ლახტის პრინციპი სოლჟენიციმის, გალიცინის, თუნდაც ვიცინის
ქვეყანაში დახტის კვიცივით შავი ბოღმა თეთრი სიცივის.
ჯერ პირჯვარს იწერს, მერე გესვრის, მერე გიცინის
და კოცნაც მოდის...
რარიგ შვენის რუხ მგელს კრავობა!..
ჩასვრილი ლოთის შეთითხნილი არარაობა,
მოვა და გიხსნის, თუ რას ნიშნავს ძმობის რაობა!
მაგრამ სხვა მხარეს იმზირება ჩემი თაობა...
ხსნასაც იქ ელის, ერთგულებას იქ ეფიცება,
ცხრა მთა-ზღვას იქით მოვლინებულთ კეთილ ბიძებად,
ფერად წიგნებად, მათ, ვინც უსულოდ ღმერთის ძებნას
თვლიან მიგნებად...
სულ ასე იყო, ჰოდა ადათს ვერ მივაფურთხებთ:
მტერთაგან მოყვასს შევარჩევთ და მამად ვაკურთხებთ,
ენას მოვიჭრით, იმას დავსვამთ თავში სუფრისა,
კაცობრიობის ხსნად ჩავუთვლით ხარშვას კუპრისას,
და თანაც ვიტყვით, რომ ნებაა თურმე უფლისა,
პირთან დაიწევს უსარგებლო ძარღვი შუბლისა...
და იბერიაც..
გასუქდება, ნუ გვეფიქრება!!!
დავკარგავთ ცას და ხვედრი მიწაც აგვეფიცრება.. .
კოკისპირულად წვიმდა ბათუმში...
თბილისის მატარებლის გასვლას ალბათ ათიოდე წუ თი აკლდა, როცა ტაქსიდან ახალგაზრდა კაცი გადმოვიდა და რკინიგზის სადგურისაკენ გაიქცა.
ვაგონი საერთაშორისო აღმოჩნდა. „ აღმოჩნდა “ , რად გან ბილეთი მისი ნაყიდი არ იყო. გაეღიმა... კუპეში ორი ვე ადგილი თავისუფალი დახვდა. ერთი კი მოავლო იქაუ რობას თვალი და დერეფანში გამოვიდა. ფანჯრის გაღება სცადა, მაგრამ არაფერი გამოუვიდა. მეორედ მოსინჯა, მთელი ძალით დაქაჩა...
- რათ ამტვრევ შვილო, ხედამ დაკეტილია, არა? თუ მოწევას აპირებ, გამოდი აქეთ და მოსწიე. ეხლა შენ მე ტყვი, რაღა მე მოვიდე, შენ მოდი და გამიღეო. ეხლა მე რო ეგ გავაღო, ვაგონი წყლით გაიმსება. ეხლა იმ წყალში ვიღაცა ფეხსა სტყაპამს და მე შამიკურთხამს. ეხლა შენა თქვი, ვტყუი? არა, ვტყუი? - მსჯელობა მოათავა ჩია ტა ნის გამცილებელმა და მრავალნატანჯი კაცის იერი მიი ღო.
- არა, ბატონო, მართალი ბრძანდებით. - ღიმილი ვერ შეიკავა ახალგაზრდამ და შემოსასვლელისაკენ გასწია.
- მარიკა, ვაიმე, შენ გაცივდები... - მოისმა ქვევიდან.
- არ გავცივდები... კარგად იყავი! - უპასუხა თავიდან ბოლომდე გაწუწულმა ქალიშვილმა და ვაგონის კიბე აათავა თუ არა, მატარებელიც დაიძრა.
საწინააღმდეგო მხარეებისკენ მიმავალი გოგონა და ვაჟი გამცილებლის კუპესთან შეხვდნენ ერთმანეთს...
ვაჟმა გოგონას შეხედა და გაეღიმა.
გოგონა მიხვდა ვაჟის ღიმილის მიზეზს და თითქმის შეუმჩნევლად, მაგრამ მაინც ღიმილითვე უპასუხა და გზა განაგრძო.
ვაჟს სურდა მისთვის თვალი გაეყოლებინა, მაგრამ რატომღაც უხერხულად ჩათვალა და ბოლოში გავიდა.
დიდხანს იდგა. არ უყვარდა თეთრეულის მიღების პრო ცესი და სპეციალურად იგვიანებდა. ბოლოს გამოვიდა. თავისი თეთრეული აიღო და კუპეს მიაშურა.
ახლაღა გაახსენდა, რომ შესაძლებელი იყო ის „ გაწუწული “ გოგონა ” მის კუპეში ყოფილიყო და ამ აზრმა უკე თეს გუნებაზე დააყენა.
კარი დაკეტილი დახვდა. ნამდვილად აქ არისო, გაიფიქრა და ფრთხილად დააკაკუნა. კარი გაიღო...
არ შემცდარა:
- შეიძლება? - იკითხა რაც შეეძლო თავაზიანად.
- ეს თქვენი კუპეა? - შიშნარევი უნდობლობით იკითხა ლამაზმა და მოხდენილმა ქალიშვილმა.
- როგორც ჩანს, მარტო ჩემი არ ყოფილა... შემომიშვებთ?
- მობრძანდით! - ოდნავ გასაგონად თქვა გოგონამ და უკმაყოფილო სახით საწოლზე დაჯდა. ეს ვაჟს არ გამოპარვია და იგრძნო, მდგომარეობა დაძაბული და უხერხული შეიქნა. შევიდა და ინსტიქტურად კარიც მოხურა.
- კარს ნუ მიხურავთ... თუ შეიძლება - მერეღა დააყოლა ქალიშვილმა.
- თუ გნებავთ, ფანჯარასაც გავაღებ! - გახუმრება სცადა ვაჟმა და კარი ისევ გააღო. ქალიშვილს ოდნავ შესამჩნევად გაეღიმა. იგი ფანჯარაში იცქირებოდა, თუმ ცა გარეთ არაფერი ჩანდა.
რამოდენიმე წუთის განმავლობაში სიჩუმე არცერთს არ დაურღვევია. მერე გოგონა ერთბაშად ადგა და გარეთ გამოვიდა.
დაახლოებით 20 წუთი გავიდა... გოგონა არ დაბრუ ნებულა. ვაჟმა დერეფანში გამოიხედა. „ ის “ კარიდან სამი-ოთხი მეტრის დაშორებით, ფანჯარასთან იდგა ჩაფიქრებული...
- იცით, - მიუახლოვდა ვაჟი. - მე მესმის თქვენი... თუ გნებავთ გადაუცვალეთ ვინმეს ადგილი...
- თქვენ თანახმა ხართ? გმადლობთ! - უკმეხად უპასუხა ქალიშვილმა.
- არა, მე მინდოდა მეთქვა, რომ მე თვითონ გადავუცვლი ვინმეს...
- ეს უკვე თქვენი საქმეა.
- რატომ ბრაზობთ? მე მგონი, თქვენთვის არაფერი მიკადრებია. შებრძანდით კუპეში და მოისვენეთ. მე სამტრე დიაში ჩავდივარ, მანამდე კი აქ გავჩერდები... მართ ლა გადავუცვლიდი ვინმეს ადგილს, მაგრამ კაცის ჭაჭა ნება არ ისმის, ალბათ ყველას სძინავს. - გოგონას არაფერი უთქვამს, მაგრამ ვაჟი მიხვდა, რომ მისმა სიტყვებმა დადებითად იმოქმედეს და