წინასიტყვაობა დრო ფილტრის ქაღალდს ჰგავს. რასაც ის ფილტრში ატარებს, ჩვენ, უმეტესწილად, თავისთავად და ჩვეულებრივ მოვლენად მიგვაჩნია. ავად გახდომისას, გვესმის წამლის მიღების საჭიროება, თუმცა, იშვიათად ვფლობთ ინფორმაციას თუ ვისი გამოგონილია ეს წამალი; არც ადამიანის სიცოცხლის მხსნელი, სასწაულებრივი ქირურგიული ოპერაციის შემქმნელის შესახებ ვიცით ხოლმე რაიმე. მას შემდეგ, რაც თუ იოუიოუ ფიზიოლოგიისა და მედიცინის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატი გახდა, ჩინური ტრადიციული მედიცინა მსოფლიო არენაზე გამოვიდა, და აკადემიკოსთა შერჩევის სისტემაც, მყისვე საზოგადოების ყურადღების ცენტრში მოექცა.
ათწლეულების მანძილზე, მთელი ჩვენი საზოგადოება უგულებელყოფდა ჩინეთის მეცნიერებათა აკადემიას (სამედიცინო სფეროში) და ჩინეთის საინჟინრო აკადემიის აკადემიკოსებს. დიდი ხნის განმავლობაში, ძველი ინტელიგენციის ამ ფენის (რომელთა დასახასიათებლად უდავოდ შეგვიძლია გამოვიყენოთ სიტყვები: „პატრიოტიზმი” და „განსაკუთრებულობა”) მიერ მიღწეული დიდი წარმატებების უგულებელყოფა, ჩინეთისთვის და მსოფლიოსთვისაც უდიდესი დანაკლისია – ჩვენ რომ მეცნიერთა განვითარებისთვის შესაბამისი გარემო და მსოფლიოსთვის ჩინელი მეცნიერების მიღწევების წარდგენისა და გავრცელების მექანიზმები გვქონოდა, კონტინენტური ჩინეთი, ფიზიოლოგიისა და მედიცინის დარგში, ნობელის პრემიას XXI საუკუნემდე ნამდვილად მოიპოვებდა.
ეს არის პირდაპირი განცდა, ბრაზი, რომელიც ჯგუფის ხელმძღვანელობისას და „ორი აკადემიის” საპატიო აკადემიკოსთა ისტორიების მოსმენისას, ორი წელზე მეტი ხნის განმავლობაში მახრჩობდა.
2002 წელს, ჩინეთის სამედიცინო წრეებიდან, „ორი აკადემიის” სულ 40 წევრიღა იყო ცოცხალი. ჩვენ რიგრიგობით დავუკავშირდით და ვეწვიეთ 37 მათგანს. მათი ასაკი 60-დან 90-ზე მეტ წლამდე მერყეობდა. აღმოვაჩინეთ, რომ მათ ორი თვისება აერთიანებდათ:
პირველი, ისინი ერთხმად პატრიოტები არიან. ჩინეთის მეცნიერებათა აკადემიის პირველი შემადგენლობის აკადემიკოსის, ჩინეთის გულმკერდისა და გულ-სისხლძარღვთა ქირურგიული განყოფილების ფუძემდებლის, უ ინგქაის მსგავსად, რომელიც ანტიიაპონური ომის დაწყებისას, ამერიკის შეერთებულ შტატებში ერთ-ერთი დიდი საავადმყოფოს ქირურგიული განყოფილების ხელმძღვანელი გახლდათ. მან დაუყოვნებლივ მიატოვა „პატივი და დიდება”, არ შეუშინდა საფრთხეს და საკმაოდ რთული გზით დაბრუნდა სამშობლოში. ჯერ საბრძოლო მასალებით სავსე გემით ჩავიდა კეთილი იმედის კონცხზე, გადაიარა ფაშისტების მიერ ოკეანეში ღრმად ჩამალული წყალქვეშა ნავების თავდაცვითი ხაზი, ჩააღწია ინდოეთამდე, საიდანაც სამხედრო თვითმფრინავით, „სასიკვდილო რეისით”გადაუფრინა ჰიმალაის და ჩავიდა ჩუნგცინგში. გამგზავრებამდე, ამერიკული საავადმყოფოს ხელმძღვანელი ყველანაირად ცდილობდა გადაეფიქრებინებინა წასვლა: „დარჩი და ჩვენ გუნდს შემოუერთდი, ჩინეთი და ამერიკა ხომ მოკავშირე ქვეყნები არიან!” თუმცა უ ინგქაიმ მიუგო: „ჩინეთის ანტიიაპონური ომი ბევრად დაუდნობელია და ჩემი სამშობლო იქ არის!”
ინტერვიუს დროს, ექიმი ძალიან ცოტას საუბრობდა ჩუნგცინგში ისეთ გამოჩენილ პიროვნებათა მკურნალობის შესახებ, როგორებიც იყვნენ: ჩან კაიში, სუნგ ძძივენი, ძირითადად მოგვითხრობდა, როგორ კურნავდა დაჭრილ მებრძოლებსა და მშვიდობიან მოქალაქეებს. 92 წლის ასაკში, აკადემიკოსი უ ისევ აგრძელებს კვირაში ორჯერ, საავადმყოფოში რიგით ამბულატორიულ მიღებას. აღსანიშნავია, რომ მას მსოფლიოში პირველად 30-ზე მეტი ქირურგიული ოპერაცია აქვს ჩატარებული. ის გახლავთ „აკადემიკოსი, რომლის წინაშეც ყველა აკადემიკოსი ქედს იხრის.”
რაც შეეხება აკადემიკოსთა მეორე ჯგუფს, რომელშიც იყვნენ ჭოუ თუნგხუი, ვანგ შშიჭენი, სსუე შეფუ, ლიანგ ჯჯიცცუენი, უ ძიეფინი და სხვები, თითოეულ მათგანს, დაახლოებით ოცი წლის ასაკში, მოპოვებული ჰქონდა დოქტორის ხარისხი ა.შ.შ.-ში და მაღალანაზღაურებად კვლევით სამუშაოებში იყო ჩართული. 1949 წელს მათ ერთობლივად მისწერეს ა.შ.შ-ის პრეზიდენტს, ეიზენჰაუერს და დაჟინებით ითხოვდნენ ჩინეთში დაბრუნებას. თუმცა, ვინაიდან ბევრი მათგანი კვლევით სამუშაოებს ბირთვული მედიცინის და მეცნიერების სხვა მოწინავე დარგებში აწარმოებდა, მათი სამშობლოში დაბრუნება მხოლოდ XX საუკუნის 50-იან წლებში, კორეის ომის დროს, ჭოუ ენლაის შუამდგომლობით, ამერიკელი სამხედრო ტყვეების სანაცვლოდ მოხერხდა.
აკადემიკოსთა მესამე ჯგუფი – უ მინი, ლიუ ძინგთაო, პა დენიენი, უი დეცცუენი, ჭუ სიაოტუნგი და სხვები, XX საუკუნის 50 წლების შემდეგ საზღვარგარეთ ან სწავლობდნენ ან დიდი ხნის განმავლობაში კვლევით სამუშაოებში იყვნენ ჩართულნი.
მეორე, რაც ამ ადამიანებს აერთიანებდათ, იყო „ორაგულის მსგავსი” შეუპოვარი ლტოლვა სამშობლოში დაბრუნების მიმართ. ორაგულს ძალიან კარგი ალღო აქვს, 8 მილიონ ლიტრ ზღვის წყალში გამოარჩევს მშობლიური წყლის გემოს და მაშინვე იწყებს მდინარის საწინააღმდეგო მიმართულებით მიგრაციას. მოგზაურობს საკუთარი სიცოცხლის რისკის ფასად – ათასი ორაგულიდან მხოლოდ ოთხი თუ ახერხებს შინ წარმატებით დაბრუნებას. მათი დედამდინარეში დაბრუნების მიზანი ქვირითობა და გამრავლებაა. მეცნიერების სამშობლოში დაბრუნების მიმართ შეუპოვარი ლტოლვის მიზანიც სხვა არაფერია, თუ არა სამშობლოსა და თანამემამულეებისთვის სამსახურის გაწევა და ცხოვრების მიძღვნა.
მე წილად მხვდა პატივი დავახლოებოდი აკადემიკოსთა ამ დიად ჯგუფს და, საერთაშორისო ზეპირ ისტორიათა ასოციაციის ინტერვიუს რეგულაციების შესაბამისად, გავცნობოდი მათ ცხოვრებას. ჩვენი მუშაობის მიზანი მეცნიერების მოღვაწეობის, მათი სამეცნიერო-კვლევითი მიღწევების ბიოგრაფიულად ასახვა, სამეცნიერო სულისკვეთებისა და მორალური ღირებულებების განდიდება გახლდათ.
მსურს, უღრმესი მადლობა გადავუხადო ჩემს
ჩუქება
