I ნაწილი - იჰსანი - I - (ორი კონტინენტის ქალაქი, აგვისტო, 1939) მუმთაზი შინიდან არც გასულა მას შემდეგ, რაც მისი მამიდაშვილი იჰსანი, რომელიც ძმად მიაჩნდა, ავად გახდა. თუ არ ჩავთვლით იმას, რომ ექიმი უნდა გამოეძახა, აფთიაქში მისი გამოწერილი რეცეპტებით წამლები ეყიდა და საქმიანი ზარებისთვის მეზობლის ტელეფონით ესარგებლა, მუმთაზი მთელი კვირის განმავლობაში იმით იყო დაკავებული, რომ ან ავადმყოფი ძმის საწოლთან იჯდა, ან თავის ოთახში, სადაც წიგნებს უკირკიტებდა, ხანდახან ფიქრებში წავიდოდა ხოლმე, ხან კი ძმისშვილების დაწყნარებას ცდილობდა. ორი დღით ადრე, სანამ ფილტვების ანთება თავის იქ ყოფნის შესახებ განაცხადებდა, იჰსანი ზურგის ტკივილს, სიცხეს და დაღლილობას უჩიოდა. ავადმყოფობა მოულოდნელად და მედიდურად მოვიდა, გაბატონდა და სახლში ისეთმა განწყობამ დაისადგურა, თითქოს ყველაფერი დაინგრა - გამეფდა შიში, განწირულობა, სინანული და მუდმივი მზადყოფნა, რამით დახმარებოდნენ ავადმყოფს. ეს მზადყოფნა არ სცილდებოდა ადამიანების მზერას და ბაგეებს. მთელი სახლეული იძინებდა და იღვიძებდა სინდისის ქენჯნით იჰსანის თავს დამტყდარი ავადმყოფობის გამო.
მუმთაზი მატარებლის საყვირის ხმამ გამოაღვიძა, ახალი სადარდებელი გაახსენა და დილიდანვე ააფორიაქა. ცხრა საათი სრულდებოდა. ღრმად ჩაფიქრებული, საწოლის კიდეზე ჩამოჯდა. უამრავი საქმე ჰქონდა მოსაგვარებელი. ექიმს ნათქვამი ჰქონდა, რომ ათ საათზე მოვიდოდა, მაგრამ არ იყო აუცილებელი, მუმთაზს მისთვის დაეცადა. უპირველეს ყოვლისა, მას ავადმყოფისთვის მომვლელის შოვნა ევალებოდა. იჰსანის ცოლი მაჯიდე და დედა საბირა ავადმყოფის საწოლს არ სცილდებოდნენ, ბავშვები კი დათრგუნვილები დაეხეტებოდნენ სახლში.
უფროს მსახურს ადვილად შეეძლო აჰმედისთვის მოევლო, მაგრამ მის პატარა დას საბიჰას აუცილებლად სჭირდებოდა ვინმე, ვინც დაელაპარაკებოდა და გაართობდა. სანამ ამაზე ფიქრობდა, მუმთაზს პატარა ძმისშვილის საქციელი და გამომეტყველება ახსენდებოდა და ჩუმად ეღიმებოდა. მას შემდეგ, რაც ევროპიდან შინ დაბრუნდა, მისმა სათუთმა განწყობამ ყმაწვილობის დროინდელი ურთიერთობებისადმი სხვა სახე შეიძინა. იგი ჩაფიქრდა - ეს უბრალოდ ჩვევაა? ყოველთვის ასე ხდება, რომ ისინი გვიყვარს, ვინც ახლოს გვყავს?
ამ ფიქრებისგან რომ გათავისუფლებულიყო, ისევ თავის ძნელ დავალებას - ავადმყოფისთვის მომვლელის პოვნას დაუბრუნდა. მაჯიდეს ჯანმრთელობა არ იყო სტაბილური. მუმთაზს უკვირდა კიდეც, როგორ უძლებდა ქალი ასეთ მძიმე მდგომარეობას. დამატებითი მღელვარება ან გადაღლა მას ალბათ საერთოდ აჩრდილს დაამსგავსებდა. დიახ, მომვლელი აუცილებლად უნდა ეპოვა. ნაშუადღევს კი იმ საშინელ მდგმურს უნდა შეხვედროდა.
სანამ იცვამდა, თავისთვის იმეორებდა: ეს ჭოკი, კაცს რომ ეძახიან. ბავშვობაში, იმ დროს, როდესაც მისი პიროვნებად ჩამოყალიბება ხდებოდა, მუმთაზი თითქმის სრულიად მარტო იყო და ამიტომ თავის თავთან ლაპარაკს მიეჩვია. ანდა საერთოდ, რა არის ეს რაღაც, სრულიად უცხო, რასაც ცხოვრებას ეძახიან. შემდეგ გონებაში ისევ პატარა საბიჰას დაუბრუნდა. არ ასვენებდა ფიქრი, რომ პატარა ძმისშვილი მხოლოდ იმიტომ უყვარდა, რომ ამ სახლში კვლავ დაბრუნდა, როგორც შინ, თითქოს თავისი სახლი იპოვა. ამ ბავშვს მართლაც პირველი ნახვისთანავე მიეჯაჭვა. მის დაბადებამდე მომხდარ ამბებს რომ იხსენებდა, ამ გოგონას მადლიერიც კი იყო. ალბათ, ცოტაა ისეთი ბავშვი, მთელ ოჯახს მწუხარებას რომ შეუმსუბუქებს და სახლს სიხარულითა და აღტაცებით აავსებს.
უკვე სამი დღე იყო რაც მუმთაზი იჰსანისთვის მომვლელი ექთნის დაქირავებას ცდილობდა. უამრავი მისამართი მოაგროვა და უამრავ ადგილას დარეკა. მაგრამ ამ ქვეყანაში ადამიანის მიზნები უბრალოდ უკან იწევდა. უეჭველად, აღმოსავლეთი ის ადგილი იყო, სადაც უნდა მჯდარიყავი და მოთმინებით გეცადა. მცირეოდენი მოთმინება და შენი მიზანი თვითონ მოვიდოდა შენთან. მაგალითად, გავიდოდა დაახლოებით ექვსი თვე, რაც იჰსანი ჯანმრთელობას აღიდგენდა, და, აი მაშინ, რამდენიმე ექთანი აუცილებლად თვითონ დარეკავდა სამსახურის საშოვნელად. მაგრამ როდესაც მართლა გჭირდებოდა რაღაც... აი ასეთი იყო მომვლელ ექთანთან დაკავშირებული გაჭირვება, ხოლო რაც შეეხება მდგმურს...
მდგმური სულ სხვა თავის ტკივილი იყო. მას შემდეგ, რაც ამ კაცმა იჰსანის დედისგან პატარა მაღაზია იქირავა, იგი მუდმივად უკმაყოფილო იყო და წუწუნებდა. თუმცა, თორმეტი წლის განმავლობაში არასდროს უფიქრია, ამდგარიყო და წასულიყო. დაახლოებით ბოლო ორი კვირის განმავლობაში კი განუწყვეტლივ ერთსა და იმავე საქციელს იმეორებდა - მეზობლებთან მოიკითხავდა ყველას, კითხვას კითხვაზე სვამდა, შემდეგ კი მოითხოვდა, რომ სახლის პატრონთაგან რომელიმე ბატონს, ან იქნებ, თვითონ ოჯახის უფროს ქალბატონს პატივი დაედო და სასწრაფოდ მოენახულებინა.
სახლში ამ ამბავს ეჭვით შეხვდნენ. იჰსანმაც კი, სიცხისგან და სუნთქვითი სპაზმებისგან რომ იკრუნჩხებოდა, გაოცება გამოხატა. ყველამ იცოდა, რომ ამ თაღლითის მთავარი დამახასიათებელი ჩვევა სწორედ ის იყო, თავი შორს დაეჭირა, თითქოს არც არსებობდა, და თუ ძებნას არ დაუწყებდნენ - ან თუნდაც როდესაც დაუწყებდნენ, მაშინაც - დიდი დაგვიანებითა და მხოლოდ უდიდესი წვალების შემდეგ გამოხმაურებოდა.
მუმთაზმა, რომელმაც პასუხისმგებლობა იტვირთა იჯარის განახლებაზე და
ჩუქება
