ფირალობის სახელით ცნობილმა მოძრაობამ XIX საუკუნის მეორე ნახევრის ბოლოს გურიაში ვულკანივით ამოხეთქა. ფირალობის ასპარეზზე გამოჩენა უმეტესწილად სოციალურ-პოლიტიკურმა კატაკლიზმებმა განაპირობა - რუსეთის მიერ საქართველოს ანექსიამ და მისმა შედეგებმა, სახალხო აჯანყებებმა, საგლეხო რეფორმამ, რუსეთ-თურქეთის ომმა ბევრ ადამიანს ხელში თოფი ააღებინა. ფირალები იარაღითა და ძალადობით წყვეტდნენ საკუთარ პრობლემებს და თვითონაც ძალადობის მსხვერპლნი ხდებოდნენ. დროთა განმავლობაში ისინი ლამის მითიურ პიროვნებებად იქცნენ, მათზე შექმნილი ლეგენდები, ლექსები და სიმღერები კი ფოლკლორისა და ჩვენი ისტორიის განუყოფელი ნაწილი გახდა. ამ წიგნში დოკუმენტურ წყაროებზე დაყრდნობით დაწვრილებით და საინტერესოდაა გადმოცემული ფირალობის ისტორია და ცნობილი გურული ფირალების თავგადასავალი.