სასჯელი ამბავს მოგიყვებით, ინდოეთის მთიანეთში, ქალაქ მანალიში რომ მოვისმინე, ჯერ კიდევ 2004 წელს ერთი ჩრდილოეთირლანდიელი პლანაქეშისგან, ვინმე რობ გორმანისგან. მისი გვარი ადვილად დავიმახსოვრე, რადგან ჩემი ბავშვობისდროინდელი რომანის პერსონაჟის, ირლანდიელი მეზღვაურის მოგვარე იყო. სხვა სახელებისა და მომხდარის დეტალების დამახსოვრება ნამდვილად გამიჭირდებოდა, გამთენიისას, სასტუმროს ნომერში დაბრუნებულს, შეძლებისდაგვარად მაქსიმალური სიზუსტით რომ არ ჩამეწერა. ვვარაუდობდი, ამბავი თავისი მკაცრი სინამდვილით ზემოქმედებას მოახდენდა მკითხველზე. იმავდროულად, არ მსურდა, მოდას ავყოლოდი და რეალური ამბავი სპეკულაციის საგნად მექცია.
კრიმინალური ამბის ცოცხალ გმირს, ნამდვილ ირლანდიელს პირველად მაშინ გადავაწყდი. მსურდა, მისი ტკივილი სხვებისთვისაც გამეზიარებინა, მაგრამ წერისთვის თავი მქონდა დანებებული და მკითხველის მიმართ პასუხისმგებლობა არ აღმოჩნდა საკმარისი ჩემში წარმოქმნილი გულგრილობის გადასალახად. როგორც ბევრი სხვა შთაბეჭდილება, ესეც გონებაში ჩავიმარხე და დავიწყება ვცადე...
ვერაფრით დავივიწყე, ვერ გავაქრე. არც სიღრმეში მიდიოდა და არც ზემოთკენ სურდა ამოსვლა. წლების შემდეგ კი მაინც ამომიტივტივდა. ძველი აუდიოჩანაწერიც ვიპოვე, რომელიც გორმანთან დაშორებისთანავე გავაკეთე. ირლანდიელის ამბავს კიდევ ერთხელ ვუყვებოდი საკუთარ თავს თავიდან ბოლომდე. ახლა, როცა ათი წლის შემდეგ ჩემს ხმას ვუსმენდი, ვგრძნობდი, მონათხრობს ისეთივე სიმძაფრით აღვიქვამდი, როგორც მაშინ, ღამით, სმენადქცეული აღსარებას რომ ვიბარებდი მისგან. უფრო მეტიც, სამწერლო პაუზამ ამ შემთხვევას განსაკუთრებულობა შესძინა. წერას თავიდან ვიწყებდი და თითქოს ახალბედა მწერლისთვის დაგებულ ხაფანგში ვებმებოდი – ნებისმიერი ამბის განუმეორებლობით რომ არის აღფრთოვანებული. ეჭვი არ მეპარებოდა, ირლანდიელის მონაყოლმა დროს გაუძლო და აღარ ღირდა დაყოვნება. გადავწყვიტე, სიუჟეტი გამემდიდრებინა და ისე გადმომეცა. მაგრამ გულმა მიკარნახა – არ ღირდა მოვლენებში ჩარევა და ფანტაზიორობა. ყველაფერი ხელუხლებლად უნდა დამეტოვებინა. და როცა საბოლოო გადაწყვეტილება მივიღე, ავდექი და დავწერე.
რობ გორმანი „ბობ მარლის“ მუდმივი სტუმარი იყო (ზემო მანალიში ასე ერქვა კაფეს, რომელიც დასაბოლებელი საშუალებების მრავალფეროვნებით გამოირჩეოდა). სასტუმრო, რომელშიც დავბინავდი, მთის ძირში მდებარეობდა და ზემოდან დასცქეროდა „ბობ მარლის“. ჩემი ფანჯრიდან კარგად ჩანდა კაფეს კლიენტების მუდმივად ჩაკაიფებული სახეები. რიტუალის დაწყების შემდეგ გარე სივრცე მათთვის ქრებოდა. მოსაწევის შეკეთება და ღრმა ნაფაზები საქმიან იერს სძენდა მარიხუანისა და ჰაშიშის მოყვარულებს. ამ პროცედურის მერე, უკვე გაღიმებულნი და მოშვებულნი, ისინი თავიდან აღმოაჩენდნენ ხოლმე გარე სამყაროს და ხელახლა ამყარებდნენ მასთან ურთიერთობას. საათი საათს მისდევდა, დღე – დღეს, მათი არაფრისმთქმელი სახეები კი მხოლოდ რაკურსებს იცვლიდა. ორ მოგრძო, მუდამ ღია ფანჯარას შუაში ხის ვიწრო ჩარჩო ტიხრავდა მხოლოდ და, ამდენად, მთელი ოთახი ხელისგულივით მოჩანდა. რობს ფანჯარასთან თავისი ადგილი ჰქონდა: იატაკზე დაგებულ ხალიჩაზე იჯდა, ზურგით ხის მოაჯირს მიყუდებული. როცა იღლებოდა, იდაყვით ბალიშს ეყრდნობოდა და ფანჯრის ჩარჩოდან სამყაროს უჭვრეტდა. არასოდეს იღიმებოდა. ხანდახან მეორე იდაყვს ეყრდნობოდა; ანდა ოდნავ შეტრიალებული, ზურგზე გადაწვებოდა ხოლმე. ასე გრძელდებოდა, სანამ იქ ვცხოვრობდი, თითქმის ოცი დღე – გათენებიდან დაღამებამდე.
მას მერე, რაც შემამჩნია, ხელის აწევით მესალმებოდა... მელოდებოდა, სანამ მეც ხელის აწევით არ ვუპასუხებდი. ხელს დაბლა ზანტად დაუშვებდა და გვერდით იხედებოდა.
რამდენჯერმე ქვემო მანალის კაფეში შევხვდით ერთმანეთს და ნელ-ნელა დავახლოვდით. ბელფასტიდან იყო, თორმეტი წლით ჩემზე უფროსი.
იქაურ ამბებს ვაყოლებდი – დაძაბული ვუსმენდი, კმაყოფილი. ეჭვი არ მეპარებოდა, ყველა ირლანდიელი თავისუფლებისთვის ბრძოლაში უნდა ყოფილიყო ჩართული. სხვანაირად, აბა, როგორ?
თურმე, არა. მისი ცხოვრების მთავარი ამბავი, რომელსაც იმ ღამით მომიყვა, გამათავისუფლებელ მოძრაობასა და დროშების ქნევას საერთოდ არ შეეხებოდა. საუკუნოვანი დაპირისპირება ირლანდიელებსა და ინგლისელებს შორის რობ გორმანისთვის სინამდვილეში ზედაპირულ რამედ იყო ქცეული, სულ არ ადარდებდა. უბრალოდ, ხათრს არ მიტეხდა, ამ თემებზე როცა მესაუბრებოდა. მიყვებოდა იმას, რაც ახსენდებოდა. თვითონაც გულს აყოლებდა.
გორმანს სხვა დაპირისპირება ჰქონდა – საკუთარ თავთან და სინდისთან. ტანჯავდა იარა, რომელიც აღარ უხორცდებოდა და ეტყობოდა, არც არასოდეს შეუხორცდებოდა.
ერთ საღამოს – უფრო მთვრალმა, ვიდრე დაბოლილმა – გული გადამიშალა და გამანდო საიდუმლო, რომელიც, წესით და რიგით, არავისთვის უნდა მოეყოლა.
1 - უგულო გარეწარი
სხვა გზა არ იყო, მალიგანი უნდა მოეკლათ. რაც თავი ახსოვდათ, სულ მუდამ ამცირებდა რობსა და მის მეგობარს. იმ ნაბიჭვარმა ცხოვრება გაუმწარა, სიცოცხლე ჩაუშხამა, ბავშვობიდან დასცინოდა და აბუჩად იგდებდა.
არა მარტო მათ, მთელ უბანს ატერორებდა. ხელი ვერავინ ასწია, ვერავინ დაუპირისპირდა, ყველამ ჩაიჯვა. მალიგანი უგულო გარეწარი იყო, ყველა ფეხებზე ეკიდა, საკუთარი ცოლიც კი. დიდსა და პატარას მისი ეშინოდა. ვერავინ გაურბოდა, პირიქით – ყველა იქით ეტენებოდა.
ვიღაცის იმედად ვეღარ იქნებოდნენ. თვითონ უნდა ეფიქრათ საკუთარ თავებზე და ამიტომ აბრაჩამ დოილს და რობ