კალმისტარი იმ მაგიდას სამი უჯრა აქვს – საერთო, შუა და ბებიასი. რკინის მოვერცხლილი მოქანავე სახელურები სამკაულივით ჰკიდიათ და გამომწვევად პრიალებენ. შუა უჯრა გაჭედილია, რთულად იღება, უნდა ვეჯაჯგურო, სახისა და კიდურების კუნთები მოვჭიმო, თან ვუფრთხილდე, შეიძლება, ძირი იქავე შერჩეს, ხოლო უცაბედად გამოსროლილმა ჩარჩომ ბეჭებზე დამცეს. ამიტომ დავარქვი „მამიკოს უჯრა“, ძალთა თანაბრობის გამო. თუმცა მაინცდამაინც საინტერესო ნივთები არც ალაგია შიგ – მხოლოდ გაზეთები და ჟურნალები – გაუგებარი მიწიკწიკებული ასოებით გადავსებული.
„ბებიას უჯრა“ მუდმივად ჩაკეტილია. შავი მოჟანგული გასაღები კი ისეა გადანახული, გაწაფული წრუწუნაც ვერ იპოვის. ბებიაჩემი ან „მუჭობანაში“ უნდა დავამარცხო, ანუ მარჯვე თითები იმ მუჭზე დავუტკაცუნო, რომელშიც ნივთს მალავს, თანაც ხუთჯერ. ან „დაჭიდობანას“ თამაშისას მკლავში ისე მოვქაჩო, რომ სკამიდან ზეზე წამოვაგდო, თან ვაკისკისო. ან ზურგიდან მივეპარო და ჩავეხუტო, ზუსტად იმ დროს, როცა არც ოთახია გამოსაგველი, არც თეფშებია დასამშრალებელი, არც მჭადის ცომია მოსაზელი და არც მეზობელია გადმოსული.
მოკლედ, ძალიან უნდა მომენატროს იმ უჯრაში ფოთიალი, საგულდაგულოდ გადანახული, ლურჯ ხავერდისყდიან ალბომში ჩაკრულ-ჩაწყობილ-დაცული, ძველი ოჯახის ფოტოების დათვალიერება, რომ ამ საქმეს შევეჭიდო.
„საერთო უჯრა“ იოლადაც იღება და სავსეა დროებით უფუნქციო ნივთებით: ნათურები, ტელევიზორის ლამფები, სადღესასწაულო რუსულწარწერიანი ბარათები, სახაზავები, ნარდის სათადარიგო კენჭები, ფარდის საკიდი მეტალის მორჩენილი დამჭერები – კბილებდაკრეჭილი და მჭრელი. მინახავს მისგან დაღეჭილი ქსოვილი; რამდენიმე სარეცხის შპილკაც გამოედება აფათურებულ თითებს – ხისაა, ცინცხალი, ყურის ბიბილოზე მივიმაგრებ ხოლმე და დას გავეჯიბრები ტკივილის ატანაში. იქვეა დროდაკიდემოჭმული სათვალეები, გაცვეთილი მომცრო სარკე, ჭიკარტები, „ვინ იცის, რა დროს დაგვჭირდება“ შემთხვევისთვის მიგდებული გაუქმებული გასაღები, ხელტარიანი მრგვალი გამადიდებელი შუშა და სხვა. ეს ლუპა ყველაზე მნიშვნელოვნად მიმაჩნია, თუ ახლოს
მაქვს, ესე იგი, არაფერი ჩემგან დამალული აღარ არის, უწვრილეს ხვრელშიც კი მიმიწვდება თვალი. საძებნელს კი რა გამომილევს?! – რას დაქეთარობ ამ უჯრებში? – ღიმილით შემომიწყრება დედა შემოსწრებისას.
იმ „ბებიას უჯრას“ იმიტომაც დავტრიალებდი ეზოს შემოჩვეული ქორივით, რომ იქ მეგულებოდა დამწერლობის საიდუმლო – ასანთისაზე ათჯერ დიდ კოლოფში გამომწყვდეული ახალთახალი კალმები. „მილიონკვარტალიონ“ ხმაში გამოვარჩევდი იმ კოლოფის ჩხაკუნს, ზოგჯერ რომ მოუთმენლობისგან თავქვე ვხსნიდი, იატაკზე რომ მიმოიბნეოდა ლითონის წვერჩაჭრილი ფირფიტები, იატაკის ფიცრებშორისი ღიობები რომ ჩაყლაპავდა რამდენიმეს, გადარჩენილებს რომ მუხლჩახრილი სათუთად მოვაგროვებდი – მეტი არ დაკარგულიყო... უჯრის სიღრმეში, კუთხეში, სამელნეც იდო, მელნიანი მინის შუშაც და კიდის გასწვრივ გაწოლილი ხის ღეროები – ტარი კალმისთვის. ფოტოალბომის ქვეშ მერქნისფერი ფურცლებიც დაფენილიყო.
მთელი ეს ამბავი მისტიკად მეჩვენებოდა. არა, კი არ მეჩვენებოდა, დარწმუნებული ვიყავი, რომ პირველი ქართული ასოები ზუსტად ამ საწერ მაგიდაზე, ამ დასვრილი კალმით, ამ ფურცლებზე გამოიყვანეს. ოღონდ ვერ გავრკვეულიყავი, ბაბუამ უფრო ადრე გამოკვეთა თუ ბებიამ. ეს კითხვა ორი მიზეზის გამო არ დამისვამს. პირველი: ვაითუ ჩემი თეორია დამწერლობის წარმოშობის შესახებ მასხრად აეგდოთ და მეორე: ვაითუ ეს იდუმალი ნივთები ისევე გადაემალათ, როგორც ის გასაღები, ჩემი სხვა, უფრო „საჭირო“ საქმით დაკავების მიზნით. მაშინ არც კითხვა ვიცოდი და არც წერა. მხოლოდ კალმისტარზე წვერის წამოცმა, მელნის სამელნეში გადმოსხმა, ჩაწაბა და ფურცლების დათხვრა მეხერხებოდა.
ის საწერი მაგიდა ბებიას მზითვად ამოჰყვა საფიჩხიიდან. მამამისის, სახელოვანი დურგლის, ივლიანე კალმახელიძის ხელნაკეთი. მისი სათავსოების გამო დაიჩაგრა დამხვდური კედელდამკილული კარადა და, გადასაგდებად ვერგამეტებული, სახლქვეშ მოთავსდა. დიდი ადგილი არც სჭირდებოდა – თითქმის კაცის სიმაღლის, ვიწრო, ერთკარიანი, ოჩოფეხა თაგვისფერი სათავსო, ორი თაროთი. იმერულ ნალიას ჰგავდა. ჩვენ, ბავშვებმა, რაღაცნაირად გავაცოცხლეთ – კარს ისე ხშირად ვაღებდით და ვხურავდით, როგორც ჟანგბადის საბერველს. შრებოდა და მზეურდებოდა ჯაფაგამოვლილი საცავი. კარადას მკვიდრი ნივთებიც თან გააყოლეს მაშინ – ნახმარი, დაზიანებული კალმები, ერთიანად ამოგლაგნილი მელანჩამხმარი სამელნე, თავწატეხილი ტარები და გაფუჭებული – „სუფთა წერა“ დაუცველი – ფურცლები.
თუ ბებიაჩემს ვერ დავიყოლიებდი უჯრის გაღებაზე, მაშინვე მივაკითხავდი იმ იდუმალ კარს, რომელსაც არც ერთი გასაღები არ კეტავდა ქვეყნიერების ზურგზე. ვინ დამიშლიდა?! იქვე, სახლქვეშ, ჩამოვჯდებოდი ჯირკზე, თითის წვერებზე შემოდგმულ მუხლებზე მოკლე ფიცარს დავიდებდი, ზედ – გახუნებულ ფურცლებს. უკვე მომზადებული მქონდა სამელნეში ჩარჭობილი კალმისტარი – მეტისმეტი მონდომებისთვის ერთნაირი ძალით ვაჭერდი სამ თითს ღეროს და ზედა კბილებს – ქვედა ტუჩს, ასე უფრო ფრთხილად ამოვაძვრენდი, სამჯერ ჩამოვაკვრევინებდი წვერს კიდეზე, რათა ზედმეტი მელანი მოსცილებოდა და შევუდგებოდი საქმიანობას დაძალებული მონდომებით. წწრრ, წწრრ, წწრრ, წწრრ... – წრიპინებდა ის, ხოლო – წერე, წერე, წერე, წერე... – ვწიწინებდი მე. თუ არ
ჩუქება
