გზა ელიტისაკენ უორლიში სექტემბრის წვიმიან დილას ჩავედი. ნაცრისფერი ცა გაიზლის1 ქვიშნარს მიაგავდა. კუპეში მარტო ვიჯექი. მახსოვს, რამდენჯერმე გავიფიქრე: „ზომბებს2 ბოლო მოეღოთ, ჯო, მორჩა, ზომბები განადგურდნენ“.
წინაღამის ნაქეიფარს თავი საშინლად მიბრუოდა, კუჭი შიშმილით მეწვოდა და ცხვირში ჯერ კიდევ ვგრძნობდი სოდიანი წყლის შუშხუნს. თუმცა ამ ღირსსახსოვარ დილას ეს უხერხულობანიც კი სიამოვნებას მგვრიდა. მეჩვენებოდა, თითქოს, ერთი უდარდელი მოგზაური ვიყავი (სიტყვა უდარდელის ჯენტლმენური გაგებით) და მალე სახლში დამხვდებოდა ცხელი აბაზანა, ნაბახუსევზე გადავკრავდი, მერე ერთ ჭიქა შავ ყავას დავაყოლებდი, აბრეშუმის ხალათში გამოვეწყობოდი და თვალს მოვატყუებდი.
იმ დილით ჩემი საუკეთესო, თოთხმეტგინეიანი საგარეო ნაცრისფერი კოსტიუმი მეცვა. მას ამშვენებდა სადა, ასევე ნაცრისფერი ჰალსტუხი, იგივენაირი წინდები და ყავისფერი, თითქმის შავად მოლაპლაპე ფეხსაცმელი - ასეთი ძვირფასი ფეხსაცმელი ჩემს სიცოცხლეში პირველად მეცვა. სამაგიეროდ, ჩემი საწვიმარი და შლაპა დიდად ვერ გამოირჩეოდნენ. სამი თვის ხმარების შემდეგ სარჩულიანი საწვიმარი საკმაოდ დაჭმუჭნულიყო, თანაც რეზინის სუნი ასდიოდა, ხოლო ბრიოლინისგან გაზინტლული შლაპა მეტად მიბრეცილ-მობრეცილიყო.
ამის შემდეგ ჭკუა ვისწავლე (ბევრ სხვა რამესთან ერთად) - იაფფასიან საწვიმარს აღარ ვყიდულობდი, შლაპის ნაოჭებს მოხდისთანავე ვასწორებდი და ფერსა და სტილში შეხამებულ ტანსაცმელს არასდროს ვეკარებოდი. მაგრამ იმ დილით, ანუ ამ ათი წლის წინ, მაინც მშვენივრად გამოვიყურებოდი. მაშინ ჯერ კიდევ გამხდარი ყმაწვილი ვიყავი, გასუქება ჯერ არ დამეწყო, როგორც ეს ორმოც წელს მიტანებულებს ახასიათებთ. რაც მთავარია, შეიძლება ეს სენტიმენტალურადაც ჟღერდეს, მაშინ ჩემში ჯერ კიდევ ღვიოდა ჭაბუკური ცეცხლი და მომავალს იმედით შევყურებდი. ეს კი, სავსებით ანაზღაურებდა საწვიმრისა და შლაპის სავალალო შესახედაობას, კოსტიუმთან ერთად უნიფორმას რომ წააგავდა.
ამას წინათ, სრულიად შემთხვევით, წავაწყდი ჩემს ძველ ფოტოს, საიდანაც მიმზერს უორლიში ახალჩამოსული, თმაგადატკეცილი ახალგაზრდა, რომელსაც საყელო ცუდად ადგას, ჰალსტუხი მეტისმეტად დიდად გამოუნასკვავს და უგემოვნო, ხანჯლის ფორმის ქინძისთავით მიუმაგრებია. მაგრამ ამას დიდი მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარია, რომ სურათიდან სავსებით უმანკო თუ არა, ყოველ შემთხვევაში, ახალგაზრდა მამაკაცის ჯერაც გაურყვნელი სახე შემომცქერის. იმის თქმა მინდოდა, რომ მას ჯერ კიდევ არ შეხებოდა ავხორცი ვნებები, არ იყო ორიენტირებული ფულზე ნადირობით, მდიდარი მეგობრების შეძენითა და ადამიანებზე გავლენის მოპოვების მწველი სურვილით. მოკლედ, ჯერ კიდევ არ იყო ამოსვრილი იმ ჭუჭყსა და სიბინძურეში, რომლის გარეშეც კაცი მიზანს ვერ მიაღწევს.
ამგვარად გამოვიყურებოდი იმ დილით, როდესაც მისის თომპსონის წინაშე წარვსდექი. ოთახი წინასწარ ვიქირავე „უორლი კურიერში“ გამოქვეყნებული განცხადების მეშვეობით და ჩემი დიასახლისი, მისის თომპსონი, ჯერ არ მენახა. თუმცა, დარწმუნებული ვარ, თვითონ რომც არ ეთქვა, წაბლისფერი პალტო მეცმევა და ხელში ჟურნალი „ქუინი“ მეჭირებაო, მაინც მაშინვე ვიცნობდი. სწორედ ისეთი იყო, როგორიც მაშინვე წარმოვიდგინე, როცა მისგან თეთრ, ძვირფას ქაღალდზე გამოყვანილი ასოებით დაწერილი ბარათი მივიღე, რომელშიც ასო „ე” ბერძნულ იპსილონს ჰგავდა.
ის ბაქნის, გასასვლელთან მელოდებოდა. ბილეთი კონტროლიორს გავუწოდე და მისკენ მივბრუნდი: - თუ არ ვცდები, მისის თომპსონი ბრძანდებით, არა?
გამიღიმა. ფერმკრთალი, მშვიდი სახე, შეჭაღარავებული შავი თმა და უჩვეულო, თავისებური ღიმილი ჰქონდა. სახე თითქმის შეუმჩნევლად შეუტოკდა, მაგრამ მის თვალებში სითბო და გულითადობა იკითხებოდა, რაც სრულებით არ ჰგავდა მაღალ საზოგადოებაში მიღებულ პირფერულ მანჭვას.
- თქვენ კი ჯო ლემპტონი ხართ, არა? - თქვა მან. - იმედია, კარგად იმგზავრეთ?
ის დაჟინებით შემომცქეროდა, რაც, ცოტა არ იყოს, მეუხერხულა და უცებ გამახსენდა, რომ მისთვის ხელი ჯერ არ ჩამომერთმია.
- მოხარული ვარ, რომ გაგიცანით, - ვუთხარი გულწრფელად.
მან მეგობრულად გამომიწოდა გრილი და მშრალი ხელი.
ჩვენ ავედით გადახურულ ხიდზე, რომელიც საშინლად ირხეოდა მის ქვეშ მატარებლის გავლისას. მალე აღმოვჩნდით გრძელ გვირაბში, რომელიც ყოველგვარ ხმაურზე ექოს გამოსცემდა. რკინიგზის სადგურებში მუდამ ვიბნევი და თავს უხერხულად ვგრძნობ. ახლაც რამდენიმე წამით თავბრუ დამეხვა, რაც თავის ტკივილში გადამეზარდა.
გარეთ გამოვედით თუ არა, თავი უკეთ ვიგრძენი. წვიმას გადაეღო, ოდნავღა ცრიდა. გრილოდა და სუფთა ჰაერში ახლად შედღვებილი კარაქის სურნელება ტრიალებდა - უტყუარი ნიშანი იმისა, რომ გაშლილი მინდვრები და სოფლები სადღაც იქვე, ახლოს იწყებოდა. რკინიგზის სადგური უორლის აღმოსავლეთ რაიონის შუაგულში მდებარეობდა. ამ უბნის დანახვაზე ისეთი შთაბეჭდილება შემექმნა, თითქოს ქალაქის ყველა სამრეწველო დაწესებულება ერთ ადგილას შეუქუჩებიათო. უფრო გვიან გავიგე, რომ მრეწველობის ამგვარი კონცენტრაცია ქალაქის მუნიციპალიტეტის გარკვეული პოლიტიკის შედეგი იყო: თუ ვინმე უორლიში ახალი ფაბრიკის ან ქარხნის გახსნას გადაწყვეტდა, იგი ან აღმოსავლეთ ნაწილში უნდა აეშენებინა ან განზრახვაზე საერთოდ ხელი აეღო.
- არ გეგონოთ,
ჩუქება
