თავი 1 ნათანიელს
νόστος( Vόστος (ძვ. ბერძ.) – თემა ძველ ბერძნულ ლიტერატურაში, რომლის პერსონაჟი ეპიკური გმირია, შინ ზღვით რომ ბრუნდება. ძველ ბერძნულ საზოგადოებაში ეს გმირობის უმაღლეს დონედ ან სახელად ითვლებოდა მათთვის, ვინც დაბრუნება შეძლო.)
როცა დავიბადე, ჩემი არსების აღმნიშვნელი სიტყვა არ არსებობდა. ნიმფას მეძახდნენ, ეგონათ, დედაჩემს, დეიდებსა და ათასობით დეიდაშვილს დავემსგავსებოდი. უმნიშვნელო ქალღმერთებში ყველაზე უმნიშვნელოებს იმდენად მცირე ძალა გვქონდა, ძლივს ჰყოფნიდა სამუდამო სიცოცხლეს. თევზებს ვესაუბრებოდით და ყვავილებს ვახარებდით, ღრუბლებს წვეთებს ვესესხებოდით, ტალღებს კი – მარილს. ეს სიტყვა, ნიმფა, ჩვენს მომავალს მთელ სიგრძე-სიგანეზე გაჰყვებოდა. ჩვენს ენაზე ეს სიტყვა არა მარტო ქალღმერთს ნიშნავს, არამედ პატარძალსაც.
დედაჩემი ერთ-ერთი მათგანი გახლდათ, ნაიადა, შადრევნებისა და ნაკადულების მცველი. მამაჩემს თვალში მაშინ მოხვდა, როდესაც სტუმრად მისული, მისი მამის, ოკეანოსის დერეფნებში შეეჩეხა. ჰელიოსი და ოკეანოსი იმ დროს ხშირად სტუმრობდნენ ერთმანეთს, რადგან ბიძაშვილები იყვნენ, თანაც ერთი ასაკისანი, თუმცა გარეგნობით ამას ვერ იტყოდით. მამაჩემი ისეთივე ბრწყინვალე იყო, როგორიც ახალჩამოსხმული ბრინჯაო, ოკეანოსი კი ამღვრეული თვალებითა და ჭიპამდე ჩამოსული ჭაღარა წვერით დაიბადა. თუმცა ორივენი ტიტანები იყვნენ და ერთმანეთის გარემოცვაში ყოფნა ერჩივნათ ოლიმპოზე მცხოვრებ იმ ახალგამოჩეკილ ღმერთებთან ბაასს, სამყაროს შექმნას რომ არ მოსწრებოდნენ.
ოკეანოსის სასახლე ნამდვილი საოცრება გახლდათ, კლდეში ღრმად ნაკვეთი. მაღალთაღიანი დერეფნები ოქროთი იყო დაფარული, ქვის იატაკი კი საუკუნეების განმავლობაში მასზე მოსიარულე ღვთიური ფეხებით მოსიპული. ყველა ოთახში ისმოდა ოკეანოსის მდინარის ჩუმი ღელვა, რომელიც მსოფლიოს სუფთა წყლით ამარაგებდა. მდინარე ისეთი მუქი გახლდათ, რთული იყო გარჩევა, სად ერწყმოდა კლდეს. მის ნაპირებთან ბალახი და ნაცრისფერი ნაზი ყვავილები ხარობდა და მათთან ერთად იზრდებოდა ოკეანოსის უთვალავი შვილი, ნაიადები, ნიმფები და მდინარის ღმერთები. წავის კანივით სლიპინა, მოღიმარი, მუქ ჰაერთან კონტრასტში მყოფი, განათებული სახეებით, ერთმანეთს ოქროს თასებს გადასცემდნენ და ჭიდაობდნენ, სიყვარულობანაში ვარჯიშობდნენ. მათ შორის იჯდა დედაჩემი, რომელიც მათ თეთრ სილამაზეს ჩრდილავდა.
მოოქროსფრო-ყავისფერი თმა ჰქონდა, თითოეული ღერი იმდენად უბრწყინავდა, გეგონებოდათ, შიგნიდან ანათებსო. ალბათ, მამაჩემის მზერა იგრძნო, კოცონიდან ამოვარდნილი ნაპერწკალივით ცხელი. წარმომიდგენია, როგორ ისწორებს კაბას, რომელიც მხრებზე გადაჰფენია. ვხედავ, როგორ ყოფს თითებს მოციმციმე წყალში. ათასჯერ მინახავს მისი ეს და ათასი ამის მსგავსი ხრიკი. მამაჩემი ყოველთვის ტყუვდებოდა ამით. სწამდა, რომ მსოფლიოს ბუნებრივი წესრიგი მის საამებლად არსებობდა.
– ეს ვინაა? – ჰკითხა მამაჩემმა ოკეანოსს.
ოკეანოსს მამაჩემისგან უკვე ბევრი ოქროსფერთვალება შვილიშვილი ჰყავდა და გაუხარდა, როცა იფიქრა, მეტი მეყოლებაო.
– ჩემი ქალიშვილი, პერსეიდა. თუ გსურს, შენი იქნება.
მეორე დღეს მამაჩემმა ქალი შადრევანთან იპოვა, ზედა მხარეში. ლამაზი ადგილი იყო, განიერთავება ნარგიზებით მოჩითული, რომლებსაც მუხის ტოტები გადმოჰყურებდა. გარშემო ვერც ნაგავს შეხვდებოდით და ვერც სლიკინა ბაყაყებს, მხოლოდ სუფთა, მომრგვალებულ ქვებს, რომელთა შორისაც ბალახი ამოჩრილიყო. მამაჩემიც კი, რომელსაც სულაც არ ანაღვლებდა ნიმფების დახვეწილი ხელოვნება, აღმერთებდა ამ ადგილს.
დედაჩემმა იცოდა, რომ მივიდოდა. შეიძლება სუსტი ყოფილიყო, მაგრამ ცბიერიც გახლდათ და გველთევზას კბილებივით ბასრი გონება ჰქონდა. კარგად ხედავდა, მის მსგავსებს როგორ შეეძლოთ ძალაუფლების ხელში ჩაგდება, ეს კი ნაბიჭვრებითა და მდინარის პირას ცელქობით ვერ მოხერხდებოდა. მთელი თავისი დიდებულებით კაცი წინ რომ გადაუდგა, დასცინა: „შენთან დავწვე? ვითომ რატომ?“
მამაჩემს, ცხადია, შეეძლო ის მიეღო, რაც სურდა, მაგრამ ჰელიოსი იმით ამაყობდა, რომ ყველა ქალი თავისი სურვილით უწვებოდა, მონებიცა და ქალღმერთებიც. ამის დასტურად მისი სატრაპეზო მაგიდაც გამოდგებოდა, რომელიც სავსე იყო დიდმუცლიანი დედებისა და უკანონო შვილების შესაწირით.
– ან ვიქორწინებთ, – უთხრა კაცს, – ან არაფერი გვექნება... და თუკი ვიქორწინებთ, ეს იცოდე: მინდორში იმდენ ქალთან შეგიძლია დაწოლა, რამდენთანაც მოგინდება, თუმცა შინ არავის მოიყვან. შენს დერეფნებში მხოლოდ მე ვივლი.
პირობები, შეზღუდვა. ეს ყველაფერი მამაჩემისთვის სიახლე იყო, ღმერთებს კი სიახლეზე მეტად არაფერი უყვართ.
– შევთანხმდით, – უპასუხა მან და ფიცის დადების სიმბოლოდ თავისი გაკეთებული, უიშვიათესი ქარვის ყელსაბამი აჩუქა. მოგვიანებით, მე რომ გავჩნდი, ყელსაბამს მეორე ასხმა მიამატა და თითოც – ჩემი სამი დედმამიშვილის გაჩენის შემდგომ. არ ვიცი, რას უფრო აფასებდა დედა: კაშკაშა მძივებს თუ შურს, რომელსაც ამ სამკაულით დებში აღძრავდა. ვფიქრობ, უსასრულოდ გააგრძელებდა მათ შეგროვებას, სანამ ისე არ ჩამოეკიდებოდა ყელზე, როგორც ხარს უღელი, მაღალ ღმერთებს რომ არ შეეჩერებინათ. ამ დროისთვის უკვე გაიგეს, რა შვილებიც ვიყავით ჩვენ ოთხნი. „შეგიძლია შვილები კიდევ გააჩინო, – უთხრეს ქალს, – ოღონდ მასთან აღარ“, მაგრამ სხვა ქმრები ქარვის
ჩუქება
