იძიოტი
ოფიციალურად იდიოტი ვარ. ასე მთვლიან, რადგან თევზის გამომეტყველება მაქვს და პირის აპარატის დეფექტიც სხვათა თვალში მაჩლუნგებს. ამიტომ ფიქრობენ, რომ ტვინიც არ მაქვს. დავიწყებ ლუღლუღს, ვცდილობ ჩემი აზრი გამოვთქვა, როგორც შემიძლია მოკლედ, მაგრამ დასრულებას არავინ მაცდის, ეზარებათ ჩემი ჯიყჯიყის მოსმენა და მაწყვეტინებენ. მე კი, არ ვარ იდიოტი: თავში უამრავი აზრი მიტრიალებს.
ერთ დღესაც, გადავწყვიტე, იმის წერა დამეწყო, რის თქმასაც არავინ მაცდის. პატარა ნოველა დავწერე, „აჯანყებული“ დავარქვი და ერთ-ერთ რედაქციაში მივიტანე. მთელი ერთი კვირა ვმეცადინეობდი, იქ რაც უნდა მეთქვა, ისე, რომ ვერ შეემჩნიათ იდიოტი რომ ვარ:
– გთხოვთ, გამოაქვეყნეთ ფსევდონიმით „ნიკიტა“.
ამის ნაცვლად კი გამომივიდა:
– გწოვთ, გამოათავეთ ფსელდო-ლიფით „ნიკორა“.
რაღა თქმა უნდა, იდიოტი მიწოდეს და დაცვის თანამშრომლის მუჯლუგუნის თანხლებით გამომაცილეს შენობიდან. ერთი ბილეთი მქონდა, წადი თქვენი-მეთქი და თეატრალურ სარდაფში წავედი სპექტაკლზე. უცნობი, უნიჭო მსახიობი ცდილობდა მონოლოგი გულწრფელად წაეკითხა:
„ზურგზე ვგდივარ, ცისფრად მცურავი ღრუბლების ფლოტს ვუყურებ და ლაყუჩებით ვფიქრობ. ნაპირზე დაგდებული თევზივით ვღაფავ სულს, აგერ უკვე ათი წელია... სულს ვფანტავ... მიზეზზე მონოტონური ზიზღით ვფიქრობ, მაგრამ ფიქრები, თითქოს ჯინზე, ღრუბლებივით მანიაკურად ნელა დაცურავენ ჩემში. რაღა დიდ ხანს? ათი წელი მთელი ცხოვრებაა.... საერთოდ, მნიშვნელოვანი მხოლოდ მნიშვნელოვანია და ჩემთვის ასეთი ყოველთვის მიზეზია, რომლის გარეშეც დამდგარ შედეგს ვერ გაშიფრავ. გაუშიფრავი შედეგი – სიურპრიზის ტოლია, გაშიფრული – ცოდნის. ჰოდა, მე მირჩევნია ვიცოდე ხოლმე... ამიტომ, როგორც კი მივხვდი, რომ ლაჩარი ვარ, წამსვე გამიხარდა, რადგან ცოდნად გადაიქცა, მხოლოდ მერე გამიტყდა, რომ ლაჩარი აღმოვჩნდი. ლაჩარი იმიტომ, რომ ყველაფერი ფეხებზე მეკიდა. ფეხებზე კი ყველაფერი იმას ჰკიდია, ვისაც სინამდვილეში არ ჰკიდია და ამიტომაც იკიდებს, რომ ეკიდოს...
ოსს იმიტომ კი არ შევაფურთხე სახეში ათი წლის წინ, რომ საკუთარი ქვეყნის გამო ვაჟკაცურად ვთმობდი სიცოცხლეს – არა! იმიტომ შევაფურთხე, რომ სიცოცხლის დათმობა მინდოდა – ყველაფერი ზუსტადაც რომ ფეხებზე მეკიდა! დილიდან ვერ ვგრძნობდი ვერაფერს... იმ მომენტში, წარსულის კადრები დარბოდნენ ჩემში და გონებას წიხლებით თელავდნენ... „ყველაფერი ვნახე და ვერ გავრკვეულვარ, კარგი ვარ, თუ ცუდი, კაცი ვარ თუ კვერცხი! არ ვიცი, რისთვის დავიბადე. ვერ გავიგე, რაში მდგომარეობს ცხოვრების აზრი, რომ დავემორჩილო და მივყვე დინებას“. აი, რაზე ვფიქრობდი მაგ მომენტში. „ეგრე ძალიან რას მაჭერ მაგ იარაღს, შე კვერცხო, შუბლი დამეჟეჟა... თუ ისვრი, გაისროლე, რაღას წელავ, ტრაკი არ გაქვს, შე სირო?!“ – აი, რატომ მომიგროვდა ფურთხი პირში. მაგრამ სხვამ რა იცის?! იცის მხოლოდ შედეგი, რომ მე ოსს, რომელმაც კედელთან ამაყუდა, იარაღი ჰქონდა შუბლზე მოდებული, დედას მაგინებდა და პირიდან დორბლებს ჰყრიდა – სახეში შევაფურთხე! მახსოვს სხვების მაღლააწეული, შეშინებულხელებიანი გაოგნებული სიფათები...
სხვებმა რა იციან?! მათთვის მთავარია, რომ ოსეთის საზღვართან სიცოცხლეს ვთმობდი და ამიტომ – ვაჟკაცი და გმირი ვარ! გინდ დაიჯერეთ, გინდ არა – ოსმა გაოცებით შემომხედა და გადამეხვია! თვით მტერიც კი მოტყუვდა. თუ, ძალაუნებურად მოვატყუე?... მოკლედ, ვაჟკაცი და კაცური კაციაო, ზურგსუკან ამბობენ და თუ არ ამბობენ, ფიქრობენ და ამ სიტყვებით გამოტენილი თვალებით შემომხედავენ ხოლმე. მეზიზღება ეს ფარსი. ფარსი, რომელიც მე დავდგი გულწრფელად, სრულიად შემთხვევით!
მას მერე, თითქმის ყოველ წამს, ყოველ ცისმარე დილას თავს ვიმართლებ საკუთარ თავთან... სიცოცხლე ამიმჟავდა, სული ყარს და გულს მირევს. აბაროტს მაძლევს, რომ ვაჟკაცის სახელი მაქვს. სინდისი წელზე მოხვეული ბაწარივით ცინიკურად მექაჩება თავისუფლების მოედნისკენ, რომ რაიმეზე ავძვრე, ხელში რუპორი დავიკავო და თავისუფლადვე ვიყვირო:
„ხალხო! მე ფეხებზე მეკიდა იმ წუთას ოსების საზღვარი ჩვენს ტერიტორიაზე! სამშობლოც სირზე მეკიდა და საკუთარი თავიც! არა ვარ გმირი, არა! ერთი ლუზერი, ნარკომანი, ლაჩარი და გამოსირებული ტიპი ვარ, რომელმაც სულ შემთხვევით, ხუთი წლის წინ გალის პლანის კაიფში, ოსს სახეში შეაფურთხა! მეზიზღებით! მეზიზღებით, რომ გულწრფელად მცემთ ყალბ პატივს“.
თავისუფლების მოედანზე თავისუფლებას რომ არ გავყვირი – ჩემი თავი უფრო უფრო მეზიზღება! იმიტომ, რომ ლაჩარივით მეშინია! მეშინია, რომ მარტო დავრჩები. ხო! მეზიზღება, რომ პატივს მცემენ და მეშინია, რომ მარტო დავრჩები! საკუთარი თავისგან კმაყოფილმა და სინდისისგან თავისუფლებით გამძღარმა, სად ვიცხოვრო?! სად?! აქ აღარ დამედგომება და... ვინ მაპატიებს ათწლიან ტყუილს? თანაც, ხომ ვიცი, ეს თავისუფლება ისევ გამლახავს, გამხლართავს და საკუთარ თავში გამფანტავს, ისევ ფლეგმასა და პოხუისტს გამხდის და რაიმე გმირობას ჩამადენინებს... და ყველაფერი ისევ თავიდან დაიწყება!... ერთადერთი რაც
ჩუქება
