პარიზისა და ლონდონის ფსკერზე

I ოქროს მამლის ქუჩა, პარიზი, დილის შვიდი საათი. ქუჩიდან ბრაზიანი ყვირილი ისმის. მადამ მონსი, პატარა სასტუმროს მეპატრონე, ტროტუარზე გამოვიდა და მესამე სართულზე მცხოვრებ მდგმურს ეჩხუბება ქვევიდან. შიშველ ფეხებზე ხის საბოები აცვია, გაშლილი ჭაღარა თმა ტალღებად აყრია მხრებზე.
მადამ მონსი: „უნამუსო ბოზო! რამდენჯერ გითხარი, ტარაკნები შპალერზე არ მიაჭყლიტო-მეთქი?! ეს სასტუმრო შენი სახლი ხომ არ გგონია? არ გეკადრება, რომ სხვებივით ადგე და ფანჯრიდან გადმოყარო? ტუტუცი ესა!“
ქალი მესამე სართულიდან: „მიდი რა, შე ბებერო ძროხა!“
ამ დუეტს მალე მრავალხმიანი გუნდი შეუერთდა. ქუჩის ორივე მხარეს ყველა ფანჯარა ღია იყო და მეზობლები აქტიურად ცდილობდნენ ჩხუბში ჩართვას. ყაყანი მხოლოდ ათი წუთის შემდეგ შეწყდა, როცა ქუჩაზე ცხენოსანთა რაზმმა ჩამოიარა და ყველა გაჩუმდა, მათთვის რომ შეეხედათ.
ამ სცენის აღწერით შევეცადე, ცოტათი მაინც გადმომეცა ოქროს მამლის ქუჩის ატმოსფერო. ცხადია, აქ მხოლოდ ჩხუბები არ იმართებოდა, მაგრამ დილა არ ჩაივლიდა ისე, რომ ერთი ასეთი ხმამაღალი შელაპარაკება არ მომხდარიყო. მობინადრეების კამათი, ქუჩის გამყიდველთა შორეული შეძახილები, გუნდ-გუნდად მორბენალი ბავშვების ჟივილ-ხივილი, ღამით კი ხმამაღალი სიმღერა და ქვაფენილზე ნაგვის ურიკის ბორბლების რაკარუკი - ასეთი ბგერებით იყო სავსე აქაურობა.
ქუჩა ძალიან ვიწრო იყო - მჭიდროდ ჩალაგებული მაღალი, ერთმანეთისკენ უცნაურად გადახრილი სახლები, თითქოს დაცემის მომენტში რომ გაყინულიყვნენ. ყველა ეს სახლი სასტუმრო იყო, ჭერამდე გაძეძგილი მდგმურებით, ძირითადად პოლონელებით, არაბებითა და იტალიელებით. პირველ სართულზე ყველა სახლში პაწაწინა ბისტრო მუშაობდა, სადაც შეგეძლოთ კარგად გამომთვრალიყავით ერთი შილინგის ადგილობრივი ეკვივალენტით. შაბათობით კვარტალის მოსახლეობის მამრობითი ნაწილის მესამედი თვრებოდა და ყოველ ნაბიჯზე შეხვდებოდით ქალების გამო გაჩაღებულ ჩხუბს. ყველაზე იაფ სასტუმროებში მცხოვრები არაბი მუშები დაუღალავად ცდილობდნენ ერთმანეთში სიმართლის გარკვევას, რისთვისაც ხშირად სკამებს, ზოგჯერ კი რევოლვერებსაც იყენებდნენ. ღამღამობით ამ ქუჩაზე პოლიციელები მხოლოდ ორ-ორად თუ გაივლიდნენ. ოქროს მამლის ქუჩა საკმაოდ ხმაურიანი ადგილი იყო, თუმცა, ამ ხმაურისა და ჭუჭყის შუაგულში სხვებთან ერთად ცხოვრობდნენ რესპექტაბელური მაღაზიების, საცხობების, სამრეცხაოებისა და მსგავსი დაწესებულებების მფლობელები, რომლებიც მშვიდად და ჩუმად ცდილობდნენ, თავიანთი მოკრძალებული ქონება გაეზარდათ. ეს იყო ნათელი მაგალითი იმისა, რასაც „პარიზულ ჯურღმულებს“ უწოდებენ.
ჩემს სასტუმროს „სამი ბეღურა“ ერქვა. ეს იყო საკმაოდ შელანძღული, ხის ტიხრებით ორმოც ოთახად დაყოფილი ხუთსართულიანი სორო. პაწაწინა ოთახებში სიბინძურე გაბატონებულიყო, რადგან სასტუმროს დამლაგებელი არ ჰყავდა, ხოლო მადამ ფ., მფლობელი, იატაკის მოგვა-მორეცხვით თავს არ იწუხებდა. ასანთის ღერის სისქის კედლები ბზარების დასამალად ვარდისფერი ქაღალდის მრავალი ფენით დაეფარათ. ქაღალდი ალაგ-ალაგ ამძვრალიყო და ურიცხვი ტარაკნის ბინად ქცეულიყო. დღისით ეს მწერები მწკრივ-მწკრივად, უწყვეტ კოლონებად მიაბიჯებდნენ ჭერთან ახლოს, ღამით კი, საშინლად მოშიებულები, საჭმლის საპოვნელად ქვემოთ ჩამოდიოდნენ, ამიტომ მდგმურებს რამდენიმე საათში ერთხელ ადგომა უწევდათ დაუპატიჟებელი სტუმრების დასახოცად. ზოგჯერ ხოცვა საკმარისი აღარ იყო, ამიტომ გოგირდი უნდა დაგეწვათ და მწერების ჯარი მეზობელი ოთახისკენ მიგემართათ. ცხადია, მეზობელიც ასევე გიპასუხებდათ, გოგირდს წვავდა და მწერების დელეგაციას ისევ უკან გიბრუნებდათ. ბინძური ადგილი იყო, მაგრამ შინაურული ატმოსფერო სუფევდა, მადამ ფ. და მისი ქმარი კი საკმაოდ კარგი ადამიანები იყვნენ. ოთახის ქირა კვირაში ოცდაათიდან ორმოც ფრანკამდე მერყეობდა.
მდგმურები მალ-მალე იცვლებოდნენ. ძირითადად უცხოელები იყვნენ, ყოველგვარი ბარგის გარეშე, ერთი კვირით რჩებოდნენ და მერე ქრებოდნენ ისევ. აქ ყველანაირი ხელობის ადამიანს ნახავდით - მეწაღეებს, კალატოზებს, ქვისმთლელებს, შავ მუშებს, სტუდენტებს, მეძავებს, მეძველმანეებს.
ზოგი წარმოუდგენლად ღარიბი იყო. სხვენის ერთ-ერთ ოთახში ცხოვრობდა ბულგარელი სტუდენტი, რომელიც ამერიკული ბაზრისთვის მოდურ ფეხსაცმელს კერავდა. დილის ექვსიდან თორმეტამდე თავის საწოლზე იჯდა და მუშაობდა, ათამდე ფეხსაცმელს დაამზადებდა, რაშიც ოცდათხუთმეტ ფრანკს უხდიდნენ, შემდეგ კი სორბონაში მიდიოდა ლექციებზე. ის ღვთისმსახურებას სწავლობდა და იატაკი, ტყავის ნაგლეჯებთან ერთად, თეოლოგიური წიგნებით ჰქონდა მოფენილი.
მეორე ოთახში რუსი დედა-შვილი ცხოვრობდა. დედა დღეში თექვსმეტ საათს წინდებს კემსავდა, თითოს 25 სანტიმად, მისი შვილი კი, თავს მხატვარს რომ უწოდებდა, კოხტად გამოპრანჭული, მონპარნასის კაფეებში ატარებდა დროს. შემდეგ ოთახს ორი მდგმური იყოფდა: დღის მუშა და ღამის მუშა, კიდევ სხვა ოთახში კი ქვრივ მამაკაცს ერთ საწოლში ეძინა თავის ორ ზრდასრულ, ავადმყოფური იერის ქალიშვილთან ერთად.
მეტისმეტად უცნაური ხალხი ცხოვრობდა ჩვენს სასტუმროში. პარიზის ჯურღმულები ასეთი ადამიანების შეკრების ადგილია, მარტოსული ადამიანებისა, რომლებმაც ცხოვრების გიჟურ მსვლელობას ვერ გაუძლეს და ხელი აიღეს ყველანაირ მცდელობაზე, ნორმალურებად დარჩენილიყვნენ. სიღარიბე მათ ქცევის მიღებული სტანდარტებისგან ათავისუფლებს, ზუსტად ისე, როგორც ფული ათავისუფლებს ადამიანს შრომისგან.
ზოგ მდგმურს ისეთი უცნაური ცხოვრება ჰქონდა, აღწერაც