კოლჩაკზე, ჭინჭარზე და სხვაზე აი, თქვენ, მოქალაქე საერო მოსამართლევ... ანუ, სახალხოვ... კრებაზე გვიხსნიდით, რა კანონიერ მუხლს ექვემდებარება მუჭებით ცემა-ტყეპა და საზიანო მოქმედებები. მეც მინდა გავიგო ჭინჭრისა და სხვათა შესახებ. მე, ვფიქრობ, რომ საბჭოთა ხელისუფლების დროს ადგილი არ უნდა ჰქონდეს ისეთ მოქმედებებს, რომელიც მე დამმართეს მოქალაქეებმა, მოქალაქეები რომ ყოფილიყვნენ - კიდევ რა უშავს, თორე დედაკაცებმა! ამის შემდეგ სიცოცხლეც კი შემჯავრდა, დამიჯერეთ!
ხუტორში გაზაფხულიდან გამოგვეცხადა ჩვენივე ხუტორელი - ნასტია. მაღაროებში ცხოვრობდა, მაგრამ ადგა და ჩამობრძანდა, ალბათ ეშმაკმა მოქაჩა კალთაზე!
მოდის ჩემთან ჩვენი თავმჯდომარე სტეშკა. მივესალმეთ ერთმანეთს და მეუბნება:
- იცი, ფიოდორ, ნასტია ჩამოვიდა მაღაროებიდან, თმა შეუკრეჭია და წითელ თავსაფარშია!
- თავსაფარშია და იყოს თავსაფარში, მე რა მესაქმება! რა თქმა უნდა საწყენია: დედაკაცია, თანაც გაკრეჭილი? მაგრამ გავატარე და ვეკითხები:
- სამშობლოს მოსანახულებლად ჩამოვიდა თუ რა?
- რომელ მოსანახულებლად! - მეუბნება. - ჩვენი დედაკაცები უნდა მოაქუჩოს და მათი ორგანიზაცია უნდა შეჭედოს. ახლა დაჭყიტე შენი ფანრები, კარგად გაინათე! თითს შეახებ შენს ქალს, - კუდში წაგავლებენ ხელს მამაძაღლს და ძაღლის ქოხში გიკრავენ თავს!
ვისაუბრეთ აქაურზე, იქაურზე და მერე შემომთავაზა:
- წაიყვანე, ფიოდორ, ოლქში. საბუთიანი ქალია და ქალთა თანამდებობის დასაკავებლად მიდის. ქალთა აღმასრულებელი კომიტეტის მსგავსია მგონი, ჭირმა გაწყვიტოს ყველანი. ჩემი პატივისცემისთვის წაიყვანე, რა იქნება!
მეც სამაგიეროდ მოვახსენე:
- თქვენ, სტეშა, პატივისცემა გინდათ, მე კი, მხოლოდ წყენა შემრჩება. გახურებული მუშაობის დროს ცხენის მოცდენა საზიანოა.
- როგორც გინდა, ისე წაიყვანე! - მეუბნება.
მოვიდა ჩემთან ეს ნასტია. მე კი, გული რომ არ ამრეოდა ამ გაკრეჭილის ყურებაზე, თვალს მოვეფარე, სტეპში წავედი ფაშატი ცხენის მოსაყვანად. ხოლო ჩემი ცხენი, ნამდვილი ბოშა - როცა მორბის მიწა იძვრის, დაეცემა - სამი დღე წევს, ერთი სიტყვით, ფეხზე დამაყენებინე და გამიცვალე რამეში. რამდენჯერ გავიწიე მისკენ ნაჯახით, მაგრამ ცოდოა - კვიციანია.
სანამ ვიჭერდი და ვეხვეწებოდი - წიხლს ნუ იქნევ, შე სულელო, იცი ვინ უნდა წააბრძანო, ქალების მთავრობაო, ნასტია უკვე ჩემს ცოლთან შეხმატკბილდა.
- გცემს შენი ქმარიო? - ეკითხება მას.
ჩემი კი სულელევით ეუბნება:
- მცემს!
მოვიყვანე ფაშატი. როგორც კი ხატაში შევედი, ნასტია მომვარდა:
- შენ ცოლს რატომ სცემ?..
- წესრიგისთვის. არ გალახავ - გაჯიუტდება. ქალი ცხენივით არის: თუ არ ცემე, არ წაგიყვანს.
- ცოლის ცემა კი არა, ცხენისაც არ შეიძლება, - მე მარიგებს ჭკუას.
დავილაპარაკეთ ცოტა და გავემგზავრეთ. მე კი, ეშმაკურად, მათრახი არ წავიღე თან. ნელა მივთოხარიკობთ, ისე ფრთხილად, გეგონება თიხის ჭურჭელი მიგვაქვს თან.
- მიდი, ააჩქარე! - მეუბნება ნასტია.
- როგორ ავაჩქარო, თუ ცხენის ცემა არ შეიძლება?
გაჩუმდა და ტუჩები მოპრუწა. ზის გაუნძრევლად, მეც ეს მინდა, მივწექი უკან და ვთვლემ. ცხენი კი შტერი ხომ არ არის, გაჩერდა. მაშინ ნასტიამ, დამიჯერეთ, ბატონო მოქალაქევ, მოკლედ, რა გქვია?.. ამოიღო ერთი ბღუჯა თივა, დაუდგა ცხენს წინ და, - მიდი-მოვდივარ. თემამდე ათვრამეტი ვერსტი იყო გასავლელი, ჩვენ კი დილისთვის ჩავედით. ნასტია ღრიალებს, ნაძირალას მეძახის, მე კი ვეუბნები:
- გინდა, ქოთანიც დამიძახე, ოღონდ ღუმელში ნუ შემსვავ!
აქეთ გზობაზე ბრაზი მომერია. წკეპლა მოვტეხე ტელეგრაფის ბოძზე ოდნავ პატარა, ვუტყლაშუნებ ჩემს ფაშატს, კუდიდან მტვერს ვადენ.
- თანასწორობა მოგინდა? მიიღე! მიიღე!
ეზოში შევედი, გავძახე დედაკაცს:
- ცხენი გამოხსენი... შენი ასე და ისე!
- არც შენ ხარ ბატონიო, - თან ისე რა მიქნევს ხელს ზღურბლიდან.
მივვარდი და თმაში ვწვდი. მაგრამ დახეთ... შეუვალი კლდეა... ადრე, შიშით ძრწოდა, თვალის დახამხამების ეშინოდა, ახლა კი, სულ მთლად უმიზეზოდ, წამავლო წვერზე ხელი და სულ უცხოური სიტყვებით მომდგა... თანაც ბავშვებთან. არადა, გასათხოვარი გოგო მყავს უკვე. იცოცხლე, ფერხორციანია, სახეს ჩამომიღებს, აბა რა! ტყავი გამაძრო, ძლივს ამოვძვერი, როგორც გველი თავისი ტყავიდან. არადა, სულ ნასტიას ბრალია - იმ გაკრეჭილი თხის!...
ამ დღიდან ჩვენ შორის სამოქალაქო ომი დაიწყო. ყოველ ცისმარე დღე ვჩხუბობთ მე და ჩემი სულელი ქალი, სამუშაო კი დგას. ასე ვიბრძოლეთ ხმის ჩახლეჩამდე, კვირას კი ქალმა მოაგროვა თავისი ხაბაკი, წაიყვანა ბავშვები, რაღაც საოჯახო ნივთებიც მიაყოლა და საცხოვრებლად ბატონის საჯინიბოში გადაბარგდა.
ჩვენს ხუტორში მემამულე ადამის დროს ცხოვრობდა. წითლებმა დააფრთხეს და ისიც თბილ ქვეყნებში გადაბარგდა. ჭკვიანი ხალხი ამბობს: უცხო მხარეში შაშვები და მემამულეები კარგად გრძნობენ თავსო... სახლი, რა თქმა უნდა, გადავუწვით, საჯინიბო კი