სიტყვა, როგორც უსასრულო დღესასწაული მასზე ყოველთვის განსაკუთრებული პიეტეტით საუბრობდნენ მეგობრებიც და ნაცნობებიც. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა დათოს ეძახდა და არა დავითს, ამ მიმართვასა თუ დამოკიდებულებაში ფამილარობაზე ან ახლობლობაზე მეტად მისი ხასიათიდან მომდინარე რაღაც ფარული იმპულსი უფრო იგრძნობოდა. და ამას მგონი მაშინვე მივხვდი, როდესაც პირველად დავინახე.
ეს იყო 80-იანი წლების დასაწყისში ლიტერატურის ინსტიტუტის მეორე სართულზე, ფლიგელების გამყოფ კიბის ბაქანთან. ფიზიოგნომისტის მზერა არ სჭირდებოდა იმას, რომ მის გამოხედვაში დაგენახა ინტელექტი და თავისუფალი აზროვნების პრიმატი, რაც მაშინ არცთუ ხშირი შესამჩნევი იყო და ამ მხრივ, ვგონებ, არც დღეს ვართ განებივრებული.
ნიჭიერებით მადლცხებული კაცის აღიარება და დაფასება იგრძნობოდა ნაცნობ-მეგობრების დამოკიდებულებაში, უშუალობაში, პათეტიკაში, რაც შორიდან ბანალურ ფამილარობად მეჩვენებოდა.
გაცნობით გვიან გავიცანი, 90-იანების შუაწლებში, როდესაც მწერალთა გაერთიანება „ოტარიდი“ შეიქმნა მაშინდელი სამწერლო ელიტის მონაწილეობით.
მას შემდეგ ხშირად ვხვდებოდით ერთმანეთს, ძირითადად ლიტერატურული ცხოვრების ფერხულში. ჩემშიც გაჩნდა ის ნაცნობი პიეტეტი, მის მეგობრებს რომ ვამჩნევდი. ოღონდ უმცროსის დისტანციას ვიცავდი. ისიც იცავდა.
სულ ვფიქრობდი, რომ, თუ რამეს დავწერდი მის შესახებ, ძალიან არ მოეწონებოდა. მაინც დავწერე რამდენჯერმე. გავბედე. ჩავუღრმავდი მისი სიტყვის ალქიმიას. ახლოდან დავინახე დავით წერედიანის შემოქმედება. ეს არის აკადემიური სკოლა, რომელშიც საგნებად „ისწავლება“ გემოვნება, სტილი, ესთეტიკური ხედვა, რეფლექსია, ფანტაზია, ვირტუოზობა, უშუალობა, მასშტაბურობა, ინდივიდუალობა და ის რაღაც, თითქმის ხელშესახები, რასაც ფილოსოფოსები ობიექტურ სულს უწოდებენ.
დავით წერედიანის ლექსებში იგრძნობა განსაკუთრებული ხასიათი, პიროვნული და შემოქმედებითი ხასიათი.
მის ხელში სიტყვას ჯადოსნური საფანელი აქვს მოკრებილი და პოეტური ზემოქმედების „იარაღად“ არის გადაქცეული. საგნები ქმნიან პოეზიას – შენ თვალწინ, შენი თანდასწრებით. მშვიდი, სასაუბრო ინტონაცია შემპარავად, საყვარელი მელოდიასავით აღვიძებს ფანტაზიას. ყველაფერი გესმის, მაგრამ ახსნა გიჭირს, რადგან ეს აზრის მუსიკაა:
გესმის ფეხისმა?
გამჭვირვალე ტალანებში სიჩუმე დგება.
არაფერია, ალბათ ჩემი წუხილია,
დაეძებს ყალიბს.
არაფერია,
უფურცლებო სათავისკენ ბრუნდება წყალი.
აქ ცნება არის იმდენად მყარი, რამდენადაც საგანია მთლიანი და ცოცხალი. თითქოს ესწრები სიცოცხლისა და თვითშეგნების, ცნობიერებისა და თვითცნობიერების საწყისთა გამთლიანების აქტს; სადღაც აქვე ერთდება მატერია და სული, გარემომცველი სამყარო და ფანტაზია. ამიტომ ყველაფერი მოძრაობს, ბორგავს, ეძებს, ხმიანობს...
მისტიკა – შეიძლება ასეც ვუწოდოთ იმ უცნაურ ფლუიდებს, რომლებიც დავით წერედიანის ლექსებიდან მოედინება – ძალიან მახლობელი და მოუხელთებელი, ნათელი და იდუმალი, გასაგები და შეუცნობელი.
სიტყვები უარყოფენ სინტაქსის კანონებს, რათა თვითონ დაადგინონ ურთიერთკავშირის წესები და რაღაც სასწაულით ამას ახერხებენ კიდეც.
აზრი სიტყვებში კი არ იკითხება, არამედ ექოში, რომელსაც ისინი გამოსცემენ. სიტყვა, როგორც ფენომენების შეკვრა და სიტყვები, როგორც ბგერწერის თაიგული. რა არის ეს ბგერწერა – ალიტერაცია? არის და არც არის; ასონანსი? – მარტო ხმოვანი ვერ იტვირთავს შინაარსის სიმძიმეს; რითმა, რიტმი, ინტონაცია? ძნელი სათქმელია. აქ მარტო სემანტიკა უძლურია. მთავარი რაღაც სხვა არის, არა ზოგადი, არა ცნობილი, არამედ ინდივიდუალური, სუბიექტური, შინაგანი, იმანენტური.
ეს არის პოეტური სიტყვათშეთანხმების ახალი, ორიგინალური წესი, რომელსაც ბოლომდე ვერასოდეს ამოხსნი, მაგრამ მუდამ შენთან იქნება, როგორც უსასრულო დღესასწაული.
ივანე ამირხანაშვილი