ჯერ ვიხსენებ...
დავიბადე 1961 წლის რვა ივლისს თბილისში.
მამა - ცნობილი კინორეჟისორი დიმა ბათიაშვილი.
დედა - კინომცოდნე პროფესორი ირინა კუჭუხიძე.
დავამთავრე I საშუალო სკოლა.
ახალგაზრდობიდანვე ჩემი გატაცების და ინტერესის მთავარ საგნად იქცა ფილოსოფია. დედაჩემმა გადამწყვეტი როლი ითამაშა ჩემი ინტელექტუალური ფორმირების საქმეში.
1978 წელს ჩავაბარე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიის ფაკულტეტზე, შემდგომ კი მეორე კურსიდან გადავედი ფილოსოფიის ფაკულტეტზე.
მეოთხე კურსის დასრულებისთანავე დავქორწინდი მაია ნადირაძეზე, ჩვენ შეგვეძინა შვილი - ნუცა ბათიაშვილი. მაგრამ ახალგაზრდა ოჯახის არსებობა საკმაოდ ხანმოკლე აღმოჩნდა და რაღაც სამ წელიწადში დავშორდით კიდევაც ერთმანეთს.
უნივერსიტეტის წითელ დიპლომზე დამთავრების შემდგომ გავხდი ასპირანტი და თან ვმუშაობდი ფილოსოფიის ინსტიტუტში, სადაც ქართველ ფილოსოფოსთა შესანიშნავი პლეადა იყო წარმოდგენილი: მერაბ მამარდაშვილი, ზურაბ კაკაბაძე, ნიკო ჭავჭავაძე, თაზო ბუაჩიძე... ამ პერიოდში ჩემი ფილოსოფიური ძიებანი მიმართული აღმოჩნდა დროის პრობლემისაკენ. ამასვე მიეძღვნა სადისერტაციო შრომა, რომლის ხელმძღვანელიც იყო პროფესორი გურამ თევზაძე - უმაღლესი კლასის სპეციალისტი ფილოსოფიის ისტორიაში.
ოთხმოციანი წლების შუაგულში ჩემში ჯერ მძაფრად გაიღვიძა რელიგიურმა გრძნობებმა, შემდგომ კი უზარმაზარმა ინტერესმა პოლიტიკისადმი.
ოცდარვა წლის ასაკში ხელმეორედ დავქორწინდი, კერძოდ მარიამ ფანჩულიძეზე და ღვთის წყალობით მოვიპოვე ჭეშმარიტი სიყვარული და ოჯახური ბედნიერება. მალევე შეგვეძინა გოგო - ირინა ბათიაშვილი.
ჩემს ამოცანას არ შეადგენს საკუთარი ბიოგრაფიის აღწერა. მე მხოლოდ ზოგადად მიმოვიხილე ზოგიერთი ფაქტი ჩემი ცხოვრებიდან, რათა მივსულიყავი იმ პუნქტამდე, როდესაც ჩავერთე ძალიან დიდ პროცესში, სახელდობრ, ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში. მინდა გავიხსენო ცალკეული ეპიზოდები ამ დიადი პროცესის და გავაკეთო გარკვეული ანალიზი და შეფასებები. ასევე გავიხსენებ გარკვეულ ეპიზოდებს აფხაზეთის ომიდან და ბოლოს ეპიზოდებს პატიმრობის პერიოდიდან.
რატომ შევარჩიე ეს სამი ბლოკი? ვინაიდან სწორედ ეროვნული მოძრაობა, აფხაზეთის ომი და პატიმრობა - ეს სამი ხდომილება აღმოჩნდა ყველაზე უფრო არსებითი ჩემი ცხოვრებისათვის.
საბჭოთა კავშირის სათავეში მიხეილ გორბაჩოვის მოსვლის შემდეგ დაიწყო ე.წ. „პერესტროიკისა” და „გლასნოსტის” ხანა. ეს პოლიტიკური კურსი გამიზნული იყო იმპერიის გადარჩენისათვის მისი მოდერნიზაციის გზით და იგი გულისხმობდა ნაწილობრივ დემოკრატიზაციასა და საბაზრო ეკონომიკის რელსებზე თანმიმდევრულ გადასვლას. დასავლეთის ზეწოლის შედეგად განთავისუფლდნენ პოლიტპატიმრები და მათ შორის ქართველი პოლიტპატიმრები. ჩვენ ქვეყანაში სულ უფრო და უფრო მატულობდა ლატენტური პოლიტიკური დუღილის პროცესი.
ამ პერიოდში უკვე სერიოზულად ვიყავი დაინტერესებული პოლიტიკით, მაგრამ ეს ინტერესი ჯერ-ჯერობით თეორიულ ხასიათს ატარებდა. ჩემმა მეგობარმა კოკო გამსახურდიამ გამაცნო ცნობილი ქართველი დისიდენტები - ზვიად გამსახურდია, მერაბ კოსტავა და ირაკლი წერეთელი. მალევე ჩემს სახლში (ჭავჭავაძის გამზირზე) რეგულარული შეკრებები დავიწყეთ მრგვალ მაგიდასთან (მხედველობაში მაქვს ჩემი პაპის დანატოვარი რეალური ძველი მრგვალი მაგიდა). აქ ვიკრიბებოდით მერაბ კოსტავა, ირაკლი წერეთელი, თედო პაატაშვილი, დათო ტურაშვილი, მამუკა ხანთაძე, თედო ისაკაძე, თენგიზ დიხამინჯია, ვახტანგ ბახტაძე, კოკო გამსახურდია და თქვენი მონამორჩილი; რამდენჯერმე მოვიდა ზვიად გამსახურდიაც. დამსწრეთა წრე თანდათანობით ფართოვდებოდა. ძალზედ საინტერესო დისკუსიები წარიმართა მერაბ მამარდაშვილის მონაწილეობითაც.
ცხადია, ასეთი შეკრებები მხოლოდ ჩემს სახლში არ იმართებოდა. არსებობდა რამდენიმე სხვა კერაც. მალე ამ პროცესებმა მნიშვნელოვანი შედეგი გამოიღო: 1987 წლის დეკემბერში ორმოცდაორმა პირმა დავაფუძნეთ ილია ჭავჭავაძის საზოგადოება. აი, ამ მომენტიდან ეროვნულ-განმათავისუფლებელმა მოძრაობამ დიდი გაქანება და ტემპი აიღო! არაფორმალური საზოგადოების შექმნის ინიციატორები იყვნენ გიორგი ჭანტურია, თამრიკო ჩხეიძე, გურამ მამულია და რაც მთავარია, მერაბ კოსტავა. ზვიად გამსახურდია კი მოცემულ ეტაპზე გარიყული აღმოჩნდა საერთო საქმიდან, ვინაიდან დამფუძნებელთა არცთუ მცირე ნაწილი წინააღმდეგი იყო მასთან ურთიერთობისა. ცხადია, მკითხველს გაუჩნდება კითხვა: რატომ? იმიტომ, რომ ამის მიზეზად ასახელებდნენ მის საყოველთაოდ ცნობილ „მონანიებას”, რომელიც მან საჯაროდ გააკეთა საბჭოთა პერიოდში პატიმრობის დროს. თუმცა ასეთი მოტივაცია სიმართლეს მხოლოდ ნაწილობრივ შეესაბამებოდა: კერძოდ, „მონანიება” მხოლოდ ზოგიერთთათვის იყო რეალური მოტივი, სხვებს სინამდვილეში აღელვებდათ ზვიად გამსახურდიას მკვეთრად გამოხატული ლიდერული ამბიციები და რთული ხასიათი, სხვებიც უბრალოდ უფრთხოდნენ მასთან ურთიერთობას... მაგრამ მერაბ კოსტავა, გიორგი ჭანტურია, ირაკლი წერეთელი და მე აქტიურად მხარს ვუჭერდით და მოვითხოვდით ზვიადის ჩართვას საზოგადოების მუშაობაში.
მიუხედავად ამ შიდა წინააღმდეგობებისა სახეზე იყო დიადი პროცესის დასაწყისი. ჩვენ ახლა რაღაც სხვა სულისკვეთებით ვსუნთქავდით და ირგვლივ ატმოსფეროც რაღაც სხვანაირად სჩანდა დამუხტული! დიახ, ჩემთვის ეს იყო თითქოსდა ხელახლა დაბადება. ვგრძნობდი სერიოზულ ცვლილებებს საკუთარი ფსიქიკის სიღრმეებში; ცხოვრებამ საზრისი შეიძინა. მე ნათლად ვაცნობიერებდი, რომ ვმონაწილეობდი დიდ ისტორიულ პროცესში, რომელსაც თავისი წვლილი შეჰქონდა საბჭოთა ტოტალიტარული იმპერიის მსხვრევასა და საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენაში. განა ეს უმნიშვნელოა? განა ეს არ არის განსაკუთრებული მისია?!
ის, რომ ეროვნულ-განმათავისუფლებელი
ჩუქება
