ჩირუშა
Ты куда летишь, птица синяя?
К ядреной матери лечу!..
მთელი ჩემი ბავშვობა ძაღლს ვნატრობდი, მაგრამ ჯერ ომი იყო, მერე – ომისშემდგომი გაჭირვება და სივიწროვე, მერე – სტუდენტობის წლები, დილიდან გასული, გვიან ღამეს რომ ვბრუნდებოდი შინ. მერე დავოჯახდი, წამოვედი, ისევ დავოჯახდი, კარგა ხანს ერთოთახიან ბინაში ვცხოვრობდით; ბოლოს, როგორც იქნა, გავფართოვდით, და პირველი, რაც ახალ ბინას შევმატე, – იყო არა ბრტყელი ტელევიზორი ან მუსიკალური ცენტრი, არამედ ძაღლი – დობერმანი. ტელეფონით მოველაპარაკე მოსკოვში ერთ ცნობილ მეძაღლეს, და შემდეგ ამხანაგებმა მატარებლით ჩამომიყვანეს. საგვარეულო ჰქონდა ისეთი, რომ გადავხედე, გულისტკივილით გამახსენდა, როგორ წერდა გამსახურდია „ვაზის ყვავილობაში“ (თუ „მთვარის მოტაცებაში“), დადიანმა ოჯახიდან გააგდო ქალიშვილი, რადგან უგვარო მანჯგალაძეს) გაჰყვაო ცოლად. მშობლები, წინაპრები – სულ ბერლინის, მოსკოვის, კრასნოდარის მხარის ჩემპიონები ჰყავდა – ზოგი სილამაზით, ზოგი გაწვრთნილობით, უკლებლივ ყველა კი – Чемпионы породы! პასპორტით კიჯი-არჩი ერქვა, და რადგან სანახევროდ ჩემი სეხნია იყო, სახელი შევუცვალე. ჩეროკის, იმ ბულდოგის პატივსაცემად, თეთრეშვას რომ მოერევა, ვეძახდი ჩეროს, ჩერო – ჩიროში გადავიდა, ჩირო კი ჩირუშაში.
ბავშვები სიხარულით ცას ეწივნენ, რასაც ვერ ვიტყვი დიასახლისზე, ყოველ შემთხვევაში, სანამ მიეჩვეოდა, რამდენჯერმე გადავიხვეწე ოჯახიდან ძაღლიანად დედაჩემთან. ბოლოს, ბედს შეურიგდა, მით უმეტეს, შევპირდი, ჯანსაღი ცხოვრების წესზე გადავდივარ, ძაღლთან ერთად ვირბენ და ვივარჯიშებ-მეთქი. მტერმა ირბინა დობერმანთან ერთად, დილიდან საღამომდე დაჰქროდა, და გზადაგზა ეჩხუბებოდა უბნის ძაღლებს. მთელი ხელები დაკბენილი მქონდა, – გამშველებელს ხომ ყველაზე მეტი ხვდება.
მამაჩემმა თავიდანვე აითვალწუნა – როგორ შეიძლება ძაღლი და ბავშვები ერთ ბინაში იზრდებოდნენო, მერე კი მიეჩვია და დროდადრო ეფერებოდა კიდეც, სანამ ჩირუშა წყნეთის სამთავრობო აგარაკზე მისი თანამშრომლის შვილიშვილს უკბენდა….
სახლში მარტო ვერ ძლებდა (ეტყობა, ეგონა, „სა-ყარაულო“ იმას ნიშნავდა, რომ მისთვის გვეყარაულა), და ივლის-აგვისტოში, როდესაც ჩემს ამარა რჩებოდა, იძულებული ვიყავი, სამსახურში მეტარებინა, სადაც საღამოობით ვმორიგეობდი. მივაბამდი ხოლმე საწერი მაგიდის ფეხზე, და თვლემდა. ერთი-ორჯერ აიშვა და დიდი ალიაქოთი გამოიწვია როგორც ჩვენს, ისე მეზობელ რედაქციებში. მაგრამ ასე არასერიოზულად იქცეოდა მაშინ, როდესაც მთარგმნელად ვმუშაობდი, რადგან ასევე არასერიოზულად ეჩვენებოდა და ეპატარავებოდა ჩემი თანამდებობა.
მერე, დირექტორად რომ დამნიშნეს, ერთ კვირა დღეს შევიარე სამსახურში. ქალაქგარეთ მივდიოდი, ჩემს ნაკვეთში, ამხანაგებთან ერთად, ვიფიქრე, ძაღლსაც წავიყოლებ-მეთქი. მანქანაში არ დავტოვე, აიკლებდა იქაურობას, და რედაქციაში ავიყვანე. გავაღე თუ არა კაბინეტის კარი, აწყვეტილივით შევარდა, დაირბინა, შემდეგ გვერდით, მოსასვენებელ ოთახში გადავიდა, ყველაფერი დაყნოსა, მიხვდა, რომ ეს დიდი, ლამაზი კაბინეტიც და პატარა ოთახიც ჩემია, და სულ სხვა თვალით შემომხედა; მერე ჯერ ერთი თანამშრომელი შემოვიდა მორიდებით, რაღაც ქაღალდით ხელში, მერე – მეორე. არც განძრეულა. როგორც გერინგის ქოფაკი, გარინდული იწვა ჩემი საწერი მაგიდის გვერდით, და არავის არ აქცევდა ყურადღებას, უფრო სწორად, ყოველ კარის შემოღებაზე ამომხედავდა, თვალებით მეკითხებოდა, ხომ არ ვეცეო. ძაღლი ხვდებოდა, რომ აქ მისი პატრონი ყოფილა მთავარი, ცდილობდა, გაკვირვება არ შეემჩნია, და თვითონაც დიდი ღირსებით, მედიდურად ეჭირა თავი.
მაგრამ, როგორც ყოველგვარი სიამოვნება, ჩემი ამაღლებაც ხანმოკლე გამოდგა...… გამათავისუფლეს თუ არა, ჩიროც მყისვე გამოიცვალა და კვლავ ისეთივე მხიარული და ცეტი გახდა, როგორიც იყო. ვერ ვიტყვი, რომ მეც დიდხანს მეგლოვა, ყოველ შემთხვევაში, ჩვენს ურთიერთობაში არაფერი შეცვლილა. მხოლოდ ერთხელ იყო, რომ შემომწყრა და ზურგი შემომაქცია.
დილაობით პირველი სკოლის სკვერში ჩამყავდა და იქ დარბოდა. თან, ყოველ დილას მამაჩემს ვხვდებოდი გაჩერებაზე – იქვე მუშაობდა. ბინას ელოდებოდა, და მიუხედავად იმისა, რომ მძიმედ იყო ავად, სამსახურში ყოველდღე დილის რვა საათზე მიდიოდა. დედაჩემმა მითხრა, რომ ადგება, ისეთი ტკივილები აქვს, კედელ-კედელ გადისო სააბაზანოში. მაგრამ გარეთ რომ გამოვიდოდა, ვერაფერს შეატყობდი, ისე ყოჩაღად ეჭირა თავი. ერთხელაც, სამუშაომდე სკვერში რომ შემოგვიარა, პარკში გახვეული საუზმე, კატლეტი და პური დამიტოვა, ჩიროს მიეციო. ძაღლი, შემწვარი ხორცის სუნი რომ იკრა და თავისი სახელი გაიგონა, სულ ცმუკვა-ცმუკვით მომყვებოდა გვერდით და თვალებში შემომციცინებდა. ავედით სახლში, დავაგდე ტაფაზე კარაქი და დავაწყვე ზემოდან ეს ჩიროს არჩივი. ძაღლი სამზარეულო მაგიდასთან არის დაყუნცული და ნერწყვებს ყლაპავს, უფრო სწორად, უშვებს – მთელი გუბე დააყენა. კატლეტი რომ გადავაბრუნე, ყოველი შემთხვევისათვის გამოვაღე მაცივარი – ცარიელია (ჩემები ზღვაზე ისვენებდნენ). ვიფიქრე, ჩიროს ძეხვს ვუყიდი, ამ კატლეტს კი მე თვითონ მოვუვლი-მეთქი. გავიტყუე სამზარეულოდან და კარი მივუჯახუნე. აყმუვლდა, მაგრამ რას აყმუვლდა! (მას შემდეგ ათ წელიწადზე მეტი გავიდა, და რომ გამახსენდება, ცუდ
ჩუქება
