უცხო

ნაწილი პირველი - I



დღეს დედა მომიკვდა. ან იქნებ გუშინ, არ ვიცი. თავშესაფრიდან დეპეშა მივიღე: „დედათქვენი გარდაიცვალა. დაკრძალვა ხვალ. გულითადად გისამძიმრებთ.“ ეს არაფერს ნიშნავს. შეიძლება გუშინ იყო.
მოხუცთა თავშესაფარი მარენგოშია, ალჟირიდან ოთხმოც კილომეტრში. ორ საათზე ავტობუსში ჩავჯდები და ნაშუადღევს ჩავალ. ისე, რომ შემეძლება ღამე ვუთიო და ხვალ საღამოს უკან დავბრუნდე. უფროსს ორი დღით დავეთხოვე. ასეთი მიზეზის გამო უარს ვერ მეტყოდა, მაგრამ სახეზე უკმაყოფილება დაეტყო. ისიც კი ვუთხარი, ჩემი ბრალი არ არის-მეთქი. პასუხი არ გაუცია. მაშინ გავიფიქრე, რომ ეს არ უნდა მეთქვა. საბოდიშო არაფერი მქონდა. მას უფრო ეკუთვნოდა ჩემთვის მოსამძიმრება. მაგრამ ალბათ ამას ზეგ გააკეთებს, როცა შავ ტანისამოსში მნახავს. ახლა ისეა, თითქოს დედა არც მომკვდარიყოს. დასაფლავების შემდეგ კი პირიქით, ყველაფერი თავის ადგილზე დადგება და უფრო ოფიციალურ სახეს მიიღებს.
ორ საათზე ავტობუსში ჩავჯექი. ძალიან ცხელოდა. როგორც ყოველთვის, სელესტის რესტორანში ვისადილე. ყველა ძალიან შეწუხდა ჩემ გამო და სელესტმა მითხრა: „კაცს მხოლოდ ერთი დედა ჰყავს“. როცა გამოვდიოდი, კარებამდე გამომაცილეს. ცოტა არეული ვიყავი იმიტომ, რომ ემანუელთან ასვლა დამჭირდა შავი ჰალსტუხის და სამკლაურის სათხოვნელად. მან ბიძა დაკარგა რამდენიმე თვის წინ.
ვირბინე, რომ ავტობუსისთვის მიმესწრო. უთუოდ ამ სიჩქარის, სირბილის, ამ ყველაფრის გამო იყო, რასაც ჯანჯღარი, ბენზინის სუნი და გზის და ცის ელვარე ანარეკლები დაემატა, რომ ჩამთვლიმა. თითქმის მთელი გზა მეძინა, და როცა გამეღვიძა, ვიღაც სამხედროს ვიყავი მიყრდნობილი, რომელმაც გამიღიმა და მკითხა, შორიდან თუ მოვდიოდი. დიახ-მეთქი, ვუპასუხე, რომ სალაპარაკო აღარ მქონოდა.
თავშესაფარი სოფლიდან ორი კილომეტრითაა დაშორებული. იქამდე ფეხით ვიარე. მინდოდა, დედა მაშინვე მენახა. მაგრამ კონსიერჟმა მითხრა, რომ ჯერ დირექტორს უნდა შევხვედროდი. მას არ ეცალა და ცოტა ხნით ლოდინი მომიხდა. მთელი ამ ხნის განმავლობაში კონსიერჟს ენა არ გაუჩერებია. მერე დირექტორი ვნახე: მან თავის კაბინეტში მიმიღო. ხანში შესული კაცი იყო, საპატიო ლეგიონის ორდენი ეკეთა. მან თავისი ნათელი თვალებით შემომხედა, შემდეგ ხელი ჩამომართვა და იმდენ ხანს ეჭირა ჩემი ხელი, რომ აღარ ვიცოდი, როგორ გამომერთმია. შემდეგ საბუთებში ჩაიხედა და მითხრა: „ქალბატონი მერსო ჩვენთან სამი წლის წინ შემოვიდა. თქვენ მისი ერთადერთი იმედი იყავით.“ გავიფიქრე, რომ რაღაცას მსაყვედურობდა და ახსნა დავუწყე, მაგრამ შემაწყვეტინა: „თავის გასამართლებელი არაფერი გაქვთ, ჩემო კარგო. დედათქვენის საბუთებს გავეცანი. თქვენ მას სათანადოდ ვერ შეუწყობდით ხელს. მას მომვლელი სჭირდებოდა. თქვენი შემოსავალი მცირეა და, საბოლოო ჯამში, აქ იგი უფრო ბედნიერი იყო.“ „დიახ, ბატონო დირექტორო“, - მივუგე. მან დასძინა: „იცით რა? მას მეგობრები ჰყავდა, მისი ასაკის ხალხი. შეეძლო მათთან იმ თემებზე ელაპარაკა, რაც წარსულ დროებას ეკუთვნის. თქვენ ახალგაზრდა ხართ და თქვენთან ალბათ მოიწყენდა.“
მართლა ასე იყო. შინ ყოფნისას დედაჩემი მთელი დღის განმავლობაში მდუმარედ მომჩერებოდა და უსიტყვოდ მაყოლებდა თვალს. თავშესაფარში გადასვლის შემდეგ პირველ ხანებში ხშირად ტიროდა. მაგრამ ეს მიჩვევის გამო ხდებოდა. რამდენიმე თვის შემდეგ ალბათ იქიდან რომ წამომეყვანა, მაშინ იტირებდა. ისევ და ისევ მიჩვევის გამო. შეიძლება ამიტომ იყო, რომ ბოლო წელიწადს მის სანახავად თითქმის აღარც ჩავდიოდი, და თანაც ეს ჩასვლა კვირადღეს მართმევდა - ამისთვის ხომ ავტობუსამდე მისვლა, ბილეთების აღება და ორსაათიანი მგზავრობა იყო საჭირო.
დირექტორი კიდევ რაღაცას მეუბნებოდა, მაგრამ მე თითქმის არ ვუსმენდი. მერე მითხრა: „ვფიქრობ, დედათქვენის ნახვა გენდომებათ“. უხმოდ წამოვდექი და ის კარისკენ გამიძღვა. კიბეზე ჩასვლისას ამიხსნა: იგი ჩვენს პატარა მორგში გადავასვენეთ, სხვებზე რომ არ ემოქმედა. ყოველთვის, როცა რომელიმე მოხუცი კვდება, დანარჩენები ორი-სამი დღე აფორიაქებული არიან და ეს მათ მოვლას ართულებს.“ ეზო გადავჭერით, სადაც მოხუცები პატარ-პატარა ჯგუფებად იდგნენ და საუბრობდნენ. ბევრნი იყვნენ. ჩვენი მიახლოებისას ჩუმდებოდნენ და რომ ჩავივლიდით, კვლავ აგრძელებდნენ ლაპარაკს, რაც თუთიყუშების ყრუ ხმიანობას ჰგავდა. დირექტორი ერთი შენობის კართან დამემშვიდობა: „მე ახლა დაგტოვებთ, ბატონო მერსო. თქვენს განკარგულებაში ვიქნები ჩემს კაბინეტში. პრინციპში, დაკრძალვა დილის 10 საათისთვის არის დანიშნული. ვიფიქრეთ, რომ ამგვარად საშუალება გექნებოდათ, ღამე გაგეთიათ მიცვალებულისთვის. დაბოლოს: როგორც ჩანს, დედათქვენს სხვა მოხუცებთან საუბრისას ხშირად გამოუთქვამს სურვილი, რომ იგი რელიგიური წესის დაცვით დაეკრძალათ. ჩემს თავზე ავიღე აუცილებელი ფორმალობების მოგვარება, მაგრამ მინდა ამის შესახებ იცოდეთ“. მადლობა გადავუხადე. დედა ათეისტი არ ყოფილა, მაგრამ სიცოცხლეში რელიგიაზე არასოდეს უფიქრია.
შევედი. ეს იყო ძალზე ნათელი, კირით შეთეთრებული და შემინულსახურავიანი ოთახი. მასში სკამები და X-ის ფორმის ქვესადგამები ელაგა. ორ მათგანზე ოთახის შუაგულში, თავდახურული კუბო დაედგათ.