ენ ბრონტე - მეამბოხე კონკია იორკშირიდან მეცხრამეტე საუკუნის პურიტანულ ბრიტანეთში, ღარიბი პასტორის ოჯახში, სამი და ცხოვრობდა. უფრო სწორად - სამი და და ერთი ძმა. მაგრამ ისე მოხდა, რომ ისტორიას მხოლოდ დები შემორჩნენ. დები ბრონტეები... დები ქარიშხლიანი უღელტეხილიდან, იმ დრო-სივრციდან, რომელშიც ქალი უუფლებო იყო და მხოლოდ ოცნება შეეძლო, ოცნება რომანტიკულ სიყვარულზე, ბედნიერ ოჯახზე. მწერლობასა და ლიტერატურულ კარიერაზე კი ოცნებაც აკრძალული ჰქონდათ.
მაგრამ დები ბრონტეები ყველაზე მეამბოხე გოგოები იყვნენ. დედა ადრე დაეღუპათ. მამას, სამრევლო მღვდელს, გოგონებისთვის განათლების მისაცემად, მათი ობოლთა თავშესაფარში მიბარების გარდა, არაფერი შეეძლო, მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავშესაფარში ორი უფროსი ქალიშვილი ჭლექით გარდაეცვალა, დანარჩენები სასწრაფოდ უკან გამოიხმო და ბავშვებიც შინაგანათლებით დაკავდნენ - იორკშირის პროვინციაში, სახლში ისხდნენ, კითხულობდნენ, წერდნენ, ხატავდნენ, პიესებს დგამდნენ, ოცნებობდნენ...
ბრონტეების ისტორია შარლოტათი იწყება. სწორედ შარლოტა ბრონტე იყო, ვინც 14 წლისამ პირველი მინიატურული წიგნი გამოსცა, 30 წლისამ მსოფლიო ბესტსელერი დაწერა, ხოლო 38 წლისა თავის დაუბადებელ შვილთან ერთად გარდაიცვალა. შარლოტა იყო ახალ იდეათა შემოქმედი და დებისთვის ტონის მიმცემი. მან იპოვა ემილის ლექსები, მოეწონა და დას მათი გამოქვეყნებისკენ უბიძგა. ემილი ბრონტე შარლოტას გავლენით წერდა „ქარიშხლიან უღელტეხილს“, რომელმაც პოპულარობა ემილის სიკვდილის შემდეგ მოიპოვა. სწორედ შარლოტა სთხოვდა ენ ბრონტეს, საკუთარი უიღბლო სიყვარულისთვის ებრძოლა და, რაც მთავარია, არ დაეყარა ფარ-ხმალი, დაეწერა რომანი „აგნეს გრეი“, რომელიც ასევე დების სიკვდილის შემდეგ აღიარეს.
შარლოტას იდეა იყო ჟურნალი, რომელსაც სკანდალური სახელი „ახალგაზრდა კაცების ჟურნალი“ უწოდეს და რომლის 15 ნომერი გამოსცეს კიდეც. ეს იყო პირველი ჟურნალი კაცებისთვის, რომელსაც იატაკქვეშ წერდნენ ქალები კონსერვატორული ინგლისის ღრმა პროვინციაში.
შარლოტამ მიიღო ყველაზე რისკიანი და გიჟური გადაწყვეტილება - რადგან ქალის სახელით არავინ უბეჭდავდა, დებს შეეცვალათ სახელები და თავიანთი პირველი წიგნები ძმები ბელების ფსევდონიმით გამოეცათ.
დაბოლოს, შარლოტას აუხდენელი ოცნება იყო, დაეარსებინათ სკოლა-პანსიონი, სადაც ღარიბი ბავშვები ისწავლდნენ, სადაც განათლებას მიიღებდნენ გოგონები, ქალები, რომელთა ხვედრი იქამდე მხოლოდ ოცნება იყო.
შარლოტამ საოცნებო სკოლა-პანსიონი ვერ დააარსა, მაგრამ შვიდი რომანი დაწერა, რომელთა შორის ყველაზე პოპულარული „ჯეინ ეარი“ სწორედ იმდროინდელი პანსიონის აღსაზრდელსა და შემდეგ - აღმზრდელზეა, რომელიც ფიქრობს, რომელიც აზროვნებს, რომელსაც უყვარს და რომელიც საკუთარი სიყვარულისთვის იბრძვის.
შარლოტას რომანში აღწერილი ამბები მისი ცხოვრებიდანაა. წიგნის გმირები არიან პატარა ობოლი გოგონები, რომლებიც ჭლექით სიკვდილისთვის არიან განწირულნი, ხოლო, თუ გადარჩნენ - უსიხარულო და უსიყვარულო ყოფისთვის, მდიდრულ ოჯახებში გუვერნანტებად მსახურებისა და დამცირებისთვის, ან მკაცრ, დახურულ პანსიონებში მუდმივი ტანჯვისთვის; ქალები, რომელთაც არ აქვთ არჩევანის უფლება, არ აქვთ სიყვარულის უფლება; ქალები, რომლებიც მხოლოდ სხვის მიერ დაწერილი კანონების მორჩილნი, მსხვერპლნი და მძევალნი არიან. შარლოტა ბრონტეს „ჯეინ ეარი“, ერთი შეხედვით, შეუხედავ და სევდიან კონკიაზეა, რომელიც მდიდარი მამაკაცის რჩეულად იქცევა. მაგრამ, რეალურად, ეს წიგნი სიყვარულის მანიფესტია, ყველაზე ლამაზი და დამაჯერებელი ლიტერატურული ოცნება ძლიერ და განათლებულ ქალზე, რომელსაც შეუძლია შეცვალოს დრო, შეცვალოს ისტორია და შეცვალოს ქალის ბედისწერა.
დები ბრონტეები ნისლიანი ალბიონის სამი შუქურაა, რომლებსაც მოჰყვნენ სხვა დიდი მწერალი ქალები. ამიტომაა, რომ ინგლისში დღეს ქალი მწერლები გაცილებით დაფასებული არიან და ინგლისურ ლიტერატურაზე დაფიქრებისას სწორედ ეს სახელები გვახსენდება და არა პოეტი რობერტ საუთი, რომელმაც შარლოტა ბრონტეს პირველი წიგნის, „მასწავლებლის“, გამოცემაზე ცივი უარი უთხრა და უარს დიდაქტიკური წერილიც მოაყოლა, რომელშიც ეწერა, რომ „ამ საქმეს ახლავე უნდა შეეშვას, რადგან მწერლობა ქალის საქმე არ არის“.
თეონა დოლენჯაშვილი
მწერალი
ჩუქება
