გაგრა ოდესმე აუცილებლად გაეცინებათ ადამიანებზე.
ისევე, როგორც ჩვენ გვეღიმება წინაპრად მაიმუნის წარმოდგენაზე.
ახლა რომ კიბოთი იხოცებიან, ოდესმე ესეც გააოცებთ, სამსახურში ფეხით რომ დავდიოდით, ესეც გააკვირვებთ.
ზამთარში რომ გვციოდა და ცხელი წვნიანი გვსიამოვნებდა, ამის გააზრებაც გაუჭირდებათ.
ის დროც ხომ იყო, სანამ სახლების აშენებას მოვიფიქრებდით, გამოქვაბულებში რომ ვცხოვრობდით და მტაცებლები გვემტერებოდნენ. მერე თვითონვე ვიქეცით ერთმანეთის მტრებად. არსაიდან გაჩნდნენ უხილავი მტრები.
ევოლუციას ხომ საუკუნეები დასჭირდა კაცობრიობის აქამდე მოსაყვანად. ჩვენც აუცილებლად ვიქნებით ისტორიის ნაწილი ამ გარეგნობით, ინტელექტით, ცხოვრების წესით, მერე ეჭვს რომ გამოიწვევს, რანაირადო. თუმცა ამ კითხვას ასე ალბათ აღარავინ დასვამს, მოპასუხესაც და კითხვის დამსმელსაც აღარავინ დაუჯერებს.
ალბათ მტკივნეულია, შენი შვილთაშვილი, მისი შვილიშვილი, შვილთაშვილის შვილიშვილი რაღაც საგანს რომ ემსგავსება. შენი გენეტიკური კოდის მოდიფიკაცია მზის სისტემის ცირკულაციის პარალელურად შეუქცევადი რომ იქნება. ვერცერთი რესურსი რომ ვერ გასწვდება იმის წარმოდგენას, როგორი მომავალი ელის ადამიანს. როგორი იქნება მისი სამყარო.
საჭმელი ალბათ უცნაური ფერის ღილაკი იქნება. გემოებს ფერით, ან რაიმე ისეთით მივხვდებით, რომელზეც ჯერ წარმოდგენა არ გვაქვს.
სიყვარულსა და ტკივილს სენსორების გააქტიურებით ვიგრძნობთ.
ადამიანის აგებულება ახლო მომავლისა თუ უშორესი წარსულისგან რადიკალურად განსხვავებული იქნება.
არ იარსებებს დაავადებები, დღესასწაულები, იმედგაცრუებები, ტანჯვა, ღალატი და შვილმკვდარი დედები. არავინ აღფრთოვანდება და დილით ადრე გაღვიძების სევდაც აღარ იქნება. არავინ მოკვდება და არავინ დაიბადება, რადგან სული იქნება ხელოვნური ინტელექტის ციფრული შთამომავალი. შეიძლება სულაც რაღაც სხვა, ფანტაზიისთვის მიუღწეველი.
არ იარსებებს დამნაშავე და დანაშაული.
სიცოცხლის გამართლება და ლოგიკური გაგრძელება ხომ ჩვენი ამბიციების ნაწილია. ახალი აღმოჩენები, ტექნოლოგიური კულმინაციები და მეცნიერული აპოკალიფსები დოღს დაემსგავსა, რომლის საზღვრებიც რბოლას შეეწირა. რა უნდა ვქნათ? რას იზამენ ისინი?
მე ჯერ კიდევ ადამიანი მქვია და ფიქრის უნარიც ჩემი ერთგვარი პრიორიტეტია. რა კარგია, რომ ამით არ ვარ გამორჩეული – ამ სამყაროში მილიარდობით ჩემნაირია. როგორ გადავრჩი? ან ისინი როგორ გადარჩნენ?
სანამ დედის წიაღში ვცხოვრობდი, მხოლოდ ფილტვების გახსნა და დახურვა მევალებოდა. სამყარო მზად დამხვდა უარყოფისთვის და სამუდამოდ შემაძულა სახლი, სადაც ცხრა თვეს ვსუნთქავდი – ის კედლები, რომელთა გავლითაც შუქი ვიხილე. აი, მიდიხარ ამ შუქისკენ, მაგრამ თავი უკან გრჩება და გძულს. ამ სიძულვილს არ აქვს ალტერნატივა, რადგან უკვე დაიბადე.
თქვენ იცით, რამდენი ხნის სიცოცხლე დაგრჩათ?
მე ვიცი.
ვერ ვიტყვი, რომ ჩემი ამბის მოსმენა აუცილებელია, ან მასში ბევრ საერთოს იპოვით, აღგაფრთოვანებთ ან მოლოდინს გაგიცრუებთ.
საერთოდ ვერაფერს გეტყვით გარდა იმისა, რომ, უბრალოდ, გადავწყვიტე, თქვენთან ჩემს ცხოვრებაზე მელაპარაკა.
გიამბობთ, თუ რას ვგრძნობ, როცა მომავალზე ვლაპარაკობ, რადგან ის სასტიკად არადამაჯერებლად და არასასურველად გამოიყურება.
იქნებ მერე თქვენც მოგინდეთ ფიქრების გაზიარება ერთმანეთისთვის, ჩემთვის, სხვისთვის და ამ ამბის გამომზეურებაც აღარ იყოს უმნიშვნელო.
დიახ, ვიცი, რომ ყველას გვაქვს ლაპარაკის უფლება ისე, როგორც შეგვიძლია, მაგრამ ამას ხშირად არ ვაკეთებთ.
ხანდახან მცირე ბიძგი გვჭირდება და ის, რაც წლების განმავლობაში მიძინებული, მიმქრალი და წარსულში მიკარგულია, უეცარი წნევით იწყებს გამოცოცხლებას, ზედაპირზე ამოტივტივებას. მერე ცუნამივით მოგასკდება. მოსვენებას დაგაკარგვინებს და ერთადერთი ხსნა მისი ჰაერზე გამოშვებაა.
***
ჩემი სახლი გაგრაში, ზღვიდან სამი წუთის სავალზე იყო. ერთი მთავარი ქუჩა გვყოფდა. ზღვის ხმა და ქარის მოტანილი სურნელი განსაზღვრავდა ჩემს ყოფას. ისეთი მაგიური განცდაა, როცა შავი ზღვა შენი კარის მეზობელია...
დრო გადის, ადამიანები მიდიან, მოდიან, იცვლება გარემოება, მაგრამ ზღვა მუდამ ერთგულია... ის სულ იქაა და გელოდება ხელგაშლილი, ხმაურიანი და მძვინვარე, ალერსიანი და მშობლიური, ბებიასავით, დედასავით, სახლის ჭიშკარივით, კარივით, იმ საძინებლივით, სადაც უდარდელი ბავშვობა გაატარე. ხანაც ისეთი მშვიდია, საეჭვოდ მშვიდი, რომ დიდხანს უყურებ, რათა გამოიცნო, მიხვდე, სხვასავით მანაც ხომ არ გიღალატა და დრო ხომ არ დადგა, ზურგი აქციო; დარწმუნდე, რომ მუდმივი არაფერია და თავაწეული შეუერთდე რეალობას. არაფერი რომ აღარ გამოგეპაროს და მიწაზე მყარად იარო.
ჩვენ, ადამიანებს ერთი თვისება გვაქვს: იმის მიუხედავად, ძლიერები ვართ თუ სუსტები, დამოუკიდებლები თუ დამოკიდებულები, მიტოვებულები თუ მოპოვებულები, წარმატებულები თუ შეუმდგარნი, სულ რაღაცის იმედად ვართ. დაუსრულებლად შეგვიძლია ველოდოთ მას გულის სიღრმეში, ჩუმად, რადგან ამაზე ხმამაღლა ლაპარაკიც სისუსტეა.
ახლა, როცა ვიხსენებ მას და ვიაზრებ მის სამუდამო დაკარგვას, ვხვდები, როგორ ვცდებოდი მაშინ, როცა დავუშვი და ეჭვი შემეპარა მის ერთგულებაში.
1992 წლის ზაფხული იყო, აგვისტო, პაპანაქება. ნათესავები გვსტუმრობდნენ. ზღვიდან დაბრუნებულებს საშინლად გვშიოდა. მაგნიტოფონი ეზოში გამოვიტანეთ და ჩავრთეთ. ბებომ