დაცემა ნება მიბოძეთ, ბატონო, დახმარება შემოგთავაზოთ. არ მინდა, თქვენს თვალში აბეზარი გამოვჩნდე, მაგრამ ვშიშობ, უჩემოდ ვერაფერს შეასმენთ ამ პატივსაცემ გორილას, აქაურობის ბედს რომ განაგებს. ჰოლანდიურის მეტი არა იცის რა და, თუ თქვენს დამცველად არ ამიყვანთ, ვერც კი მიხვდება, რომ ჯინი გსურთ. მე კი მგონია, მიმიხვდა უკვე. ეს თავის კანტურიც იმას ნიშნავს, რომ ეთანხმება ჩემს საბუთებს. ხედავთ, აქეთკენ გამოემართა ბრძნულის სიმშვიდით. ბედი გქონიათ, არ ბუზღუნებს. როცა სამსახურზე უარს ამბობს, ერთს ჩაიბუზღუნებს და მორჩა, ვეღარაფრით დაიყოლიებ. მხოლოდ დიდ-დიდ ცხოველებს ძალუძთ ირჯებოდნენ ასე - თავიანთ ნებაზე. ახლა კი წავალ, ბატონო; მოხარული ვარ, რომ შემწეობა აღმოგიჩინეთ. მადლობას მოგახსენებთ და დაგთანხმდებოდით კიდეც, დარწმუნებული რომ ვიყო, თავს არ შეგაწყენთ. ერთობ კეთილი ბრძანდებით, ბატონო. მაშ, ჩემს ჭიქასაც თქვენსას მოვუდგამ გვერდით.
წეღან სწორად ბრძანეთ, მისი დუმილი კაცს მართლაც საგონებელში ჩააგდებს. ესაა უდაბურ ტყეთა პირთამდე სავსე მდუმარება. ხანდახან მიკვირს კიდეც, რად შემოსწყრომია ეს ჩვენი უსიტყვო მეგობარი ცივილიზებულ ენებს. მისი ხელობა ხომ ყველა ეროვნების მეზღვაურთა დახვედრა და გასტუმრებაა ამსტერდამის ამ ბარში, რომელსაც, კაცმა არ იცის რატომ და, „მეხიკო-სიტი“ უწოდა. როგორ ფიქრობთ, მისი ხელობის კაცს ეგ უვიცობა განა ხელს არ უნდა უშლიდეს? წარმოიდგინეთ პირველყოფილი ადამიანი ბაბილონის გოდოლზე. უცხოობა მაინც გასტანჯავდა. ეს მედუქნე კი სულაც არ გრძნობს უცხოობას, მიდის თავისი გზით და ნირს ვერაფერი შეაცვლევინებს. ხმას იშვიათად ამოიღებს და ერთადერთი წინადადება, რომელიც მისგან გავიგონე, იყო: ან უნდა გაიტანო, ან წააგოო. რა უნდა გაეტანა? რა უნდა წაეგო? ალბათ, თავისი თავი. გამოგიტყდებით და ასეთი ძლიერი ბუნების ხალხი მიზიდავს ხოლმე. როცა თავადაც გსურს და ხელობაც გაიძულებს ადამიანებზე ბევრი იფიქრო, უპირატესობას პრიმატებს აძლევ ხოლმე. უზაკველნი არიან და გულში არავითარი ბოროტი ზრახვა არ უდევთ. მთლად ასე არ ითქმის ჩვენს მასპინძელზე, მაგრამ მის ბოროტ ზრახვათ კაცი ვერ გაუგებს თავსა და ბოლოს. რაკი არ ესმის მისი თანდასწრებით რას ლაპარაკობენ, ცოტა უნდობლობა დასჩემდა. ამას უნდა მივაწეროთ მისი მფრთხალი სიდარბაისლეც. თითქოსდა გუმანი აქვს, რომ კაცთა შორის ყველაფერი ვერაა რიგზე. ეს გუნებაგანწყობილება მასთან გარეშე საქმეებზე მსჯელობას აძნელებს. ერთი შეხედეთ მის თავს ზემოთ კედელზე თეთრად დარჩენილ ოთხკუთხედს. ეს ოთხკუთხედი იმას მოწმობს, რომ ოდესღაც აქ სურათი ეკიდა. მართლაც, სურათი ეკიდა და ძალიანაც საინტერესო. ნამდვილი შედევრი იყო. მე მომსწრე ვარ, როგორ შეიძინა მაგ კაცმა ეს სურათი და მერე როგორ დათმო. ორივეჯერ საოცრად ფრთხილობდა, მთელ თვეს ფიქრობდა და ჭოჭმანობდა. ეტყობა, ამ მხრივ საზოგადოებამ ცოტათი გარყვნა მისი უმწიკვლო ბუნება.
მაგრამ მერწმუნეთ, სულაც არ ვადანაშაულებ. მისი უნდობლობა გამართლებულად მეჩვენება და გავიზიარებდი კიდეც, ჩემი გულღიაობა ხელს რომ არ მიშლიდეს. სამწუხაროდ, ყბედი ვარ და ადვილად ვუახლოვდები ადამიანებს. თავს ყველას ვუყადრებ-მეთქი, არ ითქმის, მაგრამ ნაცნობობის გაბმის არც ერთ შემთხვევას ხელიდან არ ვუშვებ. საფრანგეთში რომ ვცხოვრობდი, არ შემეძლო ჭკვიან კაცს შევხვედროდი და იმწამსვე არ შევცდილიყავ მასთან დაახლოებას: ო, ვხედავ, როგორ იჭმუხნებით ამ „შევცდილიყავის“ გაგონებაზე. გამოგიტყდებით და, მიყვარს ამგვარი გამოთქმები და, საერთოდ, ლამაზი საუბარი. რა ვქნა, მეც ვჩივი, მაგრამ სუფთა საცვლების სიყვარული აუცილებლად იმას კი არ მოწმობს, რომ ფეხები ბინძური გაქვთ. სტილი, როგორც თხელი ქსოვილი, ხშირად ეგზემას ფარავს. თავს იმით ვინუგეშებ, რომ ისინი, ვისაც სიტყვის სიტყვაზე გადაბმა უჭირთ, ჩვენზე უცოდველნი როდი არიან. მაგრამ თქვენ სწორად ბრძანეთ, ჯობს ისევ ჯინს მივხედოთ.
ამსტერდამში დიდხანს დარჩებით? ლამაზი ქალაქია, არა? მომჯადოებელი? ეგ სიტყვა, რა ხანია, არ მსმენია, მას შემდეგ, რაც პარიზიდან წამოვედი. უკვე მერამდენე წელია. მაგრამ გულსაც აქვს თავისი მახსოვრობა და მეც არ დამვიწყებია ჩვენი ლამაზი დედაქალაქი; სენის სანაპიროებიც სულ თვალწინ მიდგას, პარიზი ნამდვილი თვალსატყუარია, შესანიშნავი დეკორაცია, სადაც ოთხი მილიონი აჩრდილი ცხოვრობს. უკანასკნელი აღწერის თანახმად თითქმის ხუთი მილიონი? ო, რანაირად გამრავლებულან, თუმცა რა გასაკვირია. მე მუდამ იმ აზრისა ვიყავი, რომ ჩვენს თანამოქალაქეებს ორი ზნე სჭირთ: აზროვნებენ და მრუშობენ, სადაც მოუწევთ. მაინც ნუ დავძრახავთ. მარტო ეგენი ხომ არ არიან, მთელი ევროპა ამ დღეშია. ხანდახან ვფიქრობ, რას იტყვიან-მეთქი ჩვენზე მომავლის ისტორიკოსები? დღევანდელი კაცის დასახასიათებლად ეს ერთი წინადადებაც ეყოფათ: მრუშობდა და გაზეთებს კითხულობდაო, დაწერენ და ამრიგად საკითხიც, თუ შეიძლება ითქვას, ამოწურული იქნება.
ჰოლანდიელები? ო, არა, ეგენი უფრო ჩამორჩენილები არიან. მაგრამ მალე დაგვეწევიან; აბა, უცქირეთ! რას შვრებიან? თითქმის ყველანი ქალების ხარჯზე