სკოლა-ინტერნატი და მისი შემოგარენი, სადაც მე ვსწავლობდი, მაღალი მესერით იყო გარშემორტყმული. შიდა ტერიტორიაზე იყო საძინებელი კორპუსიც და ამდენად, ბავშვებმა, გარეთ რა ხდებოდა, არ ვიცოდით. მე საკმაოდ მცირე ასაკში, შემთხვევით შევიტყვე, რომ იმ მესერის მიღმა სხვა სამყარო იყო და მოგვიანებით, მოთხრობაც დავწერე - “ოცნება თავისუფალ სამყაროზე", სადაც თავმოყრილია ფიქრები იმაზე, თუ როგორ ვნატრობდი იქ ყოფნას. სანამ მკითხველს ხსენებულ მოთხრობას შევთავაზებ (ამას ვგეგმავ მოგვიანებით), მანამ იქ წარმოდგენილ პატარა, მაგრამ ჩემი აზრით, მნიშვნელოვან საკითს შევეხები..
ერთხელ, როდესაც სკოლის ეზოში მშენებლობა მიმდინარეობდა, მუშებმა ერთ ადგილზე ბეტონის გალავანი დააზიანეს. ეს მონაკვეთი სკოლის ადმინისტრაციისგან უკონტროლო იყო და იქიდან შეუმჩნევლად გასვლაც შეიძლებოდა და შემოსვლაც. მთავარი იყო, რომ ეზოში თამაშისთვის გამოყოფილ დროს დაგემთხვია გასვლა და ისიც ისე, რომ მასწავლებელს დიდხანს არ მოენაკლისებინე. ასე რომ, ის გარკვეული პერიოდი, სანამ შეაკეთებდნენ იმ ადგილს, მე რისკის ფასად ვახერხებდი გარეთ გასვლას და საოცნებო თავისუფლების დროებით მოპოვებას. და იცით, რა იყო ჩემთვის ყველაზე დიდი ბედნიერება? მე ვიჯექი გზაჯვარედინზე ერთ კუთხეში დაგდებულ ქვის ლოდზე და გავყურებდი სხვადასხვა მხარეს მიმავალ ადამიანებს. ვუყურებდი მანქანებს და ვიმახსოვრებდი მათ ფორმებს, რათა შიგნით დარჩენილი კლასელებისთვის მომეყოლა ამის შესახებ. ჩემში განსაკუთრებულ ინტერესს მაინც ადამიანები იწვევდნენ, რომელთაც ბოლომდე ვაყოლებდი თვალს იმ ფიქრით, თუ სად მიდიოდნენ ისინი. როდესაც წლები გავიდა და უკვე ინტერნატში აღარ ვიყავი, კიდევ ბევრჯერ მომიხდა იქ მისვლა, მაგრამ მე ადამიანებს და, მეტადრე, მანქანებს აღარ ვათვალიერებდი. ჩემი იმ ცივ ქვაზე ჯდომა და ის გზაჯვარედინი, ცხოვრების მიმართულების არჩევაში მეხმარებოდა. იქ მისვლა კი პირველად იცით, რატომ მომიხდა? ჩემს საოცნებო თავისუფალ სამყაროში რომ მოვხვდი, ძალიან ცივი მეჩვენა საზოგადოება, რომელსაც ის ადამიანები წარმოადგენდნენ, ვისი დანახვაც ბავშვობაში სწორედ იქ, იმ ქუჩებში, სიამოვნებას მანიჭებდა და მაგრძნობინებდა, რომ სხვაგვარი ცხოვრებაც არსებობდა. ახლა კი, წლების შემდეგ, იმავე ადგილზე ვიჯექი და იმას ვფიქრობდი, როგორ გავრიდებოდი მათ. გავრიდებოდი სამუდამოდ და მეცხოვრა ეულად, რომელიც მეგონა, რომ გაცილებით იოლი უნდა ყოფილიყო ჩემთვის, რადგან მე მათ არ მიმიღეს. თვრამეტი წლის ასაკში, იმ ლოდზე მჯდომარემ, მივიღე გადაწყვეტილება, რომ საუკეთესო გამოსავალი, მონასტერი და ბერად აღკვეცა იყო. იქიდან წამოსული, ერთ ეკლესიას მივადექი. საღამო იყო და მღვდელი გამომეგება. მაშინ ასეთი მრავლად არ იყვნენ სასულიერო პირები და არც მორწმუნეთა რიცხვი იყო ბევრი. ამიტომ, თითოეულ ადამიანთან ურთიერთობაში მღვდელს საკმაო დრო ჰქონდა. როდესაც მან გაიგო, თუ რისთვის ვიყავი მასთან მისული, ცალკე ოთახში შემიპატიჟა და გულისყურით მომისმინა. გაოცდა, როცა შეიტყო ჩემი გადაწყვეტილების შესახებ, მაგრამ არ უცდია ჩემთვის მიმართულების გამრუდება. დიდხანს ფიქრობდა და ბოლოს მითხრა, რომ თუკი მე მქონდა იმხელა სიმამაცე, სადმე უმოქმედო მონასტერში წავსულიყავი და ორი-სამი თვე გამეტარებინა იქ მარტოს, ეს გადაწყვეტილების გამოტანაში დამეხმარებოდა. მითხრა ყველა იმ მძიმედ შესასრულებელი ცხოვრების წესის შესახებ, რასაც ბერული ცხოვრება მოითხოვდა. ამის შემდეგ, მომცა ფული პროდუქტებისთვის და გზა დამილოცა. მონასტერიც თავადვე შემირჩია - დასახლებულ პუნქტთან შედარებით ახლოს, რადგან საჭიროების შემთხვევაში სოფელთან კავშირი არ გამჭირვებოდა. იქიდან დაბრუნებული, კვლავ მასთან უნდა მივსულიყავი, შემდგომი მითითების მისაღებად. ბევრი რომ არ გამიგრძელდეს, იმ მონასტრის შემდეგ, მოქმედ მონასტრებშიც მომიხდა ყოფნა, რამაც ჩემი ცხოვრების არც თუ ისე დიდი, მაგრამ გარკვეული პერიოდი მოიცვა. მოკლედ, მოვლენები ასე განვითარდა: ძალზე სერიოზული მიზეზის გამო, მე ამ გზაზეც უარი ვთქვი. აღარც იმ მღვდელთან მივსულვარ, რადგან ამ ფაქტმა ჩემზე ძალიან იმოქმედა. აი, ასეთ სულიერ მდგომარეობაში მომიწია ისევ იმ ლოდთან მისვლა, მაგრამ ჩემს გონებაში იმთავითვე ნათელი იყო, რომ გზა, როგორც ასეთი, ჩემს თვალსაწიერში საერთოდ აღარ არსებობდა, გარდა სასოწარკვეთილებისა. ამ ყველაფერს ის ართულებდა, რომ მე არც დამრიგებელი (გულშემატკივარი) მყავდა ქვეყანაზე, არც ნავსაყუდელი მქონდა და ჯიბეშიც ერთი პურის ფულის მეტი აღარაფერი დამრჩენოდა. შებინდებულზე, ქუჩაში ვიდექი სრულიად ახალგაზრდა ყმაწვილი კაცი, რომელსაც არსად არავინ მელოდა. და გავუყევი მექანიკურად იმ გზას, რომელსაც დროებით თავშესაფრისთვის დაქირავებულ ერთ პატარა ოთახამდე უნდა მივეყვანე. ძალაგამოცლილი მივადექი კარს, რომელშიც საგულდაგულოდ ჩამაგრებული რამდენჯერმე მოკეცილი ფურცელი დამხვდა. შიგნით რომ შევედი, საწოლზე ჩამოვჯექი და ფურცელი გავშალე. “თამაზ, ძმაო, შენთან ვიყავი და არ დამხვდი. გვიან მოვალ, დამელოდე, არ დაიძინო”. - ამ წერილს მწერდა ჩემი სკოლის მეგობარი, რომელიც ჩემზე სამი წლით წინ იყო და, რომელმაც სკოლიდან წასვლის შემდეგ ციხეში ჩაჯდომაც მოასწრო და იქ ავტორიტეტის მოხვეჭაც. ეს ყველაფერი ვიცოდი ჩვენი საერთო ახლობლებისგან. ბოლოს ისიც გავიგე, რომ ჩემს მონასტერში წასვლას თურმე ძალიან განიცდიდა და ციხიდან მიბარებდა, ცხოვრებას არ გავქცეოდი. მოგონებებში წავედი, მაგრამ ფიქრის თავიც არ მქონდა და საწოლზე ტანსაცმლიანი რომ გადავწექი, მაშინვე ჩამეძინა. შუაღამისას, კარის შუშაზე კაკუნის ხმამ გამომაღვიძა და საათს რომ დავხედე, პირველი სრულდებოდა. ღიაა! - შევძახე მე და ფეხზე წამოვდექი. თვალებს ვიფშვნეტდი, სახელურის დაწევისა და კარის ფეხით ფრთხილად შემოღების ხმა რომ შემომესმა. თავი რომ ავწიე, ჩემი მეგობარი დავინახე ერთი დიდი ქაღალდის პაკეტით ხელში, რომელიც მაგიდაზე დადო და გაშლილი ხელებით ჩემსკენ წამოვიდა.
