ათი ღამის სიზმრები
ღამე პირველი
სიზმარი ვნახე.
სასთუმალთან ვიჯექი და ხელები გულზე მქონდა დაკრეფილი.
ქალი გულაღმა იწვა. ვკვდებიო, ხმადაბლა წარმოთქვა. თავი სასთუმალზე ედო, ლამაზად გადაფენილ გრძელ თმაში ჩამალულიყო მისი ნაზად მომრგვალებული, მშვენიერი სახის ოვალი. სახე გვერდით მოებრუნებინა. თეთრ ღაწვებზე ალმური მოსდებოდა. ბაგეები მეწამული ჰქონდა. მართლაც არ ჰგავდა მომაკვდავს.
- ვკვდები, - ისევ თქვა ხმადაბლა და გარკვევით.
მე ვერაფრით ვიჯერებდი, რომ ნამდვილად კვდებოდა.
- რაო? ნუთუ უნდა მოკვდე? - ვკითხე და კარგად დავაკვირდი.
მან ფართოდ გაახილა თვალები და, ვკვდებიო, გაიმეორა. დიდი, წყლიანი თვალები ჰქონდა, გრძელი წამწამებით შემოჯარული. საოცარი სიშავე ჩამდგარიყო მის თვალებში. შავი გუგების სიღრმეში ჩემი სილუეტი ირეკლებოდა. გამჭოლი მზერა ჰქონდა. ვუცქერდი მისი თვალების ელვარებას და ვფიქრობდი, ნუთუ შეიძლება ასე უბრალოდ მოკვდეს-მეთქი.
სახე სასთუმალთან ახლოს მივიტანე და ალერსიანი ხმით ვუთხარი, არ მოკვდები, კარგად იქნები-მეთქი.
თითქოს გამოფხიზლდაო, ფართოდ გაახილა შავი თვალები და ხმადაბლა მიპასუხა:
- არადა, ვკვდები. რა გაეწყობა…
- მხედავ? ხედავ ჩემს სახეს? - ჩავეკითხე დაჟინებით.- გხედავ? აბა, კარგად დამაკვირდი. განა ვერ ამ ამჩნევ შენს ანარეკლს ამ თვალებში? - შემომცინა გულღიად.
მე დავდუმდი. სახე სასთუმალს მოვაშორე. ხელები ისევ გულზე მქონდა დაკრეფილი და ვფიქრობდი, განა შეიძლება, აი, ასე, ამგვარად მოკვდეს-მეთქი.
ცოტა ხნის შემდეგ ქალმა მითხრა:
- გთხოვ, რომ მოვკვდები, მიწაში დამმარხე. საფლავი დიდი მარგალიტის ნიჟარით გათხარე. საფლავის ქვად ციდან ჩამოვარდნილი ვარსკვლავის ნატეხი გამოიყენე. ძალიან გთხოვ, საფლავთან დამელოდე. შენ სანახავად დავბრუნდები.
- როდის უნდა დაბრუნდე ჩემ სანახავად? - ვკითხე მე.
- მზე ხომ ამოვა? მერე ხომ ჩავა? მერე ისევ ამოვა და, ალბათ, ისევ ჩავა. და, აი, ასე, ალისფერი მზე დაუსრულებლად ამოვა აღმოსავლეთიდან და დასავლეთით ჩაესვენება. ჰოდა, ერთხელაც მე მოვალ შენთან. ხომ დამიცდი?
მე გავჩუმდი და თავი დავუქნიე. მან ერთი წამით ხმას აუწია:
- უნდა გთხოვო, რომ ასი წელი დამელოდო, - მის ხმაში დიდი გაბედულება და თავგანწირვა იგრძნობოდა, - ასი წელი ჩემს საფლავთან იჯექი და მელოდე. ნამდვილად მოვალ.
ვუპასუხე, რომ დაველოდებოდი. ამის თქმა იყო და, შავი გუგების სიღრმეში არეკლილი ჩემი გამოსახულება ნელ-ნელა დაიშალა, ზუსტად ისე, წყლის ზედაპირზე დაცემულ ჩრდილს რომ შეარხევს და გაფანტავს ხოლმე მდორე დინება. ქალმა თვალები დახუჭა. გრძელი წამწამებიდან ღაწვებზე ცრემლები ჩამოუგორდა. ის უკვე მკვდარი იყო.
მე ბაღში ჩავედი და მარგალიტის ნიჟარით საფლავის გათხრა დავიწყე. დიდი ნიჟარა იყო, გლუვი და ბასრი კიდეებით. მიწას რომ ვთხრიდი, ნიჟარას მთვარის შუქი ეცემოდა და ციმციმებდა. ნოტიო მიწის სუნი დადგა. საფლავი მალე გავთხარე, ქალი შიგ ჩავასვენე და ზემოდან რბილი მიწა გადავაყარე. მიწას რომ ვაყრიდი, მარგალიტის ნიჟარა ისევ მთვარის სხივებმა გაანათა. მერე ჩამოვარდნილი ვარსკვლავის ნატეხი მოვიტანე და მსუბუქად ჩავარჭვე მიწაში. ნატეხი მრგვალი იყო. გავიფიქრე, ზეციდან ჩამოვარდნისას, როგორც ჩანს, გრძელი გზა გამოიარა და, ალბათ, კუთხეები ასე მაშინ დაუგლუვდა-მეთქი. ხელში რომ მეჭირა და მიწაში ვასობდი, გულსა და ხელებს მითბობდა.
იქვე ხავსზე დავჯექი. გავიფიქრე, ასე ასი წელიწადი მომიწევს ლოდინი-მეთქი. გულხელი დავიკრიფე და საფლავის ქვას დავაცქერდი. ამასობაში, როგორც ქალმა თქვა, აღმოსავლეთიდან მზე ამოვიდა. დიდი, წითელი მზე იყო და ზუსტად ისე, როგორც ქალმა მითხრა, დასავლეთით ჩაესვენა. რომ ჩადიოდა, მაშინაც კი წითელი იყო. ეს ერთი-მეთქი და ათვლა დავიწყე.
ცოტა ხნის შემდეგ ცეცხლისფერი მზე ისევ ნელა ამოიწვერა და კვლავ უხმოდ ჩაიძირა. ეს მეორე-მეთქი, დავითვალე.
ვითვლიდი და ვითვლიდი. აღარც კი მახსოვს, მეწამული მზე რამდენჯერ ვიხილე. უსასრულოდ ვითვლიდი. წითელი მზეც ჩემ თავზემოთ კვლავ ამოდიოდა და ჩადიოდა, მაგრამ ასი წელიწადი არ გადიოდა. ხავსმოდებულ საფლავის ქვას ვუმზერდი და ვფიქრობდი, ალბათ, ქალმა მომატყუა-მეთქი.
ერთხელაც, უეცრად, საფლავიდან მწვანე ყლორტი ამოიზარდა და ირიბად ჩემკენ გამოიწია. ყლორტი თვალის დახამხამებაში გაიზარდა და ჩემს მკერდთან გაჩერდა. ამის გააზრებაც ვერ მოვასწარი, რომ მთრთოლვარე ყლორტის წვერზე ყელი მოიღერა მოგრძო კვირტმა და უცებ გაშალა ფაფუკი ფურცლები. თეთრი შროშანი იყო. მისი სურნელება თითქოს ძვალ-რბილში ატანდა. მერე საიდანღაც წვეთი ჩამოვარდა და ყვავილზე დაეცა. ყვავილმა სიმძიმისგან რხევა დაიწყო. მე თავი წინ გადავწიე და ცივი წვეთებით დანამულ ყვავილის ფურცლებს ვეამბორე. შროშანს სახე რომ მოვაშორე, უნებურად ზეცას ავხედე. იქ ცისკრის ვარსკვლავი კიაფობდა.
აი, ასი წელიწადიც გასულა-მეთქი, გავიფიქრე.
ღამე მეორე
სიზმარი ვნახე.
მე სწრაფად გამოვედი ტაძრის წინამძღვრის ოთახიდან და დერეფნის გაყოლებაზე მდებარე ჩემს სენაკში დავბრუნდი. სენაკში მქრქალი შუქით
ჩუქება
