წინასიტყვაობა ფაქტი, რომ მედეა მსოფლიო მხატვრულ კულტურაში ერთ-ერთი ყველაზე უფრო პოპულარული პერსონაჟია, არაერთგზის ყოფილა აღიარებული.
მედეა სხვადასხვა ეპოქაში სულ სხვადასხვა ასპექტით ხიბლავს მსოფლიო შემოქმედთ – ზოგი მასში ეძებს მკვლელ დედას, ზოგი შურისმაძიებელ ცოლს, ზოგი სამშობლოს მოღალატეს, ზოგი „უცხოს“, ზოგიც პირველ ფემინისტ ქალს.
თუმცა არსებობს ერი, რომელიც სულ სხვა კუთხით უყურებს მედეას და რომლისთვისაც, გარდა ზემოთ ჩამოთვლილი მახასიათებლებისა, მისი ეთნიკური კუთვნილებაა ყველაზე მნიშვნელოვანი (მე ვიტყოდი სენსიტიურიც), რაც, გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, განმსაზღვრელია ამ ერის მხატვრულ კულტურაში მედეას სახის რეციპირების პროცესში. მეტიც, ამ ქვეყანაში ხშირად მედეა მხატვრული კულტურიდან რეალობაში ინაცვლებს და საზოგადოების განსჯის საგანი ხდება: მას განიხილავენ ტექსტებს მიღმა – არა როგორც რომელიმე ნაწარმოების პერსონაჟს, არამედ როგორც რეალურ ადამიანს, შესაბამისად, მისი სახე არა ფილოლოგიურ, არამედ ზნეობრივ-ეთიკურ ჭრილში განისჯება.
თუმცა ტექსტები, რომლებიც ამ წიგნშია თავმოყრილი, მედეას სხვა კუთხეს წარმოაჩენენ. მათთვის მედეა საინტერესოა, როგორც სხვა, როგორც უცხო, როგორც „ბარბაროსი“.
უკვე ევრიპიდესთან კარგად იკვეთება ის მომენტი, რომ მედეას მძიმე მდგომარეობის ერთ-ერთი მიზეზი ის გახლავთ, რომ ის არ არის ბერძენი, რომ ის უცხო ტომისაა, უცხო კულტურის მატარებელია და შესაბამისად, მიუღებელი „დასავლური“, „ცივილიზებული“ სამყაროსთვის.
ამ სამ პიესაში ნათლად ჩანს, რომ ის პრობლემა, რომელიც მედეას 25 საუკუნის წინ ჰქონდა, დღესაც აქტუალურია – ჩვენ მიერ შერჩეული პიესების მედეები ისევე უცხონი და მიუღებლები არიან დასავლური სამყაროსთვის, როგორც თავის დროზე ევრიპიდეს მედეა... შეიძლება თუ არა ითქვას, რომ ევროპა, რომელმაც თითქოს და კარი გაუხსნა აღმოსავლეთს (ზოგ ქვეყანასთან თავისუფალ მიმოსვლასაც კი მოეწერა ხელი), მაინც არ აღმოჩნდა მზად, მიიღოს და თანასწორად აღიაროს მისგან თუნდაც სულ მცირედით განსხვავებული? რამდენად მყარი, საფუძვლიანი და რეალურია ის ლიბერალური ღირებულებები, რომლებსაც ევროპა ეყრდნობა და რომლის ერთ-ერთი პოსტულატი სწორედაც რომ თანასწორობაა? რამდენად თანხვდება დეკლარირებული ღირებულებები და რეალობა ერთმანეთს?
ანდრეას ფლურაკისის მედეა ბურკას ატარებს და მიუხედავად უდიდესი წნეხისა, არაფრით უნდა მასთან განშორება და ევროპულ ყაიდაზე გადასვლა – ბურკა მისი იდენტობის ნაწილია და ის მას არ თმობს, რადაც უნდა დაუჯდეს (თუნდაც ეს ფასი იასონის დაკარგვა იყოს).
ლაშა ბუღაძის მედეა ზეაქტიური ემიგრანტი ქალია, რომელმაც იცის, როგორ იბრძოლოს საკუთარი უფლებებისთვის, თუმცა მაინც უძლურია ბიუროკრატიული სისტემის წინაშე.
ნინო ხარატიშვილის მედეა, მიუხედავად იმისა, რომ სიგიჟემდეა შეყვარებული ქმარში, მაინც წინასწარმეტყველებს, რომ კორინთოსში ყველაფერი სხვაგვარად იქნება და პირობას ადებინებს იასონს, რომ მის „სამყაროს კორინთოსში არაფერი დაემუქრება“.
სამი მოტყუებული ქალი, სამი მიტოვებული ქალი, სამი შეურაცხყოფილი ქალი, სამი მედეა და სამი ავტორის ვერსია ამ ამოუცნობი ქალის შესახებ.
სოფიო შამანიდი
ჩუქება
