100 ლექსი

ჯემალ აჯიაშვილი

2013 წელი | ინტელექტი

პოეზია

4,507 ნახვა

(0 რეცენზია /1 შეფასება)

მსურს წავიკითხო

ჩემი რჩეული

ყიდვა

ჩუქება

ანოტაცია

ჯემალ აჯიაშვილის ყველა სტრიქონს დიდოსტატის ხელი ატყვია, სიტყვები და ფრაზები ოქრომჭედლის რუდუნებითა და სიფაქიზით არის ჩამოქნილი. აქ ჩანს პოეტის ხასიათი – ერთგულება და პასუხისმგებლობა. ის ერთგულია სიტყვისა და გრძნობს პასუხისმგებლობას მკითხველის წინაშე.

ვრცლად

რეკომენდებული ელ. წიგნები

დაწვრილებით ელ. წიგნის შესახებ

ელ. წიგნის მახასიათებლები

ISBN - 13:

978-9941-440-23-6

სათაური:

100 ლექსი

ავტორი:

ჯემალ აჯიაშვილი

გამომცემელი:

ინტელექტი

გამოცემის თარიღი:

2013

გვერდები:

118

კატეგორია:

პოეზია

ნახვები:

4507

რეიტინგი:

მკითხველთა რეცენზია

საშუალო შეფასება

(1) რეცენზია

რეიტინგის განაწილება

5

[1]
4

[0]
3

[0]
2

[0]
1

[0]

წიგნის შესახებ

100 ლექსი

ჯემალ აჯიაშვილი

4507 ნახვა

წასაკითხი

რჩეული

2 ლარი

ყიდვა

სარჩევი

ყდა
როგორც პილიგრიმის სიმღერები 
* * *(აღმა ასული, სადაისოდ დაღმა დავეშვი) 
* * *(ამაოება ამაოთა, – ქუხდა კოჰელეთ) 
* * *(ნოემბრის ფოთლებს – მტვერში გათხვრილს) 
* * *(სათავე დის და სათავესთან შესართავიც დის) 
* * *(ჩამოიცალა ღრუბლებიდან ცისკრის სასმური) 
* * *(წყალი მასმიე მოწყურებულს, ხემსი მახემსე) 
* * *(მხრებს ათბუნებდა ნაზამთრალზე სითბო ხალენთა) 
* * *(ის მიდიოდა განშორებულ თანატოლებთან) 
* * *(ბევრი ზამთარი მოილიეს, სითბოც მოლიეს) 
კვამლის ფარფატი  მარადიულ საკვამურებთან
* * *(კვლავ ბორგავს სისხლი – მოთუხთუხე, დაუდუღარი)
* * *(ვინა სთქვა სულის მოხუცება, სულის ბებრობა) 
* * *(ისევ გრძელდება წარმოდგენა – და სამაქტიან) 
* * *(ქარი ბურთაობს საბურთალოს პირქუშ მასივთან) 
* * *(კი, მართალია, ყველაფერი წარსულს მინებდა) 
* * *(ფოთლებს და ქარებს წამიერად დარი უდგებათ) 
* * *(მაცნემ, ცხადია, საცნაური ყველას აცნობა) 
* * *(ისევ ივსება ბაჯაღლოთი ცისკრის ბარძიმი) 
* * *(ისევ რეწავდა სასწაულებს ცის სარეწავი) 
* * *(გიკვირს ავსულის სიავსულე, გველის სიგველე?) 
* * *(ხორცი მოთუშა მზარეულმა, ხახვი მოკეპა) 
* * *(ქვებზე დამსკდარს და დახეთქებულს,) 
* * *(ისევ იღვიძებს ბედისწერა, – წამი ნეტარი) 
* * *(ისევ ათბუნებს დათუნიას სითბო სადათვის) 
* * *(ხე ცნობადისა ქაოსიდან ძლივს ამოზარდა) 
* * *(მზის მიწურვისას ეგეოსთან იჯდა ფილონი) 
* * *(გზას დაადგება ფაზისიდან ნავი არგოსი) 
* * *(ჩამოჰკრეს ზარი ჩამომზრალი ბალახბულახის) 
* * *(ჩვენო სესილი, ცუგრუმელა ჩვენო სესილი) 
* * *(სიზმრების წიაღ – ზღვაოსანმა ზღვა გადმოცურა) 
* * *(კვლავ სინანულით შეაჯერა ცრემლის თასი და) 
* * *(მაშრიყ-მაღრიბის შესართავი, ანუ „ხერთვისი“ ) 
* * *(ვერ შეგელევი, ვინაიდან შენი შელევა) 
* * *(იქ, სადაც საწყისს ემიჯნება ქვეყნის სასრული) 
* * *(გასაკაფავებს გაკაფავენ, სათლელს გათლიან)
პოეტის დაბადება 
იერემია 
* * *(სიმგაცვეთილო ჩანგოსანო, მწყემსო ქაცვია)
* * *(ნაზამთრალ ზეცას მორღვეოდა ნისლის საკინძე) 
* * *(ცვიოდა ფიფქი, ათოვებდა ბამბას ბამბაზე) 
მორჩა, გადაწყდა ორთაბრძოლა, – სიტყვა გეძლევა,
* * *(სისხლიან ქორწილს არც თავი აქვს) 
* * *(ბოღმა, რომელიც ბოროტეულ გულში ბორგავდა) 
* * *(კრთოდა ველი და ფიანდაზი – ველზე ნაფენი) 
* * *(როგორ დაცხა და ჩამობნელდა, ღმერთო მაღალო) 
* * *(ქალდეის ბაღებს დაჰყურებდა ცა უხსოვარი,) 
მუზის ღალატი 
* * *(მწუხრით გათალხე ძოწეული და გააფლასე)
* * *(ქარს გაეტირა თებერვალი – ცრემლის დამდენი) 
* * *(მოდის ეშმა და უსირცხვილოდ სახეს გვილოშნის) 
* * *(გტკივა, ფრანჩესკო, ისევ გტკივა, – რა გიხარია) 
ამერიკელ ინდიელთა მუზეუმში 
* * *(რატომ ლიზღობ და ლიტანიობ, ჩემო ლოლიტავ) 
* * *(ეხსნება ფარდა ღვთაებათა ყველა ხვაშიადს) 
* * *(კმარა, ულისევ, ნუღა ფიქრობ შენს ითაკაზე) 
* * *(ფოთოლცვენის ხმა, მჭკნარი წლები, წლები ცვენადი) 
* * *(შიშით ჩამკვიდრდა კიდურებში ზამთრის სიზანტე) 
იორდანია - პეტრა - 19 ივლისი, 2008 
* * *(ის მიიცვალა, – ჩამოეშვა ფარდა მშვენების) 
* * *(ცოდვას ფრთა მიეც, მდაბიორი დასვი ბატონთან) 
ეპიგრაფის მაგიერ 
* * *(მზემ თიბათვისამ – აისურმა თუ დაისურმა) 
* * *(ისევ ჩაშალა კარალეთის ნაცნობმა ქარმა) 
* * *(დასრულდა უგზო ფორიაქი, კვლავ შევისვენე) 
* * *(დახშული იყო ცა და მიწა, – თითქოს ედემის) 
* * *(მითხარ, არაგვო, არაგვობას რატომ ივიწყებ) 
* * *(მადლობელი ვარ, დიდო მეფევ, – ძვლები გამითბე) 
* * *(იძინებს მთვარე, დედას კოცნის, კოცნის მამილოს) 
* * *(ქვებს მიაგლისა უძრაობის ხავსი და ხვიფლი) 
ეშმაკის მონოლოგი 
* * * (რბიან ქარები, დაუგდიათ ძველი ბუნაგი) 
* * *(მტრად შერაცხილი სამოყვრეში, მოყვრად – სამტრეში) 
* * *(რომ გაიძახი – კარგიაო ხალხში გარევა) 
* * *(უფალო, გესმის? – ივიწყებენ ბედთან ცილობას) 
* * *(სიმწრით მოსთვლილს და მონაწევარს მუქთად) 
* * *(კვლავ გვახსენდები სიშორეში გადაკარგული)
ეზეკიელი 
* * * (უკეთურ ქარებს, სულო ჩემო, მისთვის შევებით)
* * *(მზემ ცისკიდურზე სადაისოდ დისკო დაკიდა ) 
* * *(ისევ ურჯუკობს ურჩი მოდგმა და უზნეურობს)
* * *(გაინავარდა ჯეირანმა, – მიხტა და მოხტა) 
* * *(მთვარის ნაშთი და ნატამალი, მთვარის ნალევი) 
„მედიტაციები“  
* * *(დასთმე მცხეთა და ბეთანია, დასთმე ბეთლემი) 
* * *(ეცემა ფარდებს შეღამების გრძნეული სხივი) 
მარკო პოლოს სიზმარი 
* * *(მიყვარს შენი ხმა – შარიშური უცხო ნიჟარის) 
* * *(ქუსლი გაგიპო შენმა მტერმა) 
* * *(დასრულდა უქმის ქმედებანი, ჯავშნის ცვეთანი) 
ტევიეს სიზმარი 
* * *(მთიდან ეშვება განდგომილი ქადაგი ერთი) 
* * *(კვლავ იახსარის ორეულთან ჩქეფდა ორწყალი) 
* * *(როგორ ჩაახშეს ველურებმა ეს ამბოხება) 
* * *(გავცდი სათავეს, უგზო-უკვლოდ ბევრი ვიარე) 
* * *(უნდა შეგეძლოს ოდინდელი სიბრძნის შენახვა) 
* * *(შევყურებ მთვარეს – შაირებით სავსე შარადას) 
* * *(ტყდება ღრუბელი – ქარიატის ქართან ნახალი) 
* * *(აბა, რა გითხრა, ჩემო კარგო, – მთელი ეს წლები) 
* * *(როსმე ფიცხი და შემართული, ჯიქურ შემტევი )

როგორც პილიგრიმის სიმღერები  ჯემალ აჯიაშვილის სახელი იმთავითვე სიხარულთან, მოულოდნელ საჩუქართან იყო დაკავშირებული. ცხადია, ასეა ახლაც, როდესაც ვხვდებით მას, როგორც 100 ლექსის ავტორს, ორიგინალურ შემოქმედს, პოეტს, მოაზროვნეს. 
ეს არის მართლაც სახელი, რომელმაც თავისი მითოლოგია შექმნა ქართულ თარგმანში. 
მას აქვს გამოკვეთილი სტილი, განუმეორებელი მანერა, ტვიფარი, რომელიც სხვაში არ აგერევა. 
მის სონეტებს სიოსავით დაჰყვება ბიბლიური ტონალობები, მაგრამ ყველაფერი მაინც თავისია – ტკივილიც, სევდაც, ნაღველიც. 
ჯემალ აჯიაშვილის ყველა სტრიქონს დიდოსტატის ხელი ატყვია, სიტყვები და ფრაზები ოქრომჭედლის რუდუნებითა და სიფაქიზით არის ჩამოქნილი. აქ ჩანს პოეტის ხასიათი – ერთგულება და პასუხისმგებლობა. ის ერთგულია სიტყვისა და გრძნობს პასუხისმგებლობას მკითხველის წინაშე. 
ამიტომ მისი სიტყვები სიცოცხლით სუნთქავენ და ეხმარებიან ერთმანეთს ამაღლებული განცდის შექმნაში. დიდებულია ეს ჰარმონია, მუსიკის ქროლვა, სევდის კრეშენდო. 
აღსანიშნავია კიდევ ერთი რამ – სონეტებში იგრძნობა გასაოცარი თავისუფლება და გამოხატვის ისეთი სიზუსტე, როგორსაც ვერ შეიძენ, ვერ ისწავლი, ვერ გაიმეორებ. 
ერთი სიტყვით, ჯემალ აჯიაშვილმა პოეზიაშიც მოჭრა თავისი მონეტა. 
მაგრამ ეს, სამწუხაროდ, გვიან მოხდა. მოხდა იმ დროს, როდესაც თურმე იწყებოდა მისი დაისი. თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ რაც შექმნა ორიგინალური შემოქმედების სახით, არის გაგრძელება თუ დასრულება იმ გზისა, რომელიც შუა საუკუნეების ებრაული პოეზიის გადმოქართულებით დაიწყო. 
როგორც ითქვა, მთარგმნელის სტატუსით შემოვიდა ლიტერატურაში. თარგმანის ვირტუოზის სახელი მოიხვეჭა თავიდანვე და შერჩა ეს პროფესიული ნიშანი ლექსის „გურმანს“, თხემით ტერფამდე პოეტს. 
რაც უფრო მეტს თარგმნიდა, მით უფრო ცხადყოფდა თავის პოეტურ ტალანტს. 
თუ პოეტი არ ხარ, პოეზიას ვერ თარგმნი. მით უმეტეს, ვერ თარგმნი კარგად. 
ჯემალ აჯიაშვილი პოეტია. გადაჭარბება არ იქნება, თუ ვიტყვით, რომ იმ პირველ, ფანტასტიკურ თარგმანებშივე, რომლებიც სამოცდაათიანი წლების მიწურულს გამოქვეყნდა, ავტორად უფრო გვევლინებოდა, ვიდრე ტექსტის გადმომღებად. 
როგორც ჩანს, სონეტი მისი ფორმა იყო. 
მის სტრიქონებში არის მინიშნებანი კლასიკურ სიმბოლოებზე, მაგრამ მთავარი ამ სიმბოლოებში კი არა, ინტონაციებში იკითხება. ეს არის კამერტონი, რომლის სევდიან ბგერაზე აგებულია თითოეული სონეტის „ხმა“. 
იგი თავისებურ აქტუალობას ანიჭებდა მყარ სალექსო ფორმას. ტრადიციულში ჭვრეტდა თანადროულს, პირადულში დაგვანახვებდა ზოგადს, ადამიანურს, თბილს, ტკივილიანს. 
პილიგრიმის სიმღერებს გვაგონებს ეს სტრიქონები, რომლებიც ჩვენს გულისთქმას მთელი სისავსით ეხმიანება. რას ვიზამთ, „გრძელდება ბინდის შემოქმედება, მიცურავს ნავი, მენავე არ ჩანს...“ 
ამ მენავესავით შეუმჩნევლად წავიდა და თან წაიყოლა ტკივილი, რომლის ექო მის ლექსებში გაისმის. ეს ის ლექსებია, რომლებისთვისაც ცოცხლობდა, რომლებიც აცოცხლებდა. დიდი რუდუნებით, არმაღანივით ჩამოჰქონდა ისრაელიდან ან აგზავნიდა და თან სულს აყოლებდა. მისთვის თუ ისრაელი იყო აღთქმული ქვეყანა, მისი ლექსებისთვის საქართველო გახდა აღთქმული ქვეყანა. 
ბოლო ხანებში ხშირად ვურეკავდი ან მირეკავდა. კლინიკაში იწვა და ეს უფრო უმძაფრებდა საქართველოს ნოსტალგიას. ერთხელ მითხრა, არ დაიჯერებ, თბილისზე ლამაზი ქალაქი მსოფლიოში არ არსებობსო. რით-მეთქი? ურთიერთობებით, ადამიანური ურთიერთობებითო. და თუ რაიმეს შენახვა და გაფრთხილება სჭირდება, პირველ რიგში, ამას უნდა გავუფრთხილდეთო. 
მოყვასი იყო ამ სიტყვის საუკეთესო გაგებით. უყვარდა მეგობარი და აფასებდა ურთიერთობათა ღრმა და ადამიანურ შინაარსს. 
ქართულ პოეტურ სიტყვაში დასახლდა მისი კაცთმოყვარე სული – წყნარი, მშვიდი, ღრმა. 
*** 
ჯემალ აჯიაშვილის 100 ლექსის შეკრება და გამოცემა დროულად ვერ მოხერხდებოდა, რომ არა კახმეგ კუდავას, ზვიად კვარაცხელიას, როსტომ ჩხეიძის, თამარ ყალიჩავას და თენგიზ რობიტაშვილის დახმარება, რისთვისაც მათ დიდ მადლობას მოვახსენებ. 
ივანე ამირხანაშვილი 