც და ძმაც წერას აგრძელებდნენ, ოღონდ, როგორც იმ დროის თითქმის ყველა პროზაიკოსმა, მათაც პოეზიით დაიწყეს (ძმა კარგად ხატავდა კიდეც).
ბრონტეებმა იმ დროისათვის აპრობირებული მეთოდით მოინდომეს პირველი ნაბიჯების გადადგმა, - ცნობილ პოეტებს გაუგზავნეს თავიანთი ლექსები გასაცნობად და რეკომენდაციის მისაღებად.
შარლოტმა, რომელიც როგორც უფროსი, „სამწერლო-საოჯახო ამქრის“ მეთაურად იყო აღიარებული, იმ დროის ინგლისში ყველაზე პოპულარული პოეტი რობერტ საუთი აირჩია. სხვათა შორის, ორიოდე სიტყვა ამ საინტერესო ადამიანზეც უნდა ვთქვათ: პოეტი-რომანტიკოსი, ბალადებისა და ოდების ავტორი, მოგზაური, დიდხანს ესპანეთსა და პორტუგალიაში ნაცხოვრები, სადაც რაინდული რომანები შეიყვარა და ინგლისურად თარგმნა (მათ შორის საქვეყნოდ სახელგანთქმული „ამადის გალელი“), ჩვენთვის მისი ერთადერთი ზღაპრით, „სამი დათვით“, უფრო არის ცნობილი. ხომ გახსოვთ: „ვინ შეჭამა ჩემი ფაფა?! ვინ იწვა ჩემს საწოლში?!“
ჰოდა, ამ კაცმა ახალგაზრდა პოეტ ქალებს პასუხად მოსწერა: რაღაც პოეტური არის თქვენში, მაგრამ ძალიანაც ნუ გაერთობით და ქალის მთავარი მოვალეობა არ დაივიწყოთო. ანუ, „თანამედროვე ენით“ რომ ვთქვათ, „ქალის საქმე სამზარეულოაო“.
ბრონტეებმა მათდამი ასეთი დამოკიდებულების საწინააღმდეგოდ „უებარი წამალი“ გამოიგონეს - სამივემ მამაკაცის სახელი აიღო ფსევდონიმად და თავიანთი ლექსები სამი ავტორის ერთ კრებულად გამოსცეს: „ძმების“ - კარერ, ელის და ექტონ ბელების ლექსების წიგნმა სრული ფიასკო განიცადა - მხოლოდ... ორი ეგზემპლარი გაიყიდა!
ამ დროს ემილი უკვე 28 წლისა იყო და მოხუცი უშვილო დეიდის ნაანდერძევი ფულით დებთან ერთად სკოლის გახსნასაც აპირებდა, ამისათვის ისინი ბელგიაში ფრანგულის შესასწავლადაც იყვნენ რამდენიმე წელი, მერე იქვე თვითონ ასწავლიდნენ ინგლისურს, ინგლისში დაბრუნებულები სკოლის გასახსნელად მზად იყვნენ, მაგრამ რაღაც ვერ აეწყო...
ასე
ჩუქება
