ქალბატონი ოლგა უცებ აღმოვაჩინე, რომ ეს ამბავი აღარ ახსოვთ. აღარც მე მახსოვს დიდად, ერთხელ მიამბეს და მორჩა. თან აღელვებულ გულზე მიამბეს, აბდაუბდად.
კაცმა რომ თქვას, რა მნიშვნელობა აქვს, ვინ როდის და როგორ ცხოვრობდა თბილისში, სადღაც, ჯამბულის ქუჩაზე, რა ეგონა ამ ადამიანს და როგორ წარიმართა მისი ცხოვრება. წესით, აქ სამწერტილი უნდა დამესვა, მაგრამ, მე მგონი, ესეც ზედმეტია - ვის რად უნდა მრავალი წლის წინათ წასული ადამიანის მოგონებისას სევდა და სანტიმენტები? მით უმეტეს, რომ ჩემის მხრიდან ეს დიდი სიყალბე იქნებოდა. ისიც კი არ ვიცი, სად არის დაკრძალული ქალი, რომელსაც ვუმადლი ჩემს ხანდახან კარგ მანერებს, ლამაზ ნივთებს, საუკეთესო ისტორიებს, საერთოდ, იმას, რომ ზოგჯერ ამაყად შემიძლია ვთქვა: ვიღაც ვიგინდარა არ გეგონოთ, ჩემს აღზრდაზე ოლღა გრიგორის ასულმა დანიილოვამ იზრუნა! ოლღა გრიგორის ასული დანიილოვა კი შესანიშნავი ქალი იყო.
ის მთელი ცხოვრება თან მდევს. ზანკოვსკი საიდან გვაქვს? ოლღა გრიგორიევნასგან. ოლღა გრიგორიევნა ამბობდა, რომ ასეთი წინდები მხოლოდ უყოფაქცევო ქალებს აცვიათ. ოლღა გრიგორიევნას რომ ენახა, როგორ ზიხარ, გულს შემოეყრებოდა. და კიდევ: სულ ვიცი, რომ ოლღა გრიგორიევნამ ყველაფერი იცოდა და აი, ოლღა გრიგორიევნა ცოცხალი რომ ყოფილიყო, ვკითხავდი და ყველაფერს მეტყოდა, მაგრამ აღარაა ცოცხალი, თან დიდი ხანია, და ვერავისაც ვერ ვკითხავ და არავინ არ მეტყვის.
ის, რასაც ვწერ, დიდი სიყვარულით ეძღვნება ქალს, რომლის ხსოვნაც ჩემთან ერთად გაქრება. ალბათ, ბევრი რომ მეძებნა, მის შესახებ კიდევ გავიგებდი რამეს, ვთქვათ, დაბადების და გარდაცვალების წლებს, მაგრამ, მე მგონი, არ ღირს. არა იმიტომ, რომ მეზარება. უბრალოდ, სიზმრის და ზღაპრის გმირებს ხომ არც თარიღები აღელვებთ და არც გეოგრაფია ეხებათ დიდად, და მე ვიფიქრე: დარჩეს ასე, ზღაპრად, თუ ანარეკლად, თუ რა ვიცი, ამას რა ვუწოდო, ჩემი ძვირფასი ქალბატონი.
ჩემს მეტს მაინც აღარავის ახსოვს. მე იმას მოვყვები, რაც მახსოვს. მეტს ვერაფერს.
სახლი, რომელშიც ჩვენი გმირები ცხოვრობდნენ, ჯამბულის ქუჩაზე თუ ჯამბულის ქუჩასთან იდგა. იქ, ჩასახვევთან, კუთხეში, ერთი შენობის რაღაც ნაშთი ახლაც დარჩა, ოდესღაც სკოლა ყოფილა. ამ სკოლაში ერთი გოგო სწავლობდა, თან ძალიან კარგად სწავლობდა, იმდენად, რომ წარჩინებისთვის პატეფონიც კი აჩუქეს! მაგრამ ეს სხვა ამბავია, სხვა დროს მოსაყოლი. ეს გოგო კი, საერთოდ, ძალიან კარგი გოგოა, და ამიტომ საშინლად გამიკვირდა, როცა თავის ყოფილ სკოლასთან ჩავლისას უცებ აღტაცებული აყვირდა:
- დაუნგრევიათ!
და რამდენიმე ცუდი სიტყვაც თქვა.
ამ გოგოს - მერე რა, რომ ახლა მოხუცდა, მაინც გოგოა, - თბილისის ნგრევა არასოდეს გახარებია, თბილისელი გოგოა, ასეთებზე ან ბრაზობდა ხოლმე, ან გული სწყდებოდა, ახლა კი, რაღაც, უცნაურად აღფრთოვანდა. ისიც უცნაური იყო, რომ რა გიხარია-მეთქი, რომ ვკითხე, და მიამბე-მეთქი, რომ ვთხოვე, დიდხანს მიგდებდა სიტყვას ბანზე. მერე კი მოჰყვა, იმ ერთადერთხელ.
ახლა რომ ვუთხარი, ერთი, ჯამბულის ქუჩის ამბავი გამახსენე-მეთქი, გაოცებულმა შემომხედა. აღარ ახსოვს.
არადა, ნათქვამი აქვს, რომ იქ იდგა სახლი, რომლის ბოლო სართულიც, ჩანაფიქრის თანახმად, ალბათ, მოსამსახურეებისთვის და საკუჭნაოებისა და მსგავსებისთვის იყო განკუთვნილი. სხვაგვარად ვერაფრით ავხსნი, რვაკვადრატულიანი ოთახი რა მოვლენა უნდა ყოფილიყო. ამ ოთახში ექვსნი ცხოვრობდნენ - სამი და და სამი ძმა, სამადაშვილები: ქეთევანი, თამარი, ნინო, ვიქტორი, სილოვანი და მიხეილი. ერთი დიდი მაგიდა ჰქონდათ ოთახში შეტანილი, ნაწილს მაგიდაზე ეძინა, ნაწილს - მაგიდის ქვეშ. მერე ერთს ცოლიც იმ ოთახში მოუყვანია, მაგრამ ესეც სხვა ამბავია...
სამადაშვილები მღვდლის, ნიკოლოზის შვილები იყვნენ, შესაბამისად, ხალხის მტრები. მაშინ ამ სიტყვებს ჯერ არ ამბობდნენ, მაგრამ იგულისხმებოდა. მოახლოვდებოდა თუ არა რამე მუშათა და გლეხთა დღესასწაული, სამადაშვილებს აკითხავდნენ და მეტეხში მიაბრძანებდნენ ხოლმე. იქ ისხდნენ რამდენიმე დღე, რომ მშრომელთათვის თავიანთი არსებობით ზეიმი არ ჩაეშხამებინათ. თავიდან აკითხავდნენ, მერე - აღარ, იმიტომ, რომ სამადაშვილებს ეს, როგორც ჩანს, ძალიან მობეზრდათ და თვითონ მიდიოდნენ ხოლმე ციხისკენ, მომზადებულები - და ამღერებულები.
მართლა მღეროდნენ. ექვსივე ჩინებული მომღერალი იყო და მეც კი მახსოვს, როგორ მღეროდნენ. ჰოდა, ან რვაკვადრატულიან სოროში ან ციხეში სხვა რა უნდა ეკეთებინათ - მღეროდნენ.
ერთხელ, უხსოვარ დროში, პლეხანოვზე რომ ტროლეიბუსი დადიოდა და კინოთეატრს რომ „ოქტომბერი“ ერქვა, ვიღაც კაცმა - უცნობმა - მიყურა, მიყურა, და მკითხა:
- სამადაშვილი ხარ, ჰო?
- ჰო.
- გიცანი. - ეს ტროლეიბუსში გამომლაპარაკებელი ხალხი ხომ სულ ასე ბრძნულად აქნევს თავს, - შენც მღერი?
მე არ ვმღერი.
ჩუქება
